Bændablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 34

Bændablaðið | fimmtudagur 15. desember 2011 35
Spil fyrir jólin!
T-Max 2500 pund - kr. 32.900
T-Max 9500 pund - kr. 139.900
Verðdæmi:
Sérfræðingar í bílum
Opnunartími verslunar:
Alla virka daga frá kl. 8-18.
Vagnhöfði 23 - S: 590 2000
benni.is - verslun@benni.is
Ný sending komin í hús af dráttarspilum. Gott úrval!
Nauðsynlegt m.a. á jeppann,
fj órhjólið og í bátaskýlið
Ritstjóri og útgefandi, kennari,
rektor og skólamaður, bæjar-
fulltrúi, alþingismaður og forseti
þings, bóndi og búnaðarfrömuð-
ur, dómkirkjuprestur og biskup
Íslands. Allt þetta og meira til
var Þórhallur Bjarnason, einn
atorkumesti brautryðjandi sem
Ísland hefur alið og einn þeirra
manna sem hafði hvað mest áhrif
á íslenskt þjóðlíf um aldamótin
1900 og á öndverðri 20. öldinni.
Óskar Guðmundsson hefur
ritað ævisögu Þórhalls sem ber
einmitt nafnið Brautryðjandinn.
Skálholtsútgáfan gefur út.
Þórhallur Bjarnason fæddist að
Laufási í Eyjafirði 1855. Eins og sjá
má af upptalningunni hér að fram-
an var hann maður ekki einhamur í
verkum sínum. Þórhallur var meðal
annars hvatamaður að stofnun hins
nýja Búnaðarfélags Íslands árið
1899. Á þeim tíma sat Þórhallur
á Alþingi og var formaður milli-
þinganefndar um landbúnaðarmál,
skipaðri 1904, sem kom fram með
tillögur að þeirri stofnun. Hann var
sömuleiðis kosinn í fyrstu stjórn
Búnaðarfélagsins og sat í henni allt
til dánardægurs. Hann varð annar
formaður félagsins árið 1901 og
starfaði sem slíkur til ársins 1907.
„Þórhallur var hinn raunverulegi
leiðtogi Búnaðarfélagsins fyrsta
áratuginn og aðalhugmyndafræð-
ingurinn,“ segir Óskar í samtali
við Bændablaðið. Þá má geta þess
að Þórhallur var formaður Hins
íslenska garðyrkjufélags (síðar
Garðyrkjufélag Íslands) á árunum
1893-1901.
Grunnur að bændaskólunum
lagður
Milliþinganefndin gerði sömuleiðis
tillögur að breytingum á landbún-
aðarskólunum og varð hún ásátt
um að leggja til að reknir yrðu
tveir öflugir
búnaðarskólar á
Suðurlandi og
Norðurlandi, í
stað fjögurra
áður. Með því
var grunnur-
inn að upp-
byggingu á
Hvanneyri og
Hólum lagður.
Fennti furðu
fljótt yfir
sporin
Þrátt fyrir öll
þessi fjöl-
þættu störf er
nafn Þórhalls
kannski ekki
almenningi
jafn tamt og
nöfn sumra
a n n a r r a
eldhuga sem honum
voru samtíða, s.s. nafn Hannesar
Hafstein, en þeir Þórhallur voru
herbergisfélagar á Garði við
Hafnarháskóla. Óskar segir að
engu síður hafi áhrif Þórhalls verið
ákaflega mikil. „Það fennti furðu
fljótt yfir spor Þórhalls í íslensku
þjóðlífi, miðað við það hvað hann
var áberandi maður í umræðunni.
Það sést glögglega af samtíma-
heimildum, til að mynda af blöð-
unum, bæði meðan hann var lífs
og fyrstu áratugina eftir að hann
féll frá var eiginlega meira til hans
vitnað en flestra annarra manna.
Hann var svo víða athafnasamur.
Það er auðvitað merkilegt að maður
sem er lungann af embættistíma
sínum starf-
andi í hjarta
Reykjavíkur
skuli gerast
b æ n d a l e i ð -
togi, að það
skuli vera
sami maður-
inn sem skuli
vera höfundur
landbúnaðar-
löggjafarinnar
sem starfað var
eftir á 20. öld
og líka að hann
skuli vera höf-
undur að skipu-
lagi kirkjunnar.
Sömuleiðis er
afar áhugavert
að sjá hvernig
áhersla Þórhalls
um alþýðu-
menntun fléttað-
ist inn í hugsjónir þær sem hann
bar í brjósti gagnvart bændum.
Hans áhersla var á þjóðleg gildi
annars vegar og alþýðufræðslu og
menntun hins vegar sem beindist
að fólkinu sjálfu, ekki endilega að
athöfnunum. Búnaðarskólar breytt-
ust því í bændaskóla í hans tíð.
Þórhallur var brautryðjandi á þess-
um sviðum, sem og svo mörgum
öðrum.“ /fr
Brautryðjandinn sem Íslandssagan gleymdi
- Óskar Guðmundsson hefur ritað ævisögu Þórhalls Bjarnasonar
l
s
Þ
s
ÁRAMÓTATILBOÐ ORKUVERS
Smiðjuvegi 11, 200 Kópavogi - Sími: 534 3435 - www.orkuver.is
Goldoni Q 100 95 ha
dráttarvél með aflúttaki að framan
Verð áður. 4.800.000 + vsk
Tilboðsverð til áramóta. Kr. 3.500.000 + vsk
MultiOne MIG40
með skotbómu NÝ 35 hö
Verð: 2.200.000 + vsk
Tilboðsverð til áramóta. Kr. 1.900.000 + vsk
MultiOne M 28 fjölnotavél notuð
Verð 2.100.000 + vsk
Tilboðsverð til áramóta 1.750.000 + vsk
PRAMAC diesel rafstöð/32 kW á kerru
hljóðeinangruð, lítið notuð.
Verð 1.700.000 + vsk
Tilboðsverð til áramóta kr. 1.500.000 + vsk
5 stk Orkel samanbrjótanlegar kerrur
Verð áður: 295.000 með vsk
Tilboðsverð til áramóta. 195.000 m/vsk
2 stk MultiOne sanddreifarar - Verð. 420.500 + vsk
Tilboðsverð til áramóta kr. 300.000 + vsk
2 stk Lyftaramastur hæð 270 cm 1500 kg - Verð 437.000 + vsk
Tilboðsverð til áramóta kr. 250.000 + vsk
Látið ekki happ úr hendi sleppa