Dagsbrún - 01.02.1989, Blaðsíða 3

Staðan í samningamálunum:
Nú verður farið öðruvísi að
— launajöfnunin skal verða að veruleika í þetta sinn, segir
Guðmundur J. Guðmundsson um komandi kjarasamninga
Umræða um væntanlega kjarasamn-
inga hefur færst nokkuð í aukana eftir
að samningsbann stjórnvalda rann út
hinn 15. febrúar og eru forystumenn
verkalýðshreyfingarinnar farnir að huga
að gerð nýrra kjarasamninga, þegar
samningar renna almennt út hinn 10.
apríl í vor.
Miðstjórn Alþýðusambandsins hefur
látið í ljós vilja sinn til að gera skamm-
tímasamninga, þ.e. samninga til hausts
— en þá renna einmitt út samningar
flestra iðnaðarmannafélaganna. Guð-
mundur J. Guðmundsson, formaður
Dagsbrúnar og Verkamannasambands-
ins, stærsta landssambandsins innan
ASÍ, segist ekki hafa mikla trú á
skammtímasamningum.
— En hvað þá?
„Ja, ég verð að viðurkenna að ég á
dálítið erfitt með að sjá stöðuna fyrir
mér.“
— Það virðist vera vilji fyrir samfloti
innan verkalýðshreyfingarinnar. Hvern-
ig snýr það við Dagsbrún?
Sérstaða Dagsbrúnar
„Sérstaða Dagsbrúnar er mjög mikil
vegna þess hve fjölbreytt atvinnustarfs-
emin er á okkar félagssvæði. Útá lands-
byggðinni gegnir yfirleitt all öðru máli,
þar er atvinnulíf víðast hvar einskorðað
við fisk, en hér í Reykjavík skipta
atvinnugreinarnar tugum. Það er rétt að
benda á, að úti á landsbyggðinni vinnur
að jafnaði um 80 prósent verkafólks í
fiskvinnslu en um 80 prósent af öllum
innflutningi til landsins fer um Reykja-
víkurhöfn, þar sem Dagsbrúnarmenn
vinna. Sömuleiðis er rétt að benda á, að
sérsamningar Dagsbrúnar í einstökum
greinum eru á milli 20 og 30. Það gerir
okkur rétt og skylt að lagfæra ýmsa sér-
samninga utan samflota og raunar er
staðan sú í dag, að í mörgum sérsamn-
ingum okkar eru ákvæði og greinar, sem
er almenn óánægja með í félaginu. Það
höfum við gert á undanförnum árum.
Þessi sérstaða okkar þýðir hinsvegar, að
flatar prósentuhækkanir á kaup hafa alls
ekki sama gildi hér og víðast hvar ann-
ars staðar.“
— Ertu að segja að Dagsbrún eigi ekki
samleið með öðrum verkalýðsfélögum?
„Nei. Vitaskuld eigum við samleið
með öðru verkafólki hvað varðar lífs-
kjör — en við getum ekki látið loka
okkur inni með flatar prósentur. Við
verðum að hafa svigrúm til að lagfæra
okkar sérsamninga.“
Höfuðkrafan full atvinna
— Hvaða kröfur mun verkalýðs-
hreyfingin helst hafa á lofti í komandi
samningaviðræðum?
„Á landsbyggðinni er gífurlegur ótti
við atvinnuleysi. Mörg byggðarlög
standa þannig, að fiskvinnslan er við
það að fara á hausinn og safnar bara
skuldum. Ef þessi fyrirtæki verða gjald-
þrota sér fólk fram á allsherjar atvinnu-
leysi. Þess vegna er það höfuðkrafa, að
það verði tryggð full atvinna og að verð-
lagi verði haldið í skefjum. Það á ekki
síst við um lækkun vaxta, sem eru að
sliga bæði fyrirtæki og einstaklinga —
öðru fremur ungt fólk, sem skuldar hús
og bíl og innbú þrátt fyrir gífurlega
vinnu tveggja fyrirvinna.
Það verður einnig lögð veruleg
áhersla á kjarajöfnun. Flöt prósentu-
hækkun má alls ekki ganga yfir allt...“
— Bíddu nú hœgur, þetta hefur maður
heyrt áður ...
„Já, já, þetta hafa menn heyrt áður —
en við erum staðráðnir í að núna verði
farið öðru vísi að. Það kemur ekki til
nokkurra mála, að allir fái það sama.
Kjörin skulu jöfnuð.“
— Hvað með kröfur um visst kaup-
máttarstig? Það hefur komið fram að
kaupmáttur hefur minnkað mjög veru-
lega á undanförnum mánuðum.
„Víst hefur kaupmáttur rýrnað.
Kaupmáttur tímakaups hefur rýrnað og
heildartekjur hafa minnkað. En það eru
fleiri hliðar á þessu máli. Til okkar í
framkvæmdastjórn Verkamannasamb-
andsins kom maður, sem sagðist skulda
1080 þúsund krónur. Hann sagðist hafa
reiknað það út, að vaxtalækkunin síð-
astliðið haust hefði haft þær afleiðingar,
að kaupmáttur hans í dag væri einu
prósenti meiri en hann var í sumar sem
leið. Þetta sýnir mér, svo ég tali nú ekki
fyrir aðra, hvað vaxtalækkun er gífur-
lega mikilvæg.“
Klikkaðir fyrir eða eftir?
— En nú segja spekingarnir að vaxta-
lœkkun fylgi í kjölfar lækkandi verð-
bólgu, ekki öfugt.
„Já, það er nú eins og deilan um það
hvort sálfræðingar verði klikkaður á því
að læra fagið eða hvort það fari bara
framhald á bls. 11
DAGSBRÚN 3