Vér mótmælum allir - 16.04.1946, Blaðsíða 5

lialda okkur hiklaust með valdi, et við ekki semj-
um“. — Mönnunum hlýtur að reynast erfitt að
gera slíkar röksemdir sannfærandi. Ég trúi því fast-
lega, að herinn muni hverfa af íslandi, ef íslenzka
þjóðin gerir þá ákveðnu kröfu, að hann verði
að fara. Tiltrti Bandaríkjanna út á við, hið
mikla traust, sem ýmsar af smáþjóðum heimsins
bera til þeirra, samningsaðstaða þeirra við önn-
ur stórveldi — allt þetta hlyti að eyðileggjast,
ef þeir ljyrja á því að neyta máttar síns í slíku
efni við smáþjóð, sem er þeim vinveitt og hefir
sannarlega ekkert til saka unnið.
En jafnvel þótt svo ótrúlega tækist til, að
þeir færu ekki og hótuðu hvers konar refsiað-
gerðum, ef við ekki semdum, þá hljótum við
samt að mótmæla allir sem einn, heldur en
beygja okkur í auðmýkt fyrir erlendu ofbeldi.
Onnur meginástæðan sem sögð er vera til þess,
að við ættum að ganga á mála hjá Bandaríkjun-
um nú, er sú, að án tollfrelsis þar fyrir útflutn-
ingsvörum okkar, sé algjört hrun atvinnuveg-
anna yfirvofandi. An svokallaðrar viðskipta-
tryggingar við Bandaríkin getum við ekki á
komandi árum selt framleiðslu okkar og liljót-
um að lenda í örbirgð og volæði. Það er ful!
ástæða til þess að taka þessa viðskiptalégu hlið
málsins til alveg sérstakrar yfirvegunar.
Þessi staðhæfing bölsýnismannanna er alvar-
legri og þýðingarmeiri en virðast kynni í fljótu
bragði.
Ef Jretta er rétt, liefir okkur skjátlazt, þegar
við kröfðumst sjálfstæðis okkar. Ef þetta er rétt,
hafa þeir menn, er við virðum mest, farið með
fleipur eitt, þegar þeir gengu fram fyrir skjöldu
og unnu fyrir okkar hönd liið dýrmæta frelsi
á þeim grundvelli, að hér mundi í framtíðinni
dafna óháð og fullvalda ríki. F.f þetta er rétt,
er það í raun og veru aðeins sjálfsblekking, að
við höfum raunverulega áunnið okkur nokkurt
sjálfstæði, því að það ástand, sent hér ríkir nú.
á sannarlega ekki nafnið skilið, ef það er byggt
á svo hrynjandi grunni, að til þurfi erlenda
máttarstólpa því til viðlialds.
En þetta, góðir hlustendur, er sem betur fer
alls ekki rétt. Aðstaða okkar veitir okkur nægi-
lega möguleika. Náttúruauðæfi okkar eru svo
mikil, enda þótt þau séu fárra tegunda, að á
þeim má byggja blómlegan atvinnurekstur.
Framtak og dugnaður íslenzku þjóðarinnar mun
sýna, að það hlýtur að takast.
Nú ætla ég ekki að halda því frarn, að fyrir
okkur hljóti að liggja eintóm tímabil fjárgróði
og almennrar vehnegunar. Vitanlega verðum
við ætíð í mjög ríkum mæli háðir viðskiptaástand-
inu í umheiminum, og kreppur nágrannaland-
anna hljóta einnig að ná til okkar, en ekki verð
ur auðvaldara að bera afleiðingar óhagstæðra
viðskipta, ef þeim fylgja andlegt volæði og und-
irgefni við erlent vald.
Því verður ekki neitað, að atvinnuvegir okk-
ar eru tiltölulega fábreyttir, og að afkoma þjóð-
arinnar í allri fyrirsjáanlegri framtíð hlýtur að
byggjast lyrst og fremst á sölu fiskafurða
erlendis. Þessu hlýtur auðvitáð alltaf að fylgja
nokkur óvissa frá ári til árs, en það .verður þó
að telja Islendingum í hag, að þessi vara verður
vandfengin ekki einungis á þessu ári heldur
einnig framvegis í fjölmörgum af þeim löndunt
heimsins, er liggja vel við viðskiptum við okkur.
Það, sent á ríður fyrir okkur, er að innleiða þá
fjölbreytni í framleiðsluna, sent möguleg er,
nota okkur þá beztu tækni, sem kostur er á, bæði
\ ið veiðar og vinnslu, læra að þekkja kröfur hinna
ýmsu þjóða og u]t]tfylla þær, og að halda uppi
stöðugri og óskeikulli markaðsleit og sölustarl-
semi í Bandaríkjunum og Itinum ýmsu löndunt
Evrópu: Þá er enginn vali á því, að árangurinn
verður okkur í alla staði viðunandi.
Því er oft haldið fram, þegar talað er um ís-
lenzkar iðngreinar, að hér sé svo mikið fámenni,
að reksturinn verði of smár' og of ófullkominn
til þess að standast erlenda santkeppni. Að því
er snertir ýmsar atvinnugreinir er þetta rétt, en
á sviði fiskveiðanna og fiskiðnaðarins þurfurn
við ekki að vera eftirbátar nokkurrar annarrar
Jtjóðar. Eiskurinn og síldin, sem við veiðum.
eru svo mikil að magni og gæðum, að þar er
margfalt rúm fyrir þær afkastamestu og hag-
kvæmustu veiði- og vinnsluaðferðir, sem þekkj-
ast meðal Bandaríkjamanna eða nokkurs staðar
annars staðar.
Við heyrum oft nú á dögum það orð-
tak, að eitthvað sé gert með „Ameríkuhraða“.
Fólk talar gjarna um Ameríkuhraðann sem eitt-
hvað óskiljanlegt og dularfullt, ef ekki blátt
áfram ylirnáttúrlegt, og í öllu falli eitthvað, sem
veujulegir dauðlegir menn fái ekki leikið eftir.
En það sem liggur til grundvallar hinni ágætu
framleiðslutækni Bandaríkjanna, er fyrst og
fremst skipulag innan hverrar iðngreinar, þraut-
lnigsað, margreynt og margendurbætt. Það er
óánægja með Jrað sem hefir verið, og sífeldar
tilraunir til endurbóta, Jrað er áræðni til þess
VÉR MÓTMÆLUM ALLHVÍ 5