Bændablaðið - 06.09.2012, Blaðsíða 30
30 Bændablaðið | Fimmtudagur 6. september 2012
Lesendabás
Nýr árgangur hefur nú skóla-
göngu í grunnskólum landsins
og foreldrar fylgja börnum
sínum gjarnan vel eftir fyrstu
dagana. Það eru mikil tímamót
að hefja nám í grunnskóla og
10 ára lögbundin skólaskylda
tekur við í lífi barnanna. Því
fylgja ýmsar skyldur foreldra.
Viðmót starfsfólks skólans getur
skipt sköpum um hug foreldra
til þessa nýja hlutverks sem og
leiðbeiningar og góðar upplýs-
ingar strax við upphaf skóla-
göngunnar.
Margir skólar hafa fastar hefðir
um fræðslu fyrir foreldra eða
svokölluð skólafærninámskeið
og boða foreldra á sérstakan fund
þar sem þeim er kynnt skóla-
starfið og samstarf heimila og
skóla. Á slíkum fræðslufundum
er mikilvægt að foreldrafélag
skólans kynni starfsreglur sínar
og starfsemi og fari yfir réttindi
og skyldur foreldra. Sé barnið að
hefja skólagöngu í nýjum skóla
geta foreldrar kynnt sér skólanám-
skrá og starfsemina á heimasíðu
skólans eða leitað eftir upplýs-
ingum á skrifstofu skólans. Hefðir
og verklagsreglur geta verið mis-
munandi eftir skólum.
Rannsóknir sýna að börn
þeirra foreldra sem eiga hlutdeild
í skólastarfinu eru líklegri til að
sýna góða hegðun og framkomu.
Jafnframt sýna rannsóknir að áhrif
foreldra á námsárangur barna er
mun meiri en almennt hefur verið
talið. Stuðningur foreldra felst
fyrst og fremst í þeim gildum og
viðhorfum sem ríkja á heimili
barnsins til menntunar og skóla-
starfs. Það er umræðan heima,
lífsstíll foreldra og væntingar,
hvatning þeirra og örvun sem
skiptir svo miklu máli og getur
verið undirstaða námsárangurs
og farsæls skólastarfs. Af þessum
ástæðum þarf grunnskólinn að
leita allra leiða til að gefa for-
eldrum aukna og markvissa hlut-
deild í skólastarfinu og líta á þá
sem mikilvæga samstarfsaðila á
jafnréttisgrundvelli.
Öllum má vera ljós ávinningur
af virkri þátttöku foreldra í skóla-
starfinu. Til að geta sinnt þeim
skyldum sínum og verið virkir
þátttakendur í skólagöngu barna
sinna þurfa foreldrar að þekkja
hinar formlegu leiðir til að miðla
upplýsingum og vita hvernig þeir
geta komið hagsmunamálum
sínum og nemenda á framfæri.
Foreldrar þurfa að hittast og þekkj-
ast til að geta átt farsælt samstarf
og mikilvægt er að eiga samskipti
augliti til auglitis við aðra foreldra,
nemendur og starfsfólk skólans
við hin ýmsu tækifæri.
Virkt lýðræði er þar sem
almenningur tekur virkan þátt í
ákvarðanatökum um sín mál og
til að undirbúa farsælt samstarf er
mikilvægt að foreldrar séu virkir
í skólastarfinu alla skólagöngu
barnsins. Foreldrar eru helstu
hagsmunagæslumenn nemenda.
Með samstarfi og borgaralegri
þátttöku hafa foreldrar tekið þátt
í skólaþróun og komið mörgum
framfaramálum til leiðar. Með því
að taka þátt í félagslífi bekkjarins
með foreldrum sínum og læra og
lifa í lýðræðislegu umhverfi öðlast
börn aukna borgaravitund. Þar eru
foreldrar og kennarar fyrirmyndir
og börn læra af þeim hvernig hægt
er að bera sig að, læra meðákvörð-
unarrétt og hvernig þau geta gegnt
lýðræðisskyldum sínum þegar
fram í sækir.
Foreldrar þurfa að huga vel að
líðan barna sinna, bæði líkamlegri
og andlegri, nú þegar takturinn í
tilverunni breytist. Gæta þarf þess
að börnin komi úthvíld í skólann,
séu vel nærð, sinni heimanámi og
taki þátt í bekkjarstarfinu. Þannig
leggja foreldrar sig fram um að
skapa börnunum jákvætt og upp-
byggilegt námsumhverfi til að þau
verði betur móttækileg fyrir því
sem skólinn hefur fram að færa.
Helga Margrét Guðmundsdóttir,
tómstunda- og félagsmála-
fræðingur
Foreldrar eru helstu hagsmuna-
gæslumenn nemenda
Helga Margrét Guðmundsdóttir,
Á vargurinn bandamenn hjá
Umhverfisstofnun?
Ég hef á tilfinningunni að líf-
fræðingarnir séu hræddir um að
ekki yrði mikið að gera hjá þeim
ef okkur vargveiðimönnum væri
hleypt að skipulagningu vargveið-
anna. Þeirra vinna felst í því að
viðhalda verkefninu út í hið óend-
anlega (sést best á rjúpnarannsókn-
unum endalausu), en við veiðimenn
myndum afgreiða verkefnið fljótt
og vel; það tæki okkur 3 til 5 ár að
svo til útrýma minknum og koma
refastofninum í ásættanlegt horf
fyrir náttúruna.
Refaveiðar hafa verið stundaðar í
árhundruð og minkaveiðar nærri því
allan tímann síðan fyrstu dýrin sluppu
úr búunum í kringum árið 1931.
„Okkar reynsla af umhverfis-
ráðuneytinu hefur verið með þeim
hætti að við berum einfaldlega
ekki fullt traust til ráðuneytisins,“
segir Óðinn Sigþórsson, for-
maður Landssambands veiðifélaga
(Morgunblaðið, 25 ágúst 2012).
Þetta er eins og talað út úr mínu
hjarta, eftir að fræðingarnir tóku við
veiðistjórnun hefur ref fjölgað um
30%. Það er enn verið að skrifa loka-
skýrslu um minkaveiðiátakið sem var
á Snæfellsnesi og í Eyjafirði fyrir
nokkrum árum og verður spennandi
að lesa hana og sjá hvað líffræðing-
arnir leggja til. Ég svo sem veit hver
niðurstaðan verður; rannsaka meira.
Ég og veiðifélagar mínir höfum
bjargað ótal lífum með vinnu okkar.
(Hér á eftir fylgir bútur úr sam-
tali.)
„Hvernig getur það verið, þú ert
alltaf að drepa eitthvað,“ segir við-
mælandi minn.
Þetta snýst ekki um að drepa, eng-
inn vargveiðimaður hugsar þannig.
Þetta er bara vinna, eins og til dæmis
að eyða geitungabúum, sem öllum
finnst eðlilegasti hlutur í heimi
vegna þess að flestir eru hræddir við
geitunga.
Minkur og refur eru vargar í nátt-
úrunni og þurfa visst aðhald, minkur-
inn er þar mesta vandamálið.
„Og hvað með það, á ekki minkur-
inn sama rétt og við til að lifa? Er
ekki nóg æti fyrir hann? Ég sé ekki
vandamálið.“
Ef vargurinn fengi frið fyrir okkur
veiðimönnum, þá væri ekki langt að
bíða þess að fækkaði eitthvað fugla-
tegundum. Flestir vita hvernig fór
fyrir flórgoðanum.
„En af hverju ert þú að drepa
tófur líka, þær eru bara fallegar og
gaman að sjá myndir af þeim, til
dæmis frá Hornströndum.“
Hefur þú komið á Hornstrandir og
hlustað á fuglasönginn þar?
„Nei, ég hef bara séð myndir
á Facebook hjá kærasta vinkonu
minnar.“
Já, einmitt, en hefur þú séð ein-
hverja mynd á Facebook af mófuglum
á Hornströndum, hjá kærasta vinkon-
unnar?
.....Löng þögn... „Nei, en hann tók
mynd af æðarfugli.“
Og af hverju ætli hann hafi ekki
tekið mynd af öðrum tegundum? Það
er vegna þess að þar er ekki eftir nema
einn mófugl. Refurinn er friðaður þar
og nær að útrýma öllu lífi.
„Getur ekki verið að það hafi
aldrei verið mikið af mófugli þarna?“
Við getum ekki svarað því svo
vísindamenn trúi. Fólk sem bjó þar
áður fyrr og ólst þar upp segir frá því
að mikið fuglalíf hafi verið þarna, en
líffræðingarnir trúa því ekki.
„Hvað vilt þú þá gera til að rétt-
læta fyrir mér að fækka ref þarna?
Það ætti að telja fugla á einhverju
afmörkuðu svæði eitt sumar, byrja
á veiðum á ref á öllu svæðinu strax
og sjá hver niðurstaðan verður eftir
3 til 5 ár.
En ég get lofað þér því að það mun
strax sjást munur á fuglalífinu eftir
fyrsta sumarið.
„Já, en mér finnst ófært að ríkið sé
að borga með veiðum og nota skatt-
inn sem ég borga, af hverju geta ekki
bændurnir og þeir sem hagsmuni hafa
af veiðunum borgað sjálfir?“
Já en þú gleymir einu, bændur
borga líka skatta, og síðustu ár hefur
ríkið ekki borgað eina krónu til raf-
aveiða. Þá finnst öllum sem stunda
einhverja útivist gaman að heyra
fuglasöng.
„Mér finnst það samt út í hött að
ríkið borgi með skattpeningunum
mínum eyðingu á ref og mink.“
Þú mátt hafa skoðun þína í friði
fyrir mér, en heldur þú að bóndi austur
á fjörðum sé alveg sáttur með að
skatturinn sem hann borgar renni til
sinfóníuhljómsveitarinnar sem heldur
örfáa tónleika á ári, fyrir snobbhænsn
úr þéttbýlinu, drekkandi freyðivín úr
háum glösum?
„En hvernig stendur þá á því að
ykkur veiðimönnum gengur ekki betur
í baráttu við varginn, þarf þá ekki að
rannsaka varginn meira, til þess að
ná árangri?
Nei, það þarf ekki. Vísindamenn
hafa verið að rannsaka atferli, hegðun
og framkomu minksins síðan elstu
menn muna og þeir vita núna að
minkur sem heldur sig við sjávar-
síðuna borðar helst sjávarfang, og
minkur sem heldur sig inn til landsins
borðar meira af kjötmeti ýmiskonar,
fugla og mýs, einnig fiskseiði við
vötn. Við verðum að átta okkur á því
að lífið er ekki eins og í Disney-mynd.
Það eina sem ætti að rannsaka er,
hvað er búið að rannsaka minkinn
mikið, og eins hversu mikið er að
sleppa úr minkabúunum enn í dag.
Við vargveiðimenn „berj-
umst“ á mörgum vígstöðvum; við
Umhverfisstofnun, sveitarstjórnir og
einstöku sinnum við landeigendur, til
viðbótar við varginn.
Jón Pétursson
minkaveiðimaður.
Þennan hvíta búrmink veiddi ég í gildru 1 maí 2012.
Þessa mynd tók Guðjón Kristjánsson af ref sem hann skaut í varpinu í
Langeyjarnesi, fengurinn hjá rebba var 2 æðarungar og 3 kríuungar.
Nissan X-Trail.
Nýskr. 3/2005,
ekinn 84 þ.km,
bensín, sjálfskiptur.
Einn eigandi frá upphafi.
Verð kr.1.690.000.
Rnr.111543.