Fréttablaðið - 29.09.2012, Qupperneq 86

29. september 2012 LAUGARDAGUR42
Krossgáta
Lárétt
1. Segir vagn barns skítugan (9)
11. Útvega gyðjunni elskhuga fyrir
sælureitinn (10)
12. Flæðijafna gefur hnökralausa (11)
13. Galli á málflutningi um saggablett? (10)
14. Boxgólf eða bossakant? (9)
15. Ríkjandi mæla fyrir um að feit dragi
strax öndina (10)
17. Forfeður kalla á útgjöld
vegna hótana (9)
18. Þarf bæði teygjur og hártoganir svo að
tæfutúttur verði höfuðprýði (11)
20. Meira minni í tölvuna fyrir skáldpiss (9)
23. Ótrúlegt að geta skynjað sjaldgæft (7)
25. Svík mitt föðurland fyrir
gabardínbrók (10)
26. Er Sætún sár á borgarlíkamanum? (10)
29. Fletti aukaútgáfu útaf fyrir sig (8)
31. Raða reisunum (13)
32. Margs vís í þessum heimi
og öðrum (10)
33. Þekkjum stræti með ljósum (9)
34. Skýrast sést skítur á vegi þar sem
þessi stendur (10)
35. Fúl flytur stíga sem henta hrossum (9)
Lóðrétt
1. Flytur bréf dufl? Þá er ég varnarlaus (13)
2. Segir jörð, áflog og sársauka
áberandi í myndlist (16)
3. Að vista kópa ber vott um ruglaðan
vanþroska (9)
4. Útsölusjónvarpsefni eða hluti af
útboðnu verki (13)
5. Rek frið beina til uppruna þeirra (7)
6. Svínasteik til hátíðabrigða er upphaf
auðsöfnunar (9)
7. Hálfköruð blæs á hraktar (9)
8. Drekk spes sóda við Svartahaf (6)
9. Taldi tvisvar einn, tvisvar fimmhundruð og
tvisvar þúsund áður en sól settist (6)
10. Glíma Ástvalds um leiðtogasætið (12)
16. Rófubleik eða nepjuglær? (8)
19. Notkunarsnið afhjúpar lífsmáta (13)
21. Undirbúningsmat kallar á skammir (11)
22. Strákaálma? Það þýðir leikrit og læti (11)
23. Gerðu borð úr spýtu með allskonar (11)
24. Frásögn nær að ræsa skjálfta (10)
27. Sex rómversk huga að heilsu lamaðra (7)
28. Bella verður varla annað úr þessu (7)
29. Rek vott til fleins (6)
30. Aðflug framkallar öngvit (6)
Vegleg verðlaun
Lausnarorð
Ef bókstöfunum í skyggðu reitunum er raðað rétt saman birtist fyrirbæri sem veldur
margvíslegum vandræðum, jafnt í heimi tækninnar sem okkar mannanna. Sendið lausnarorðið í
síðasta lagi 3. október næstkomandi á krossgata@frettabladid.is merkt „29. september“.
Lausnarorð síðustu viku var
Vikulega er dregið er úr inn-
sendum lausnarorðum og
fær vinningshafi eintak af
bókinni Fimmtíu gráir skuggar
frá Forlaginu. Vinningshafi
síðustu viku var Sigríður
Ragnarsdóttir, Ísafirði.
S A U Ð L A U K S D A L U R
S Æ L U S T U N D I R F H H M
Æ Á T T R I A E E L L A
M E N G U N A R E F T I R L I T I N
U S Ð N K S A M Ð N
N H A D A L T A R I S T A F L A
D Ó N Á R V A L S Í L Ó R F
U A A G L F L E Y T I F U L L
R A K A R A S T Ó L L Y T J A
K K Ð A L F R I Ð A Ð I
F R A K K A R A Þ I L S
Í R L Á Þ V E R S K A L L A S T
N Ö N N U B R Á E O R R Á
K I N U B R A G G A R Æ F I L L
O T R U N U M T G N R N B
R A R A F E I N D A S M Á S J Á
N S S Æ K A V I T T
Ó L A S K A Ð I U M S T A N G A
T L A U R T T U R Ð U N
T Ú S S P E N N I U N N I N
A A A B A R A S T A Ð A
Æ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11
12
13
14
15 16
17
18 19
20
21 22 23
24
25
26
27 28
29 30
31
32 33
34 35
Á þessum degi fyrir réttu 21 ári, hinn 29. maí árið 1991, lét herinn á Haítí til skarar skríða gegn Jean-Bertrand Aristide forseta og velti
honum úr sessi. Valdatíð herforingjanna varði í þrjú ár, en þá tók Aristide
aftur við.
Stjórnmálaástandið á Haítí hefur um áratugaskeið einkennst af óstöð-
ugleika, ofbeldi og gegndarlausri spillingu. Aristide, sem var kaþólsk-
ur prestur, starfaði að samfélagslegum umbótum, en bæði valdhafar og
framámenn
innan kirkj-
unnar litu hann
hornauga. Vegna
þessa var hann
í sjálfskipaðri
útlegð erlendis
um nokkurra ára
skeið og sneri
ekki aftur fyrr
en árið 1985.
Herforingjar
réðu lögum og
lofum á seinni
hluta níunda
áratugarins og
var hart tekið
á andófi. Meðal
annars var reynt
að ráða Aristide
af dögum auk þess sem ráðist var á messu sem hann stóð fyrir með þeim
afleiðingum að þrettán létust og á áttunda tug slösuðust.
Hann var rekinn úr starfi en bauð sig fram til forseta árið 1990, eftir
að herforingastjórnin hafði hrakist frá völdum.
Aristide vann yfirburðasigur í þessum fyrstu sannarlega lýðræðislegu
kosningum í sögu Haítí. Umbótastarf hans kom hins vegar illa við auð-
mannastéttina, sem var vön að fara sínu fram, sem og yfirmenn hersins.
Því fór svo að herinn snerist gegn honum og hrifsaði til sín völdin í blóð-
ugu valdaráni. Aristide flúði land og lifði í útlegð næstu ár.
Þegar Sameinuðu þjóðirnar heimiluðu loks vopnaða íhlutun á Haítí
haustið 1994 létu herforingjarnir undan og bandarískt herlið kom til
landsins til að stilla til friðar. Aristide gegndi embætti út kjörtímabil sitt,
til 1996, án þess þó að ná tökum á efnahags- og þjóðfélagsmeinum sem
hrjáðu Haítí.
Aristide var aftur kjörinn forseti árið 2000 og stóð af sér aðra her-
foringauppreisn árið eftir. Næstu ár mætti hann sífellt meiri andstöðu
og hrökklaðist loks frá völdum árið 2004 eftir mikil mótmæli og róstur.
Hann bjó í útlegð í Suður-Afríku allt fram á síðasta ár þegar hann sneri
aftur. Löngum hefur fallið á ímynd hans sem baráttumanns fyrir frelsi
og mannréttindum þar sem ásakanir um spillingu og eiturlyfjamisferli
hafa verið í forgrunni. - þj
Heimild: Britannica
Í ÞÁ TÍÐ: Árið 1991
Aristide settur af forsetastóli á
Haítí með valdaráni hersins
Jean-Bertrand Aristide var hrakinn í útlegð frá Haítí eftir aðeins fáa mánuði.
Við tók herforingjastjórn sem var flæmd frá völdum þremur árum síðar. Aris-
tide varð aftur forseti, en féll í ónáð hjá eigin landsmönnum.
HRAKINN FRÁ VÖLDUM Jean-Bertrand Aristide var hrakinn frá
völdum eftir einungis fárra mánaða setu í embætti.
NORDICPHOTOS/AFP
www.sena.is/elly
HEIÐURSGESTIR
Raggi Bjarna,
Jón Páll Bjarna
son
og Guðmundur
Steingrímsson
FRÍTT
NIÐURHAL
SÆKTU
NÝJU ÚTGÁFUNA
AF VEGIR LIGGJA
TIL ALLRA ÁTTA
ÓKEYPIS Á TÓNLIST.IS
FORSALA
TÓNLEIKAGESTIR
GETA TRYGGT SÉR
ÆVISÖGU ELLYJAR
Í FORSÖLU Á
TÓNLEIKUNUM
MIÐASALA Á MIÐI.IS, Í SÍMA 540-9800 OG
VERSLUNUM BRIM LAUGAVEGI OG KRINGLUNNI
UPPSELT Í A+ OG C SVÆÐI. ÖRFÁIR LAUSIR MIÐAR Í A OG B SVÆÐI.
KOMDU MEÐ Í ÓGLEYMANLEGT FERÐALAG TIL GULLALDARÁRANNA
OG UPPLIFÐU ELLY Í MÁLI OG MYNDUM, LJÓSLIFANDI MINNINGUM SAMFERÐARFÓLKSINS
OG AUÐVITAÐ TÓNLISTINNI SEM HÚN GAF OKKUR ÖLLUM.
TÓNLEIKAR ÁRSINS ERU HANDAN VIÐ HORNIÐ
ANDREA GYLFADÓTTIR · DIDDÚ · EIVÖR · ELLEN KRISTJÁNSDÓTTIR · GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR
KRISTJANA STEFÁNSDÓTTIR · LAY LOW · RAGGA GÍSLA · SIGGA BEINTEINS
BJÖRGVIN HALLDÓRSSON · EGILL ÓLAFSSON · GISSUR PÁLL GISSURARSON · STEFÁN HILMARSSON