Dagsbrún - 01.10.1989, Page 12

Fullur sigur Dagsbrúnar
í Skorradalsmálinu
— forkaupsréttur hreppsnefndar úr gUdi fallinn
— dómi undirréttar áfrýjað til Hæstaréttar
20. júlí í sumar voru Dagsbrún og
fyrri eigendur Hvamms í Skorradal
sýknuð af öllum kröfum hreppsnefndar
Skorradalshrepps um að samningur
félagsins og fjögurra Thors-systra um
kaup Dagsbrúnar á sumarhúsi í landi
Hvamms og 17,5 hektara eignar-
landi skyldi felldur úr gildi og jafnframt
að hreppsnefndinni væri afsalað landið
fyrir 11,4 milljónir króna. Auk þess var
hreppsnefndin dæmd til að greiða
Dagsbrún og Thors-systrum hvorum um
sig 350 þúsund krónur í málskostnað.
Hreppsnefndin ákvað að áfrýja dómin-
um til Hæstaréttar og var það þingfest
þar 2. október.
Forsaga þessa máls er sú, að 12. júlí í
fyrra keypti Dagsbrún „sumarhús í
landi Hvamms í Skorradalshreppi,
ásamt eignarlandi sem er 17,5
ha. að stærð... ásamt öllu sem fylgir og
fylgja ber,“ eins og segir í kaupsamn-
ingnum. Kaupverðið var 11,4 milljónir
króna. Tilkynnt var um söluna til
hreppsnefndarinnar og Jarðanefndar
Borgarfjarðarsýslu jafnframt því sem
hreppsnefndinni var boðinn forkaups-
réttur að eigninni samkvæmt ákvæðum
jarðalaga frá 1976.
Hreppsnefndin synjar um leyfi
til sölunnar
Hreppsnefndin synjaði systrunum um
leyfi til sölunnar og jarðanefnd sömu-
leiðis með vísan til þess að hún teldi
hana óæskilega. Dagsbrún og eigendur
Hvamms kærðu ákvarðanir nefndanna
til landbúnaðarráðherra sem ógilti
ákvarðanir hreppsnefndar og jarða-
nefndar með þeim ummælum, að mat
ráðuneytisins væri að ráðstöfun eignar-
innar væri ekki andstæð hagsmunum
sveitarfélagsins. Þá gerðist það að
hreppsnefndin ákvað að neyta for-
kaupsréttar síns, sem hún taldi hafa
orðið virkan á ný við úrskurð ráðherra.
í framhaldi af því var reynt að ná sáttum
í málinu en án árangurs.
Eftir það reyndi hreppsnefndin að
12 DAGSBRÚN
inna af hendi greiðslur fyrir eigninni en
Thors-systur vildu ekki taka við þeim
peningum á þeim forsendum að enn væri
óútkljáð deilan um forkaupsrétt hrepps-
nefndarinnar, að nefndin hefði glatað
forkaupsrétti sínum með því að neyta
hans ekki innan tilskilins frests og að
Dagsbrún stæði fast á kaupunum.
23. nóvember í fyrra höfðaði hrepps-
nefndin mál gegn Dagsbrún og systrun-
um fyrir aukadómþingi Mýra- og Borg-
arfjarðarsýslu og krafðist þess að fá
forkaupsrétt sinn viðurkenndan og
kaupsamninginn ógiltan.
Ekki bæði sleppt og haldið
í málflutningi lagði hreppsnefndin á
það áherslu, að samkvæmt jarðalögum
reyndi því aðeins á forkaupsréttar-
ákvæði að áður hefði verið veitt sam-
þykki til ráðstöfunar viðkomandi jarðar
eða jarðarparts; eigandi væri ekki bund-
inn af kaupsamningi fyrr en samþykki
sveitarstjórnar lægi fyrir og fyrr yrði
forkaupsréttur ekki virkur.
Mótrök Dagsbrúnar og Thors-systra
voru einkum þau, að þar sem hrepps-
nefndin hefði vanrækt að taka afstöðu
til forkaupsréttartilboðs innan þess
frests, er jarðalög gera ráð fyrir, þá
hefði forkaupsréttur hennar fallið
niður. Þegar hreppsnefndin hafi ákveð-
ið að synja um samþykki á ráðstöfun
landspildunnar skv. kaupsamningnum
hafi hún afsalað sér rétti til að ganga inn
í kaupin. Jarðalögin gefi hreppsnefnd
ekki kost á að gera hvort tveggja: að
banna fyrst söluna en ganga síðan inn í
kaupin ef bannið reyndist ólöglegt.
Ýmis fleiri rök voru og færð fram.
Þetta er í raun kjarni deilunnar:
Hvort hreppsnefndin hafi getað synjað
um samþykki til sölu jarðarpartsins án
þess að nýta sér um leið forkaupsrétt
sinn. Dómarinn, Bjarni Lárusson, full-
trúi, komst að þeirri niðurstöðu að svo
væri ekki. Eða eins og hann segir í
niðurstöðu dómsins: „Með því að taka
greina ógildingarkröfu stefnanda (þ.e.
hreppsnefndarinnar) með rökstuðningi
hennar væri verið að rýmka frest þann
er stefnandi hafði lögum samkvæmt til
að svara forkaupsréttartilboðinu en til
þess brestur lagastoð.“
Dómsorðið er svohljóðandi:
„Stefndu, Margrét Þ. Johnson, Sofía
L. Thors Wendler, Ragnheiður Haf-
stein, Katrín Kristjana Thors og Verka-
mannafélagið Dagsbrún, skulu vera
sýkn af kröfum stefnanda, Hrepps-
nefndar Skorradalshrepps.
Stefnandi greiði stefndu, Margréti,
Sofíu, Ragnheiði og Katrínu, samtals
kr. 350.000 í málskostnað og Verka-
mannafélaginu Dagsbrún kr. 350.000 í
málskostnað.
Tildæmdar málskostnaðarfjárhæðir
beri dráttarvexti skv. ákvörðun Seðl-
abanka íslands frá 15. degi eftir dóms-
uppsögu, til greiðsludags... “
Af hálfu Dagsbrúnar flutti málið lög-
maður félagsins, Atli Gíslason, hrl., af
hálfu Thors-systra Ragnar Aðalsteins-
son, hrl., en af hálfu hreppsnefndarinn-
ar Jón Steinar Gunnlaugsson, hrl.