Bændablaðið - 29.04.2003, Blaðsíða 28

28
Bændablaðið
Þriðjudagur 29. apríl 2003
Lánasjóður landbúnaðarins
Lánatafla 2003 (gildir frá 1. apríl 2003)
Yfirlit yfir helstu lánaflokka og lánskjör
Öll lán eru verðtryggð miðað við iánskjaravísitölu.
Lántökukostnaður er samtals 2,5% (stimpilgjald 1,5% og lántökukostnaður 1,0%).
Gjalddagar eru 4 á ári nema óskað sé eftir færri gjalddögum.
Lánaflokkur Lánað Vextir Veð Láns- Láns- Afb.
vegna tími hlutfall frestur
Jarðakaupalán Jarðakaup 3,90% íjörð 40 ár 65% Já
Jarðakaupalán Jarðakaup 6,95% í jörð 25 ár 65% Já
BústofnskJán Bústofnskaup 4,90% jjörð 10 ár Sjá lánareglur Nei
Vélakaupalán Skráðar vélar 6,95% I jörð 10 ár 65% Nei
Vélakaupalán Óskráðar vélar 6,95% íjörö 10 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Fjós 3,90-6,95% IJörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Búnaður í fjós 3,90-6,95% Ijörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Fjárhús 3,90-6,95% íjörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Búnaður í fjárhús 3,90-6,95% í jörö 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Svínahús 3,90-6,95% íjörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Bún. í svínahús 3,90-6,95% íjörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Alifuglahús 3,90-6,95% Ijörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Bún. í alif.hús 3,90-6,95% Ijörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Hesthús 3,90-6,95% íjörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Reiðskemmur 6,95% fjörð 25 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Gróðurhús 3,90-6,95% Ijörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Bún. í gróðurhús 3,90-6,95% íjörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Garöáv.geymslur 3,90-6,95% I jörð 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Bún. í garðáv.g. 3,90-6,95% íjörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Loðdýrahús 3,90-6,95% jörö 20-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Bún. f loðd.hús 3,90-6,95% Ijörð 12 ár 65% Nei
Framkvæmdalán Loðdýrabúr 3,90-6,95% íjörð 12 ár 50% Nei
Framkvæmdalán Hlöður 3,90-6,95% í jörð 25-30 ár 65% Já
Framkvæmdalán Búnaður i hlöður 3,90-6,95% íjörð 12 ár 50% Nei
Skuldbr.lán Endurfjármögnun 7,10% I jörð 15 ár Sjá lánareglur Nei
Skuldbr.lán Sk.br. höfuðstóls 7,50% í jörð 15 ár Sjá lánareglur Nei
Önnur lán Leitarm.hús og fjárréttir 6,95% Sv.sj. 15-20 ár 65% Nei
Önnurlán Veiðihús 6,95% Fasteign 15-20 ár 65% Nei
Önnur lán Veituframkvæmdir 6,95% íjörð 20 ár 50% Nei
Önnur lán Rafstöðvar 6,95% íjörð 40 ár 50% Nei
Afurðastöðvar Afurðastöðvar 6,95% Fasteign 20 ár 50% Nei
Lánstími framkvæmdalána er almennt 30 ár vegna nýbygginga, 25 ár vegna við- bygginga og 20 ár vegna endurbóta.
Nánari upplýsingar er að finna i lánareglunum á heimasíðu Lánasjóðsins www.llb.is. eða með því
að hafa samband við skrifstofu sjóðsins, sími 480 6000, fax 480 6001, netfang llb@llb.is.
HoHan
reiknuð á
Netinu
Nú geta allir sem hafa aðgang
að Netinu reiknað næringarefnin í
matnum sem þeir borða og metið
hollustu eigin fæðis. Starfsmenn
Matra hafa undanfarin tvö ár tekið
þátt í verkefhi sem hefúr gert
þessa útreikninga á Netinu
mögulega. Öll forritun fyrir
verkefnið fór ffam hjá fyrirtækinu
Hugbúnaði hf. en starfsmenn frá
Manneldisráði, rannsóknastofú í
næringarfræði og
Námsgagnastofnun unnu einnig
við verkefnið. íslenski
gagnagrunnurinn um efnainnihald
matvæla (ÍSGEM) er notaður við
útreikningana en Matra sér um
rekstur hans í samvinnu við
Manneldisráð.
Vefúrinn gengur undir heitinu
Matarvefúrinn og er hægt að
komast inn á hann með því að
smella á krækjuna hér fýrir neðan.
Matarvefúrinn opnar nýja
möguleika jafnt fyrir fýrir
almenning og skólafólk að
fylgjast með hollustu eigin
mataræðis og ffæðast um
næringargildi fæðunnar. Vefúrinn
kemur sér einnig vel fyrir
sykursjúka, íþróttafólk og aðra
sem þurfa af einhverjum ástæðum
að fylgjast vel með mataræðinu.
Eins getur starfsfólk í
matvælaiðnaði nýtt sér vefinn.
Verkefnið var stýrkt af
Rannsóknarráði íslands.
Sykuriðnaðurinn í Bandaríkjunum hótar
að knésetja Alþjóðaheilbrigðisstofnun Sam-
einuðu þjóðanna (WHO) með því að
krefjast þess að bandaríska þjóðþingið hætti
fjárstuðningi við stofnunina nema hún dragi
til baka leiðbeiningar um hollt mataræði
sem eiga að koma út á miðvikudaginn.
í innsta hring WHO er hótuninni lýst
sem fjárkúgun af verra tagi en nokkur
pressa sem tóbaksffamleiðendur hafa beitt.
I bréfi til Gro Harlem Brundtland,
framkvæmdastjóra WHO, segja samtök
sykurframleiðenda að þau muni "beita
öllum ráðum til að ljóstra upp um vafasama
ger" skýrslu WHO um mataræði og
næringu, meðal annars verði gerðar
alvarlegar athugasemdir við 406 milljón
dollara fjárstuðning til stofnunarinnar ffá
Bandaríkjunum.
Sykurffamleiðendur eru ævareiðir vegna
leiðbeininganna, þar sem fram kemur að
sykur ætti ekki að nema meira en 10% af
heilsusamlegu mataræði. Þeir halda því
fram að umsögn alþjóðlegra sérffæðinga
sem ákvörðuðu 10% mörkin sé ekki byggð
á vísindalegum rökum og segja aðrar upp-
lýsingar gefa til kynna að sykur geti numið
fjóröungi daglegrar neyslu í mat og drykk.
"Ekki ætti að nota fé skattgreiðenda til
að styðja óvandaðar skýrslur sem ekki
byggja á vísindalegum rökum og stuðla því
ekki að bættri heilsu og vellíðan Banda-
ríkjamanna og enn síður annarra íbúa
heimsbyggðarinnar," segir í bréfinu. Ef
nauðsyn krefúr, munum við stuðla að og
hvetja til nýrrar lagasetningar sem setur það
skilyrði fyrir fjárstuðningi í framtíðinni að
stofnunin fallist á að allar skýrslur hennar
skuli byggja á haldgóðum vísindalegum for-
sendum.
Samtökin hafa, ásamt sex öðrum stórum
samböndum innan matvælaiðnaðarins
einnig skrifað Tommy Thompson, heil-
brigðisráðherra og farið þess á leit að hann
beiti áhrifúm sínum til að skýrsla WHO
verði dregin til baka. í hópnum eru Alþjóða
viðskiptaráð Bandaríkjanna, sem á að
bakhjarli fleiri en 300 fyrirtæki, þar á meðal
Coca-Cola og Pepsico.
Þvingunaraðgerðir þrýstihóps sykur-
framleiðenda eru ekki nýjar af nálinni, að
sögn breska prófessorsins Philip James, en
hann er formaður Alþjóðlegs starfshóps um
aðgerðir gegn offitu sem samdi fyrri skýrslu
WHO um mataræði og næringu árið 1990.
Daginn eftir að sérffæðinganefnd hans hafði
ákvarðað 10% mörkin fóru heimssamtök
sykurframleiðenda "í yfirgír" sagði hann.
"Fjörutíu sendiherrar skrifuðu WHO og
kröfðust þess að skýrslan okkar yrði
stöðvuð á þeirri forsendu að hún mynda
valda ýmsum þróunarríkjum óbætanlegu
tjóni".
Prófessor James var kallaður fyrir í
bandaríska sendiráðinu í Genf "til að
útskýra fyrir þeim hvers vegna
utanríkisráðuneytið væri allt í einu farið að
beita gríðarlegum þrýstingi til að fá
skýrsluna dregna til baka". Hann komst að
því að sykuriðnaðurinn hafði ráðið í sína
þjónustu eitt þekktasta fyrirtækið í
Washington sem sérhæfði sig í pólitískum
þrýstingi.
Þrýstihópur sykurframleiðenda hafði
ekki erindi sem erfiði í það skiptið, en núna,
segir hann, "er verið að endurtaka leikinn af
miklu meiri krafti, vegna þess að matvæla-
iðnaðurinn virðist hafa mun sterkari áhrif á
Bush stjómina".
Eftir að hann skrifaði skýrslu sína árið
1990 hefúr Alþjóðlega lífffæðilega
vísindastofhunin, sem sett var á laggimar af
Coca-Cola, Pepsi-Cola, General Foods,
Kraft og Procter and Gamble, einnig verið
viðurkennd af WHO og Matvæla- og
landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna.
Á einu stigi málsins, segir pófessor
James, "var ég beðinn að hætta að senda
tölvupóst varðandi heilsu og mataræði sem
á einhvem hátt tengdist sykri. Mér var sagt
að innan 24 stunda ffá því pósturinn væri
sendur, myndi matvælaiðnaðurinn hefja
símtalaherferð og skipuleggja
kvöldverðarfúndi."
Aubrey Sheiham, prófessor í almennri
tannheilsu við læknaskólann í University
College, London, sagðist líka hafa rekið sig
á styrk sykurffamleiðenda sem þrýstihóps
þegar hann var einn sérffæðinga sem
störfúðu að því að semja leiðbeiningar á
vegum Evrópusambandsins sem gengu
undir nafninu "Evrópskt mataræði". "Eg
skrifaði þann hluta sem tengdist sykri,"
sagði hann. "Þegar við hittumst á Krít (í júní
2000) sögðu fulltrúar sykurframleiðenda að
ef menn héldu sig við 10% mörkin, yrði öll
skýrslan stöðvuð. Ég man að við ræddum
málið í ýmsum litlum hópum, þar sem
nokkrir diplómatar komu við sögu; við
komum saman á hótelherbergjum og veltum
fyrir okkur leiðum til að leysa þennan
vanda."
Að lokum sagði hann að sett hefði verið
saman tillaga þess efnis að enginn ætti að
neyta sykurs oftar en fjórum sinnum á dag
sem ætti að vera í samræmi við 10%
mörkin. En hann var þeirrar skoðunar að
nefndin hefði verið beitt harðræði.
Samtök sykurframleiðenda gagnrýna að
nýja skýrslan skuli hafa verið gefm út á
vefslóð WHO til athugunar og ráðgjafar, án
þess sem samtökin kalla "endurskoðun
utanaðkomandi sérffæðinga". Sykur-
ffamleiðendur vilja nákvæma efhahagslega
greiningu á áhrifum skýrslunnar á öll 192
aðildarríki Sameinuðu þjóðanna. í bréfinu
til dr. Brundtland krefjast samtökin þess að
fyrirhuguð birting skýrslunnar á
miðvikudaginn í samstarfi við Matvæla- og
landbúnaðarstofnunina verði aflurkölluð
Skýrslan, sem fjallar um mataræði,
næringu og vamir gegn langvinnum
sjúkdómum, hefur þegar verið harðlega
gagnrýnd af gosdrykkjaframleiðendum sem
selja vöru sína nánast um allan heim, þar á
meðal í þróunarlöndunum þar sem
vannæring er byrjuð að gera vart við sig í
tengslum við offitu sem er svo algeng í
ríkari löndum.
Iðnaðurinn fellst ekki á þá niðurstöðu
WHO skýrslunnar að sætir gosdrykkir eigi
þátt í offitufaraldrinum. Samtök gosdrykkja-
ffamleiðenda í Bandaríkjunum, með
aðalstöðvar í Washington, halda því fram að
"ábendingar skýrslunnar varðandi íblöndun
sykurs séu of takmarkandi". Samtökin
styðja takmörkun við 25%.
WHO hafnar alfarið gagnrýni þrýstihóps
sykurffamleiðenda. Embættismaður sagði
að hópur 30 óháðra sérffæðinga hefði
kannað vísindaleg sönnunargögn og niður-
staða þeirra kæmi heim og saman við það
sem segði í skýrslum ffá 23 löndum sem
hafa að meðaltali sett 10% viðmiðunarmörk
við íblöndun sykurs.
I bréfinu til Thompson tekur þiýsti-
hópur sykurframleiðenda mikið mark á
nýlegri skýrslu ffá Læknisffæðistofhuninni
þar sem ffam kemur að 25% sykumeysla sé
ásættanleg. En í síðustu viku skrifaði Harry
Fineberg, forseti stofnunarinnar, Thomson
og varaði við því að skýrslan væri mis-
túlkuð. Hann segir að skýrslan mæli ekki
með tiltekinni sykumeyslu.
Höfúndur greinarinnar er Sarah Boseley,
ritstjóri heilsusviðs breska blaðsins The
Guardian. Greinin birtist hinn 21 .apríl.