blaðið - 20.06.2007, Blaðsíða 16

28 MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2007
blaðið
neyten
neytendur@bladid.net
Endastöð tyggjóa
Það að kyngja tyggjói er ekki eins hættulegt og af er látið. Lík-
aminn bregst eins við því sem öðrum hlutum sem við getum
ekki melt og skilar því út í nokkurn veginn sömu mynd, þótt
liklega sé betra að láta endastöð þess vera í ruslinu.
Kaup á notuðum bíl
Við kaup á notuðum bílum skal láta ýtni sölumanns sem
vind um eyru þjóta. Athugið tímareim, heildarástand
bíls, upþlýsingar um fyrri eigendur og hversu mikið bíll-
inn hefur verið ekinn eða kringum 20.000 km á ári.
Heim úr fríinu:
Margfaldir
síxnreikningar
Á vef Neytendasamtakanna má
nálgast grein eftir Hildigunni
Hafsteinsdóttur. Er hún stjórnandi
Leiðbeininga- og kvörtunarþjón-
ustu samtakanna. Hildigunnur
greinir frá því að til þjónustunnar
berist fleiri, fleiri símtöl frá reiðum
íslendingum sem telja sig hafa
fengið óeðlilega háa símreikninga
senda til sín, allt upp í hundruð
þúsunda. Sérlega ber á þessu
yfir sumartímann þegar landinn
leggur í ferðalög og áttar sig ekki
á því að mun dýrara er að hringja
og senda sms á milli landa. Ráð
til neytenda í sambandi við síma-
notkun erlendis er því að hafa sem
oftast slökkt á símanum þegar
út er komið og aftengja talhólf
símans, þar sem símaeigandi þarf
að greiða mínútugjald fyrir þau
skilaboð sem lesin eru inn á það,
þótt hann segi ekki orð.
Þá er einnig nefnt að ódýrara
sé að láta frekar hringja í sig en
hringja í aðra og senda frekar sms
en að hringja, þó að sms-taxtinn
hækki jafnt og þétt þegar út fyrir
landsteina er komið. Hildigunnur
þendir einnig á að í flestum
löndum sé auðveldlega hægt að
komast í ódýrt netsamband, sem
gæti ef til vill komið í stað símtals.
Notendur síma erlendis ættu
einnig að kynna sér ítrekað þjón-
ustu og skilmála símafyrirtækja
áður en lagt er af stað í ferðalag.
Til dæmis fyrirfinnast þartilgerð
ferðanúmer sem hægt er að verða
sér úti um en með þeim er mögu-
legt að lækka simakostnað tals-
vert. Það er líka tekið fram að mik-
ill munur er á milli landa, til dæmis
er talsvert dýrara að hringja til
(slands frá Danmörku en Astralíu
eða Indlandi. Það ber að gæta
sín á erlendum símafyrirtækjum,
þar sem sum þeirra leggja auka-
kostnað á alls kyns þætti þjónustu
sinnar. Því er það hagur neytenda
að kynna sér hvaða símafyrirtæki
býður hagstæðustu kjörin.
í lok greinar Hildigunnar er þess
getið að reglur um hámarksgjöld
vegna reikisamtala taki fljótlega
gildi innan EB sem komaferða-
glöðum án efa vel á komandi
mánuðum.
Fimm sinnum dýrara
að borða heilsufæði
Hvað var í körfunni?
Bónus
Bónusbrauð 1 stk............................. 129 kr.
Súkkulaðikex kr/kg........................... 276 kr.
Bónussafi 1 lítri..................................78 kr.
íslenskar agúrkur kr/kg..........................163 kr.
íslenskir tómatar kr/kg......................... 367 kr.
Special K morgunkorn kr/kg....................... 462 kr.
Frosin Freschetta-pitsa með grænmeti, kr/kg... 495 kr.
Léttmjólk 1 lítri.................................72 kr.
MS létt jógúrt....................................43 kr.
Bónus-Smyrill kr/kg............................. 297 kr.
Bónus jógúrt jarðarberjaís 1 lítri.............. 198 kr.
Bónussulta kr/kg................................. 306 kr.
Kornax-hveiti kr/kg................................37 kr.
Fusilli-pasta kr/kg...............................69 kr.
Hrísgrjón kr/kg................................. 165 kr.
Europris-tómat-pastasósa kr/kg.................. 172 kr.
Burger-hrökkbrauð kr/kg......................... 356 kr.
Bónuskaffi kr/kg................................ 338 kr.
Tortilla-flögur m/osti kr/kg.................... 376 kr.
4.399 kr.
Maður lifandi
Speltbrauð, ger- og sykurlaust, 1 stk...... 390 kr.
Speltkex m/ súkkulaði kr/kg.............. 1.030 kr.
Tómatsafi 1 lítri.............................. 547 kr.
Lífrænar agúrkur kr/kg......................... 460 kr.
Lífrænir tómatar kr/kg......................... 636 kr.
Speltflögur, morgunkorn kr/kg............ 1.350 kr.
Frosin, lífræn pitsa m grænmeti kr/kg.... 2.141 kr.
Sojamjólk 1 lítri.............................. 188 kr.
Lífrænt sojajógúrt.............................. 92 kr.
Lífrænt smjör kr/kg...................... 1.060 kr.
Bio jarðarberjaís 1 lítri................ 1.025 kr.
Kirsuberjasulta kr/kg.........................1.810 kr.
Bok hveiti kr/kg................................612 kr.
Speltpasta kr/kg............................... 800 kr.
Brún hrísgrjón kr/kg............................310 kr.
Lífræn tómat-pastasósa kr/kg..................3.176 kr.
Spelthrökkbrauð kr/kg.................... 2.225 kr.
Organic Columbia kaffi kr/kg..................2.196 kr.
Tortilla-flögur m/osti kr/kg............. 1.600 kr.
21.648 kr.
Eftir Björgu Magnúsdóttur
bjorg@bladid.net
Lífrænar vörur, spelt- og sojavörur
eru nánast fimm sinnum dýrari
þegar ein innkaupakerra er fyllt
af sömu fæðutegundum. Verð á
handahófskenndum vörum i Bón-
usi annars vegar og Manni lifandi
hins vegar var kannað. Vafalaust
er hægt að finna gæðamun milli
vara karfanna og í kjölfarið versl-
anir með vöruverð á milli þessara
tveggja, hærra og lægra.
„Lífrænu vörurnar eru mun betri
til lengdar, þar sem þær eru hrein-
ar, ekki sprautaðar af neinu og ég
finn mun á bragði þeirra og ann-
arra vara. Því miður eru þær enn
þá dýrari en eftirspurnin verður sí-
fellt meiri þannig að það má búast
við verðlækkun. Þess má geta að
verð heilsufæðis hér áður fyrr var
mun hærra,“ segir Helga Mogensen,
aðstoðarframkvæmdastjóri hjá
Manni lifandi, sem er samkeppnis-
hæf verslun á heilsumarkaðinum.
Hún segir að með tíð og tíma muni
allir fá aðgang að þessum vörum,
þegar eftirspurn kallar á lækkun
verðs, það skipti, jú, máli fyrir verð
hvað sé verið að framleiða vörurn-
ar í miklu magni.
Spurð um áhrifin af neyslu holl-
ustufæðunnar sem verslunin býð-
ur upp á nefnir Helga að fólk biðji
um lífræna fæðu í miklum mæli
og trúi því að til lengri tíma sé það
að fyrirbyggja sjúkdóma. „Ég kýs
lífrænt fyrir það fyrsta að það eru
mun meiri gæði í fæðunni og síðan
er vissulega bragðmunur." Varð-
andi það hvort að hátt verð á heilsu-
vörum ýti undir stéttaskiptingu
í þjóðfélaginu segir Helga að það
gefi augaleið að ekki hver sem er
hafi efni á þessum vörum. „Þetta
er fyrst og fremst lífsstíll sem fólk
er að velja sér og við erum til staðar
á markaðnum vegna þess.“
Ingibjörg Gunnarsdóttir næring-
arfræðingur svaraði spurningu um
lífræna ræktun á Vísindavefnum.
,Menn eru þó ekki á einu máli varð-
andi hollustu lífrænt ræktaðra mat-
væla og telja sumir að lífrænt rækt-
að hráefni innihaldi mikið magn af
gerlum sem gætu verið skaðvaldar.
Það er aðallega út frá umhverfis-
sjónarmiðum sem menn aðhyllast
lífræna ræktun.“ Og síðar: „Nýlega
var gerð úttekt á lífrænt ræktuðu
grænmeti á íslandi og kom það
mjög vel út hvað varðar útlit og
bragð, en ekki var teljandi munur
á næringarefnainnihaldi í lífrænt
ræktuðu grænmeti og venjulegu
grænmeti."
Borghildur Sigurbergsdóttir nær-
ingarráðgjafi segir ekki skipta máli
út frá næringarlegu sjónarmiði hvort
borðað sé til dæmis speltbrauð eða
hveitibrauð. „Hollustan í brauðinu
fer eftir trefjamagninu. Ég ráðlegg
fólki ekkert endilega lífræna fæðu,
því næringarlega séð skiptir það
ekki miklu máli. Fólk hefur auðvit-
að þetta val, en það er ekki endilega
eitthvað sem ég mæli með þótt ég sé
ekki heldur á móti því.“
Heldur liöunum
liöugum!
$3k |p1 heilsa
Sk« ÉaÍjnk -haföu þaö gott
Neytendur séu á veröi
„Varðandi matvælaverð þá vek ég
athygli á því að birgjar hafa verið
að lækka verð á sínum vörum en
við ætlumst að sjálfsögðu til að
það skili sér út úr búðunum," seg-
ir Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna. „Þó hefur
borið á því að þegar krónan hefur
styrkst hefur gengið upp og ofan að
koma því til neytenda.“
Spurður um hátt verðlag í heilsu-
verslunum nefnir Jóhannes að þær
hafi ekki verið skoðaðar sérstak-
lega. „Ég gæti þó trúað að í þeim
búðum sé dágóð álagning, þó að
vörur þeirra séu í grunninn dýrar
sem er að sjálfsögðu stór skýring á
háu verðlagi.“
Jóhannes minnir neytendur á að
vera vel á verði gagnvart verði á vör- ana. „Ef fólk tekur eftir einhverju dregið til þess að láta okkkur vita. öll mál og sérstaklega á þeim mark-
um og bera það saman milli versl- óeðlilegu þá hvetjum við það ein- Við [Neytendasamtökin] skoðum aði þar sem verðlagning er frjáls.“