Bændablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 41

42 Bændablaðið | fimmtudagur 15. desember 2011
Bókabásinn
Seinna hefti Skógræktarritsins
Seinna hefti Skógræktar-
ritsins árið 2011 er komið
út. Á kápu er mynd eftir
Söru Riel er nefnist Jack
Lumber in the green.
Fjölmargar áhuga-
verðar greinar eru í ritinu
að vanda, um hin ýmsu
efni tengd skógrækt. Má
þar telja til umfjöllun
um aðferðir við að laga
skóg að landi, íslenskan
skógarvið, skóginn í bók-
menntum, skógrækt að Sellandi í
Fnjóskadal, skógarferð til Skotlands,
manneskjuna í skóginum, tvær
greinar um lúpínu,
aðra um þróun
hennar í Heiðmörk
og hina um tilraun
til að eyða lúpínu
með sauðfjárbeit og
margt fleira.
Skógræktarritið
er leiðarvísir fyrir
alla er rækta skóg og
er eina tímaritið um
skógrækt á Íslandi.
Nánari upplýsingar
veitir Skógræktarfélag
Íslands (s: 551-8150, netfang:
skog@skog.is, www.skog.is).

Sendið svör við getraunum á
netfangið ehg@bondi.is eða
til Bændablaðsins merkt „bar-
nagetraun“- Bændahöllinni v.
Hagatorg 107 Reykjavík.
Glæsileg bókaverðlaun verða veitt tveimur duglegum
þátttakendum frá útgáfufélaginu Sögum.
d a s s s
a ð r p l
k v e o ð
k e r t i
n n r i þ
h t m t n
k a b j i
p u ó w ö
æ l i r t
Finnið þrjú orð
í stafaruglinu
sem tengjast
jólahátíðinni
Finnið villur
Margir lesendur Bænda-
blaðsins munu kann-
ast við nafnið Björn
Halldórsson, sem kennt
er við Sauðlauksdal.
Björn var einn af merk-
ustu náttúrufræðingum
síns tíma (18. aldar) og
frumkvöðull í marg-
víslegri garðyrkju.
Hann er m.a. talinn
hafa verið fyrstur til
að setja niður kart-
öflur í íslenska jörð.
Eftir hann liggja
merk rit um búskap
og grasnytjar.
Þessi skáldsaga Sölva Björns
Sigurðssonar segir frá aldurhnign-
um og blindum Birni sem snýr á
heimaslóðir eftir langa fjarveru í
Kaupmannahöfn. Hann hefur með-
ferðis lítilræði af kartöfluútsæði sem
Friðrik konungur
hefur falið honum
að rækta svo landar
hans drepist ekki úr
sulti. Það er dimmt
yfir þjóðinni: mann-
fellir og kuldatíð,
eldgos og bjargar-
leysi.
Björn er sjálfur
sögumaðurinn í
þessari bók og víst
er að áhugafólki
um búskapar- og
lifnaðarhætti 18.
aldar ætti að þykja
lýsingar hans á mat, drykk – og
tíðarandanum almennt – verulega
bitastæðar.
Mitt í öllum hörmungunum ríkir
samt von hjá gömlum bónda um að
koma Íslendingum í hóp vel haldinna
þjóða.
Björn Halldórsson í Sauðlauksdal snýr aftur
Krakkaþrautir
Á efri myndinni hér fyrir neðan vantar fimm atriði - finnið þau. Klippið
út lausnir og sendið til Bændablaðsins merkt „barna getraun“-
Bændahöllinni v. Hagatorg 107 Reykjavík.
Vegleg bókarverðlaun eru veitt í boði bókaforlagsins Sölku.
Í krossgátunni hér í horninu skuluð þið finna lausnarorðið út
frá snjóköllunum. Sendið til Bændablaðsins merkt „barna-
getraun“- Bændahöllinni v. Hagatorg 107 Reykjavík, eða á netfangið
ehg@bondi.is.
Vegleg bókarverðlaun eru veitt í boði bókaforlagsins
Eddu. Svara skal með fullu nafni og heimilisfangi fyrir
30. desember.
Þórður Grunnvíkingur rímnaskáld, ævisaga
Vestfirska forlagið hefur gefið út
bókina Þórður Grunnvíkingur,
ævisaga. Bókin er um margt
athyglisverð og er þar m.a. að
finna dagbókarfærslur Þórðar eins
og þessa frá árinu 1907.
„Árið 1907 þann 15. júní flyt
ég frá Hlöðum í Árneshreppi í
Strandasýslu sem ég uppbyggði
1903. Ég var þá búinn að byggja
þar 4 hús en nú verð ég þaðan að
flyt[ja] til Ísafjarðar. Við áttum þá
5 börn: Petrínu, Ástrúnu, Skúla,
Guðmann Indriða Þórarinn og Jón
Elías. Ég fékk hesta á Munaðarnesi
og reiddum við okkur yfir svo kallað
Eiði í Norðurfjörð“.
Ekki er ólíklegt að á leiðinni yfir
Eiðið hafi hann ort tvær vísur sem
bera yfirskriftina;
Kveðja við brottför af bæ 1907
Yfir lífsins ólgu sæ
ýmsar sorgir buga,
þessum sný ég burt frá bæ
bljúgur mjög í huga.
Grýttri heims ég stend á strönd
stormar lífsins gína.
Frelsarans í fríðu hönd
fel ég vini mína.
„16. júní biðum við í Norðurfirði.
Þann dag sótti Elísabet tengdamóðir
mín til okkar son okkar Guðmann
Indriða Þórarinn og tók hann af
okkur til fósturs. Það er ágætur
samastaður.“
„17. júní biðum við í Norðurfirði
til kl. 12 e.m. þá kom s/s [strandferða-
skipið] Skálholt, skipstjóri Jósep
Larsen. Fram í það skip flutti okkur
Ólafur Ólafsson bóndi í Norðurfirði.
Við tókum 3. farrými. Okkur leið vel
á leiðinni, veður allgott og svarta
þoka vestur að Horni. Samferða voru
Jens Ólason, með konu sinni, er [þá]
flutti búferlum frá Norðurfirði að
Ármúla á Langadalsströnd … og
Ari Magnússon frá Hólmavík með
konu og börn-
um er flutti til
Bolungarvíkur.
Hann hjálpaði
mér manna
best á leiðinni.
Skálholt kom
við á Hornvík,
Aðalvík og
Álftafirði; þaðan
til Ísafjarðar.
Þar fluttum [við]
okkur í land. Þar
tapaði ég kassa
sem í voru bóka
? [ólæsilegt] og
fleira.
Síðan hélt ég
með konu og
börn til Magnúsar
skálds frænda míns [Magnúsar Hj.
Magnússonar, þeir voru bræðra
synir]. Hann tók á móti okkur ágæt-
lega. Því næst fékk ég leigt kjallara-
herbergi í húsi Páls Jósúasonar með
7 kr. á mánuði“.
Fjölskyldan frá Hlöðum í
Árneshreppi var nú komin til nýrra
heimkynna. Lítið er af henni að segja
fyrstu vikurnar. Þórður fékk fljótlega
vinnu þó stopul væri. Það var hins-
vegar atburður í vændum sem virð-
ist hafa gripið hug hans. Konungur
okkar Íslendinga, Friðrik VIII, var
væntanlegur til landsins og ætlaði
að heimsækja Ísafjörð, Akureyri
og Seyðisfjörð auk höfuðstaðarins
Reykjavík. Í þessu sambandi var
vitaskuld að ýmsu að hyggja, m.a.
var reist bygging á Ísafirði, svo
nefndur „Konungsskáli”.
4. ágúst fékk Þórður góða gesti.
Þar voru á ferð skáldin Jósep
Húnfjörð Sveinsson
sem bjó í Hnífsdal og
Magnús Hj. Magnússon
frændi Þórðar. Þeir hafa
vafalaust rætt um skáld-
skap og ýmislegt honum
tengt. Kom þá í ljós að
þeir, skáldbræðurnir,
voru allir að yrkja um
Konungsskálasmíðina.
Kvæði Þórðar kallaði
hann Konungsskálabrag
og er hann níu erindi.
„Alls var þessi dagur
skemmtilegur” bókaði
Þórður.
„6. ágúst. Nú er
allt á ferð og flugi að
búast við konungs-
komunni. Víðast hvar
reistar flaggstengur og nýja bryggjan
prýdd öll með blómsveigum og
ræðupallur og tveir tjaldskálar reistir
á Eyrartúni fyrir utan hinn umgetna
Konungsskála”
„10. ágúst. Í dag kom s/s [strand-
ferðaskipið] Vesta, ennfremur kom
fjöldi mótorbáta og var því stór
floti, allur fánum skreyttur. Þeir
komu bæði innan úr Djúpi og vestan
af fjörðum. Líka kom gufuskipið
Sterling, Mættu allir þessir mótorar
við Hæstakaupstaðarbryggjuna fyrst,
svo við Edinborgarbryggjuna ... Fór
þá fram æfing þann dag. Hitti ég Árna
Jónsson frá Höfða í Jökulfjörðum og
fleiri kunningja mína. Árni gaf konu
minni 2 kr. í peningum“.