Orðlaus - 01.03.2003, Blaðsíða 23

DAVIÐ ODDSSON
Mynd: Atli
1. Atvinnuleysi hér á landi hefur ekki
verið jafn mikið og nú í langan tíma.
Var atvinnuleysi í janúar um 60%
meira en árinu áður og er það sérlega
mikið meðal ungs háskólamenntaðs
fólks. Hvernig er best að sporna við
þessu vaxandi vandamáli?
Sem beturfereratvinnuleysi hér minna en (öðrum
Evrópulöndum og það atvinnuleysi sem mælist nú
er algjörlega tímabundið. Það sem við þurfum að
huga að er hvernig við eigum að koma í veg fyrir
umframeftirspurn eftir vinnu á næstu misserum (
kjölfar þeirra framkvæmda sem nú standa fyrir dyr-
um. Almennt er æskilegt að atvinnulífiðið sé sem
fjölbreyttast og hafa sem flesta fætur undir því og
með því að vinna að því á undanförnum árum höf-
um við náð því marki að atvinnuleysi hér á landi er
miklu minna en víðast annars staðar.
2. Telur þú þjóðina græða eða tapa
á Kárahnjúkavirkjun þegar til langs
tíma er litið?
Bæði í bráð og lengd þá tel ég þjóðina græða á
Kárahnjúkavirkjun. í bráð vegna þess að við fram-
kvæmdina skapast mikil innspýting ( íslenskt
atvinnulíf sem mun dreifast um landið allt, ekki
bara á Austfirði, og í lengd verða útflutningstekjur
okkar hærri um áratuga skeið vegna þessara fram-
kvæmda.Við þurfum á þessum útflutningstekjum
að halda vegna þess að við kaupum flesta hluti frá
útlöndum og ef við getum það ekki þá hrynja kjör-
in okkar og við getum ekki haldið uppi öflugu vel-
ferðarkerfi,öflugum sjúkrahúsum, menntastofnun-
um og svo framvegis. Kárahnjúkavirkjunin og það
sem henni fylgir mun verða þjóðinni til farsældar.
3. Hverja telur þú vera helstu kosti og
galla þess að ganga í Evrópusamband-
ið?
Megin kosturinn og mikilvægasti þátturinn við Evr-
ópusambandið er sá að menn hafa stuðlað að því
að öll Evrópa skynji að hún sé eitt markaðssvæði
sem eigi að leggja sig alla fram um að vinna sam-
an að því að skapa skilyrði fyrir frjálsan markað
þannig að vörur, fjármagn, fólk og þjónusta flæði
eðlilega og einfaldlega á milli landanna án þess
að landamærahindranir og gamlir fordómar spilli
fyrir því. Þar sem við erum ( EES höfum við sem
betur fer aðgang að öllu þessu. Gallinn við Evr-
ópusambandið er sá að þeir l(ta á sjávarútveg sem
nauðþurftaratvinnuveg fyrir sérvitringa sem þurfi
að styðja úr sameiginlegum sjóðum bandalagsins
og stýra af hálfu þess. Þeir taka smám saman allt
ákvörðunarvald af þjóðunum sjálfum og færa það
yfir (skrifræðið í Brussel.
4. Hvernig ieggjast kosningarnar í vor í
þig? Telur þú að þær eigi eftir að snúast
um það hvora persónuna fólkið vill sjá
í forsætisráðherrastóli, Davíð eða Ingi-
björgu, eða menn láti stefnu flokkanna
ráða vali sínu?
Ég held að menn átti sig á því að þetta eru alþing-
iskosningar. Forsætisráðherrakosningin, sem sumir
töluðu um í byrjun, var bara auglýsingatrikk frá auglýs-
ingastofu, eina landið sem hefur forsætisráðherrakosn-
ingar og er til þess að gera nálægt íslandi, er ísrael. (
þessu atriði sem og öllu öðru eiga menn ekki að vera
með blekkingar, þetta eru alþingiskosningar og að
þeim loknum setjast flokkarnir niður og ræða um það
hver verður forsætisráðherra.
5. Á að hækka eða lækka tekjuskattinn?
Það á að iækka hann eins og við höfum verið að gera.
Við höfum verið að lækka tekjuskattinn um fjögur stig
og eins höfum við verið að lækka aðra skatta eins og
til dæmis matarskattinn, eignarskattinn, erfðaskattinn
og skatta á fyrirtæki. Þetta eru hlutir sem ég tel að þurfi
að horfa til og það gerist ekki nema ríkið sé vel rekið.
Við getum gert það núna þv( við höfum verið að borga
niður skuldir og höfum náð að lækka þær úr 34,5% af
landsframleiðslu í rúm 18% af landsframleiðslu.
ó.Telur þú fátækt vera félagslegt vanda-
mál hér á landi og ef svo er hversu alvar-
legt telur þú það vera?
Það er alls staðar til fátækt, en sem betur fer sýna tölur
að við erum talin vera eitt af tveimur eða þremur lönd-
um í veröldinni þar sem fátækt er minnst. Fátækt er
svoKtið skringilega skilgreint hugtak, það er skilgreint
sem ákveðið hlutfall af tilteknu meðaltali. Þannig að
þó að tekjur allra hækki þá helst fátæktin sú sama.
Svona skilgreining, þ.e. hlutfall af meðaltekjum finnst
mér vera afar sérkennileg. En besta aðferðin til að berj-
ast við fátækt og reyndar sú eina er að hafa fjölbreytt
atvinnulíf, gott atvinnuástand og vel launuð störf. Vel-
ferðarkerfið á síðan að vera til að hjálpa þeim sem þess
þurfa.
7.' Þrátt fyrir töluverðar umbætur er
ennþá mikill launamunur kynja. Hver
er ástæða þessa og hvað myndir þú vilja
gera til að breyta því?
Ég tel að þessi munur muni hverfa með árunum og
hann hefur minnkað mjög mikið. En á meðan hægt er
að skilgreina launamun sem kynjamál þá er hann of
mikill. Lögin eru skýr hvað þetta varðar og þetta er þv(
( rauninni ekki eitthvað sem stjórnmálamenn sjá um
nema þá hjá hinu opinbera og sýnist mér að sá munur
sé minni en víðast hvar annars staðar. Aðalatriðið er
að launagreiðslur helgist af starfsárangri manna og
því sem lagt er til grundvallar, hvort sem það er hæfni,
æfing eða menntun.
8. Ber að lögleiða kannabisefni?
Nei.
9. Hvernig er hægt að þyngja dóma
sem dæmdir eru í nauðgunarmálum
og hækka hlutfall þeirra mála sem fara
fyrir dóm?
Það sem stjórnmálamenn geta gert ereingöngu það
að breyta refsirammanum með því að hækka hann
og það hefur verið gert. Síðan er það dómstólanna
að vega og meta stöðuna innan þeirra. Við stjórn-
málamennirnir verðum að gæta okkar á að gefa ekki
meiri fyrirmæli en stjórnarskráin leyfir okkur. Það er
þrískipting valds hér og stjórnmálamenn meiga ekki
skipta sér af því hvernig dómsvaldið hagar sér. En
rétt er að nefna að það hafa orðið miklar framfarir
í því hvernig tekið er á þessum erfðu málum innan
kerfisins miðað við það sem áður var, þó auðvitað
verðum við að vera opin fyrir því að bæta það kerfi
allt þar sem kostur er.
10. Ef til stríðsyfirlýsingar kæmi gegn
írak, myndir þú styðja hana eða ekki?
Það liggur nú ekki fyrir að það komi stríðsyfirlýsing
en það sem ég styð og ríkisstjórnin er að ályktun Ör-
yggisráðs Sameinuðu þjóðanna nr. 1441 standi og
verði fylgt eftir. Það er mjög mikilvægt að þeir erfiðu
atburðir sem hugsanlega munu eiga sér stað í Irak
séu byggðirá ákvörðun Sameinuðu þjóðanna.
11. Er einhver kvikmynd, tónlistarmað-
ur og rithöfundur í uppáhaldi hjá þér?
Það eru margir Kfs og liðnir sem eru mér hugstæðir.
Á sínum tíma hafði ég gaman af myndum Hitch-
cocks því þær eru svolítið öðruvísi spennumyndir og
dálítið óhuggulegar. Ég hef verið mjög veikur fyrir
Megasi sem tónlistarmanni því hann er einnig svo
gott Ijóðskáld.
12. Hvað gerir þú helst í frístundunum?
Skriftir eru eitt af því sem ég hef gaman af því að
gera og ég hef skrifað nokkur leikrit, bækur,texta og
þýtt. Þegar ég þarf að slappa af á veturna spila ég
bridds og á sumrin hef ég gaman af þv( að planta
trjám og veiða fisk. Ég er ekki mikill (þróttamaður
en hef mjög gaman af því að horfa á fótbolta og er
óskaplega dómharður við þá iðju.
13. Hvers vegna valdir
þú að verða stjórnmálamaður?
Ég veit ekki hvort ég valdi stjórnmálin eða stjórnmál-
in mig.Þetta var ekki meðvituð ákvörðun.ég flæktist
bara inn í þetta. Byrjaði smátt (tíunda sæti í borgar-
stjórakosningum og endaði með því að vinna sætið
og það varð til þess að ég ílengtist og var allt ( einu
orðinn leiðtogi minnihlutans aðeins þrjátíu og tveg-
gja ára gamall, borgarstjóri þrjátíu og fjögurra ára og
síðan forsætisráðherra. En ég veit ekki enn hvort ég
hafi tekið þessa ákvörðun nokkurn tímann.