Orðlaus - 01.12.2005, Blaðsíða 12

70 einkaleyfi í Indlandi á svokölluðu Neem tré...
hafa verið gefin til Vestrænna ríkja. Tréið hefur alltaf verið notað af
íbúunum sem lækningajurt við hita, snákabitum, holdsveiki og sem
náttúrulegt skordýraeitur og sótthreinsunarefni. Nú mega þeir það
ekki þar sem vestræni heimurinn á jurtina. Árið 1998 var það sama
uppi á tengingnum þegar bandarískt fyrirtæki fékk einkaleyfi (núm-
er 5,663,484) á basmati hrísgrjónum sem vaxa aðeins í Indlandi og í
Pakistan.
49 fá
lönd heims...
hafa að geyma 10% mannkyns-
ins en hluti þeirra af heimsvið-
skiptum hefur minnkað um
meira en 40% frá árinu 1980 og
voru árið 1999 aðeins 0,4% af
öllum viðskiptum. Þetta bil fer
enn vaxandi.
(UNCTAD, Conference on Least
Developed Countries 1999)
Ríkustu fimm prósent-
in af heiminum...
eiga áttatíu prósent af auðæf-
um heimsins en fátækustu fimm
prósentin aðeins eitt prósent af
þeim. Þetta bil hefur tvöfaldast
frá 1960 til 2000.
(United Nations Human Devel-
opment Report, 1999)
Einkavæðing vatns hefur...
á næstum öllum þeim stöðum sem hún hefur átt sér stað þýtt meiri
verðhækkun á því ásamt verri gæðum. I Puerto Rico fær fátækasta
fólkið ekki einu sinn vatn því ríka fólkið þar græðir á hreina vatninu
þaðan en eftir einkavæðinguna á vatninu árið 1995 fengu bandarísk-
ar herstöðvar og fínu hótelin ótakmarkaðan aðgang að þvi á meðan
fátæka fólkið fékk ekkert. ( Argentínu þýddi einkavæðingin tvöfalt
hærra vatnsverö og verri gæði. íbúarnir voru ekki sáttir enda gerðu
þeir uppreisn og smánin sem vatnsfyrirtækið varð fyrir neyddi það til
þess að skila einkaleyfinu til baka og leggja niður störf ... hefði The
World Trade Organization verið starfandi þar hefði Argentina aldrei
getað fengið einkaleyfinu hnekkt.
í byrjun
átjándu aldar...
var hlutfall tekna á milli þeirra
fátækustu og ríkustu þrír á
móti einum. Árið 1900 var hlut-
fallið orðið einn á móti tíu og
árið 2000 var það orðið einn á
móti sextíu. (1,740,000 á móti
35,000).
(Angus Maddison, Oxford Review of
Economic Policy, winter 1999, cited
in Martin Wolf FT 26/1/2000)
Hluti fólks sem
lifir á undir 120
kónum á dag...
hefur næstum því tvöfaldast
frá árinu 1980 til ársins 2000.
Árið 2000 voru 2,8 milljarðar
fólks sem lifðu við þau kjör eða
næstum því helmingur alls mann-
kyns. Þrátt fyrir að þetta sé ein-
mitt það tfmabil sem hefur verið
hvað frjálslyndast. Það má búast
við því að talan hafi aukist enn
meira á þessum fimm árum.
(World Bank, Global Econ-
omicOutlook 2000)
■' ."■' ■■- > ■
ar áætla að fátæk-
ustu löndin tapi...
um tveimur milljörðum doll-
ara á dag vegna ósanngjarna
viðskiptareglna sem flestar eru
settar af Vestræna heiminum.
Þetta er fjórtánföld sú upphæð
sem þriðji heimurinn fær I hjálp
frá okkur.
(UNCTAD, Conference on Least
Developed Countries 2001)
Hvernig metum
við hlutina?
11. september létust 3000
manns vegna hryðjuverka þeg-
ar tvíburaturnarnir hrundu.
Sama dag dóu 24.000 manns úr
hungri, 6,020 börn dóu vegna
niðurgangs og 2,700 börn létust
af völdum mislinga.
(New Internationalist Magazine,
November2001, pp. 18-19)
Þú getur lagt þitt af mörkunum:
www.one.org
www.makepovertyhistory.org
VESTR/ENI
VIÐBJOÐURINN
Nú þegar jólin eru að koma og eyðslubrjálæðið hellist yfir landann er um að gera að minna
okkur á það hversu gott við höfum það í vestræna heiminum. Hér fyrir neðan eru óhugnalegar
staðreyndir um auðæfi heimsins og skiptingu hans.... Maður hlýtur að hugsa þegar þetta er
lesið “Er þetta rétt, er þetta svona sem við viljum að heimurinn sé?"
51 af 100 stærstu hagkerfum í
heiminum eru fyrirtæki...
Topp 500 fjölþjóða fyrirtækin standa fyrir 70 prósentum af öllum við-
skiptum í heiminum. Þessi tala hefur vaxið jafnt og þétt síöustu 20
árin. (CorpWatch)
Sex fyrirtæki ráða nú næstum...
öllum fjölmiðlum í Bandaríkjunum. (Á móti 53 árið 1983) Það er alveg
Ijóst að þessi staða gerir það að verkum að tjáningarfrelsið er mun
minna og fyrirtækin hafa meira vald til að vernda hagsmuni sína og
að stjórna almenningsáliti. Margar kannanir hafa sýnt fram á það hafi
verið afgerandi hlutdrægur fréttaflutningur eftir sameiginlegt eignar-
hald fjölmiðla.
(Mediachannel.org, “Media concentration Chart”)
(World Bank, “Global Econ-
omic Prospectus 2002")
Við höfum leyft vest-
rænum ríkjum...
að auka viðskiptahindranir sín-
ar til að vernda fyrirtæki sín á
meðan við höfum krafist þess
að þriðja heimsríki dragi úr við-
skiptahindrunum sínum meira
og meira. Samkvæmt rannsókn
frá World Bank kom í Ijós að ef
við myndum leggja niður þær
reglur sem vestræn ríki lúta I við-
skiptum myndum við bjarga 300
milljón manns úr fátækt.
Af 26,088 umsóknum um einkaleyfi...
í Afríku á árunum 2000 - 2001 voru aðeins 31 af þeim frá íbúum
Afríku.