Tónlistin - 01.06.1945, Blaðsíða 6

4
TÓNLISTIN
veitt forstöðu héraðsskólanum á
Núpi. Víðtæka kennslu iiefir hann
haft á hendi við þann skóla og m.
a. kennt þar söng frá 1907 til 1936.
Þessi er í stuttu máli æfiferill Sig-
tryggs Guðlaugsonar. Hann er
hvorttveggja í senn furðulegur og
aðdáunarverður: Furðulegur vegna
hinna erfiðu aðstæðna, sem söng-
gáfa Sigtryggs var hneppt i, og að-
dáunarverður vegna þeirra afkasta,
sem nú eru kunn öllum þeim, sem
til þekkja. Æfi Sigtryggs sýnir,
hvers vænta má af viljasterkum
manni, þegar saman fer einlæg ást
og visindaleg varfærni, jafnvel þótt
öll ytri skilyrði virðist andstæð
sæmilegum árangri. Og þó er ótalin
enn ein þraut, sem Sigtryggur hef-
ir levst á undraverðan hátt: laga-
smiði, svar heilahrota hans um sam-
ræmi tónsins. Sjálfmenntaður hef-
ir hann eftir ítrustu getu krufið til
mersiar samsvörun radda í fiór-
rödduðum tónhálki, og ávöxtur
þeirrar dvrkevptu niðurstöðu er
mikill fiöldi laga fyrir hlandaðan
kór. Eitt þeirra hefir verið flutt á
hliómleikum i Revkiavík af „Sunnu-
kórnum“ frá ísafirði, undir stjórn
Jónasar Tómassonar, „Heilagur,
heilagur“, og ber það vott hinni
sannleiksleitandi þrautseigiu og
djúphvali skanara síns. Heiti þess
er og teiknandi fvrir giörvalla lífs-
stefnu þessa hógláta tónhugsuðar:
list tónanna hefir honum ætið ver-
ið heilög. Af einskæru litillæti og
tiöinmannlegri prúðmennsku hefir
hann aldrei flikað gjörhugsuðum
tilraunum sinum á þessu sviði, held-
ur kosið að lofa þeim að þróast i
einrúmi. Þær hafa jafnan verið hans
einkamál og hans helgimál.
íslenzk tónlist mun ávallt minn-
ast þjóðlaganna og langspilsins á
Þremi sem dýrmæts fyrirheits fyrir
framtíð alla. Enginn íslenzkur tónL
listarmaður, sem tekur ástfóstri við
uppsprettu íslenzkrar tónlistar —
þjóðlagið, — gelur þegjandi gengið
fram hjá liinum gæfuríka bónda-
svni í Garðsárdal. Svo einlæg
og skýlaus er játning hans, og svo
traust er trú lians á gildi hinna
þjóðhornu tóna. Nýir straumar eru
því aðeins þroskavænlegir fyrir
þjóðlíf vort, að þeir lúti kjarna
þeim, sem öldum saman hefir mynd-
að uppistöðu hugsana vorra í orð-
um, myndum og tónum, — og sam-
lagist honum af líffræðilegri nauð-
syn. Nýi tíminn verður þvi ætið að
heina öðru auga sinu til fortíðar-
inar og hlúa sem hezt að þvi, sem
bar hefir skotið frjóöngum, þótt hað
i fljótu hragði máske aðeins virðist
vera vanþroska visir. Sigtrvggur
Guðlaugsson á Núpi i Dýrafirði er
gildur fulltrúi þeirra fjölmörgu
kvnslóða íslands, sem til hinzta dags
hafa verið trúar innstu hugsjón
sinni, þótt um þær hafi óbvrlega
hlásið. Og það er heitasta ósk hans,
að sem fyrst verði þjóðin þess um-
komin, að greiða þá uppeldislegu
skuld, sem á henni hvílir. svo að
ungir og óbornir fái notið þeirra
hæfileika, sem unplag þeirra stend-
ur til. Kennimaðurinn og kennar-
inn á Núpi getur litið i eigin barm.
Hann ber uppeldi þióðarinnar fvr-
ir brjósti, og hann vill ógjarna, að
uppvaxandi íslendingar fari var-