Tónlistin - 01.12.1945, Qupperneq 36

66
t
TÓNLISTIN
Hljómleikalíf
Reykjavíkur
Sunnukórinn á ísafirði gerÖi sér ferÖ
til höfu'Östa'Öarins til þess að flytja
bæjarbúum söng blandaðra radda, eins
og hann hefir verið undirbúinn og
iðkaður i höfuðborg Vesturlands. Jón-
as Tómasson hefir unnið ósleitilega
að þjálfun þessa rösklega 30 manna
flokks um langt skeið. Hlutföll radd-
magnsins eru þó ekki nægilega samstillt,
svo að hlutur karlraddanna, verður helzti
lítill, sérstaklega bassans, og altinn þyrfti
að öðlast frekari festu í tónflutningi sin-
um. Aftur á móti hafði tenórinn gott
vald á sínu hlutverki og flutti vel, þótt
liðfár væri. Ágætlega tókst kórnum að
syngja þýðleg lög með jöfnu og sléttu
hljóðfalli og lýrískum blæ, svo sem „Son-
ur minn, sofðu í ró“ (sem þó er rang-
lega eignað Mozart) og „Kvöldklukk-
ur“, enda þótt gervi þess lags væri til-
takanlega fáskrúðugt með í rauninni að-
eins tveimur höfuðhljómum. Eitt þeirra
laga, er kórinn hafði fram a'ð færa, var
einsöngslag Sigfúsar Einarssonar „Gígj-
an“ í raddsetningu söngstjórans og með
undirleik. Gegnir það furðu, að seilzt
skuli þannig um hurðarás að loku, því
að alvarlegur misskilningur á eðli söng-
lagsins birtist í þeirri seinheppilegu hug-
kvæmni, að lag þetta vaxi við að klæð-
ast svifaþungum og loðfelldum stand-
hljómum blandaðs kórs. Gígjustrengir
Sigfúsar hafa verið slegnir af ágætum
höndum fjölmargra einsöngvara, og hafa
þeir eigi átt neitt vangoldið, er betur yrði
leyst af smekksnauðri handahófsradd-
setningu. Er sannarlega kominn tími til
þess að leiðrétta þá reginvillu, er margir
halda, að einu gildi, fyrir hverskonar tón-
miðil lag sé samið; aðalatriðið sé bara
lagleg „melódía“, sem syngist vel, jafn-
vel þótt það sé píanósónata eftir Beet-
hoven í kórútfærslu. „Sunnukórinn"
þyrfti að gefa þessu gætur og losa sig
jafnframt undan of einhliða túlkun fölv-
aðrar rómantíkur í hljóðfallstregri fram-
setningu. Einsöng fluttu Jóhanna Jolm-
sen, Margrét Finbjarnardóttir, Jón Hjórt-
ur og Tryggvi Tryggvason, Victor Ur-
bantschitch annaðist undirleik allan, og
á orgel flutti hann auk þess „partítu" við
sálmalagið „Hin mæta morgunstund" eft-
Mæt og rétt mannlýsing
„V e r d i er sæmdarmaður, heiðarleg-
ur og réttsýnn, mjög stoltur, allskostar
ósveigjanlegur, og kann betur en nokk-
ur annar tökin á þvi að vísa á bug litl-
um sporhundum og stórum ösnum, sem
sýna honum fleðulæti. Hann er alveg
eins fjarri hinni háðsku, skripalegu,
orðgjálfrandi (oft heimskulegu) fram-
komu Rossinis eins og höggormslegum
ísmeygilegheitum Meyerbeers.“
Bcrlioz (í bréfi til vinar Liszts,
Carolyne Sayn-Wittgenstein furstynju).
Laglínan ein nægir ekki
í tónlist tjáir ekki að vera eingöngu
laglínuritari (melodiker). Tónlistin inni-
heldur meira en Iaglínu, meira en sam-
hljóm. Nefnilega músík! Þetta mun þér
finnast torskilið. Ég reyni að finna ein-
hverja ský’ringu: Beethoven var enginn
laglínuritari; Palestrina var enginn lag-
línusmiður. Þ.e.a.s.: Laglínusmiður á
okkar mælikvarða.
Verdi (í bréfi til vinar síns 1871).
Davíð og Salómon
Á æskuárum sínuin lærði trúðleikar-
inn víðkunni, F r a t e 11 i n i, að leika
á hörpu. Nábúa hans geðjaðist hreint
ekki að þessari tegund tónlistar og sagði
því dag nokkurn við hann: „Ó, ó, dreng-
ur minn, þú spilar eins og Davíð, bara
ekki eins vel.“ En smellið svar piltsins
lét ekki á sér standa: „Þér talið eins
og Salómon, bara ekki eins viturlega."
Verkin lifa aðeins vegna stils síns.
Franz Lisst.