Tónlistin - 01.11.1944, Blaðsíða 42

32
TÓNLISTIN
Endursagt úr tónheimum
Um söng í Bessastaðaskóla.
i. Úr bréfi séra Arngríms Halldórs-
sonar á Bægisá, dagsettu í BessastaÖa-
skóla 28. febrúar 1835 til skólabróÖur
hans í Kaupmannahöfn:
„Mjög er nú hljótt í söngvasæti etc.
Þa'Ö er nú aldrei, sem maÖur getur feng-
iÖ að heyra sungið, nema tvisvar í vetur
hefir Snorri (prestur Sæmundsson á
Desjarmýri, dáinn 1844) komið hér, en
ekki er að spyrja að hljóðunum, en þó
þótti mér þín hljóð sætari og mátulega
sterk. Eg er orðinn eins og rifin roila í
barkanum, enda er ég aldrei hreinn ntma
helzt eftir grautinn. Að sönnu komu hér
tveir Novi (nl. nýsveinar), Stephán Páls-
son og hans bróðir Siggeir, í haust,
sem hafa góð hljóð, en Stephán er corr-
uptus (nl. hefir skemmt sig), því hann
hefir svo mikið við, en Siggeir er óstjórn-
legur enn þá og engin lögun komin a
hljóðin í honum. Reykjalín (nl. séra
Jón) er rétt góður, eins og þú manst til,
en það er verra, að hann er svo veikur
í lögum; til dæmis í vetur einu sinni villt-
ist hann i liassanum í þessu lagi: Guð
miskunni nú öllum oss etc., sem er hér
]>ó algengt lag. Oft hefir Justitsraadeu
(þ. e. Bjarni Thorarensen) sungið hér í
vetur, en það er ekki annaö orðiö eftir
af honum en undirbassinn. Sv ./.a fer öllu
aftur hjá okki;r að mér fmnst. lagsmað-
ur, í þessu cfui, ug þykir mér þó vont.
Eg er að kúga þá til að syngja, en það
dugir ekki. Eg vildi einasta, að þú værir
kominn hingað í vor eftir að skóla verð-
ur sagt upp, til að raula með mér eiu-
staka vers, ef svo fer sem til stendur,
að ég verði hér til lestanna; en hvað
duga þessar óskir? Fata et ordo rerum
(þ. e. örlögin og rás viðburðamv-i)
skammta ganginn.“
2. í bréfi dagsettu 26. febrúar 1833
á Bessastöðum frá sama manni til'áður
umgetins skólabróður er enn getið séra
Jóns Reykjalins:
„Hann hirðir heldur eigi um að læra
lögin, þó ég kynni að kunna eitthvað
fram yfir hann; ég hefi þó grætt nokkuð
þetta árið, ég hefi lært lagið: Hátt upp
í hæðir, og af Múller í vor nýtt lag við
Integer vitae (þ. e. fölskvalaus i líferni,
1. ljóðabók róntverska skáldsins Horati-
us, 22. kvæði). Áður var ég búinn að
læra nýtt lag við: Heimili vort og húsin
með. Ég söng það einu sinni í kirkjunni
við hjónavígslu í haust, og þá varð Egil-
sen og doctorinn (þ. e. Hallgrimur Sche-
ving) öldungis innteknir í þvi; á dögun-
um, þegar kóngs hátiðin var hér, bað
Egilsen okkur að syngja og söng sjálf-
ur með: Ó, þú göfuglega þrenning og
Kom helgi andi hér, og þá dáðist hann
innilega að, og þetta máttum við hafa
allt kvöldið. Annars hefi ég ei séð Egil-
sen annan tima glaðari, því að hann lék
sér eins og lamb.“
Smmanfari 1893.
Athugasemdir um íslendinga,
eftir Loðvík Kristján Miiller.
Þar segir svo á einum stað:
„Allur söngur, að kalla má, lætur þeim
illa, og jafnvel unglingarnir bera varla
við að syngja mestu gamanvísur nema
með liksöngslagi.“
Fjölnir, fyrsta- ár, 1835.
íslenzk menning á tímamótum.
Jafnvel á þeim sviðum æðri menning-
ar, þar sem erfðahlutur okkar var veiga-
minnstur, hefir þjóðin þegar sýnt, að
hinar skapandi gáfur hennar eru ríkar
og sérstæðar. Viðleitni hinna yngstu tón-
. smi'Öa hefir stefnt í rétta átt, þó að
ekki hafi ef til vill á sviði tónlistarinn-
ar tekizt að fullu að skapa enn sem, kom-
ið er hið þjóðlega, sérstæða og sérkenn-
andi, samfara fjölbreytni og tæknilegri
fullkomnun á alþjóðlegan mælikvarða. . .
Guðmnndur G. Hagalín (útdráttur),
Alþýðublaðið, 17.6. 1944.