Fréttablaðið - 12.11.2012, Blaðsíða 13

MÁNUDAGUR 12. nóvember 2012 13
Borgaryfirvöld kynntu nú á dög-unum deiliskipulag fyrir reiti
þá við Laugaveginn sem eru í eigu
fasteignafélagsins Regins hf. Það
er mikið fagnaðarefni að Regins-
menn hyggi á framkvæmdir á þess-
um reitum, en eitt af því sem stað-
ið hefur verslun við Laugaveginn
fyrir þrifum er skortur á nýtísku-
legu verslunarhúsnæði.
Eitt atriði veldur mér
þó miklum áhyggjum í
tillögum að uppbyggingu
og það er hversu fáum
bílastæðum er gert ráð
fyrir á svæðinu og sér í
lagi neðanjarðar. Í fljótu
bragði sýnist mér sem
bílastæðum á umrædd-
um lóðum muni ekkert
fjölga frá því sem nú
er, þrátt fyrir margfalt
byggingamagn og von-
andi margföld umsvif.
Sér í lagi er þetta var-
hugavert þar sem gert er ráð fyrir
íbúðum, en rétt er að hverri íbúð
fylgi a.m.k. eitt bílastæði neðanjarð-
ar, ella munu íbúar leggja í stæðin
allt í kring, sem einkum eru ætluð
verslun og viðskiptum á svæðinu.
Með framkvæmdum Regins á
þessu svæði gefst Reykjavíkurborg,
og/eða Regin eftir atvikum, einstakt
tækifæri til að útbúa almennings-
bílastæði neðanjarðar á þeim slóð-
um þar sem hvað helst skortir bíla-
stæði til framtíðar í miðborginni.
Milli Hverfisgötu og Laugavegar
væri hvað best að koma fyrir bíla-
stæðum sem gagnast geta verslun-
inni á þessum slóðum og nægir að
fara eina hæð niður. Nú er tækifæri
til að ráðast í þessar framkvæmdir
– tækifæri sem mun aldrei gefast
aftur á þessu svæði í framtíðinni.
Ég hef sjálfur staðið að byggingu
tveggja húsa við Laugaveginn og
komið fyrir stórum bílakjöllurum
undir þeim húsum án teljandi vand-
kvæða.
Borgaryfirvöld hafa
ítrekað á umliðnum miss-
erum amast við bílnum
og segja má að bílahat-
ur sé ríkjandi í borgar-
pólitíkinni. En hvað sem
líður andstyggð manna
á bílum verður ekki
framhjá því litið að þetta
er sá fararmáti sem flest-
ir hafa kosið sér og ef við-
skiptavinir fá ekki stæði
nærri verslunum leita
þeir annað.
Óskandi væri að borg-
aryfirvöld opnuðu augu sín fyrir
því einstaka tækifæri sem þau fá
til byggingar almenningsbílastæða
á umræddum lóðum. Ef þau láta sér
þetta tækifæri úr greipum ganga
er raunveruleg hætta á stórslysi í
skipulagsmálum miðborgarinnar
til framtíðar litið.
Strákar í að minnsta kosti þremur framhaldsskólum hafa
nú með skömmu millibili álpast
inn á jarðsprengjusvæði opin-
berrar umræðu með framgöngu
sem fer út yfir öll mörk kvenfyr-
irlitningar, en var eflaust aldrei
„þannig meint“, heldur bara „grín
sem fór úr böndunum“.
Við þessi gömlu sýnum því að
sjálfsögðu umburðarlyndi, veif-
um samt áminnandi vísifingri
og vonum að drengirnir læri
sína lexíu, sem þeir gera eflaust.
Málið snýst ekki um þessa pilta
sem einstaklinga heldur hitt:
hvers vegna þekkja þeir ekki
mörkin?
Bara grín
Grín sem fór úr böndunum. En
grín er aldrei bara grín. Það er
sjálfur vígvöllur hugmyndanna.
Ekkert afhjúpar betur en brand-
ari – þann sem segir hann. Brand-
arar eru hinn ásættanlegi vett-
vangur fyrir hið óásættanlega.
Þeir eru lygin sem segir satt. Þar
leikum við okkur með fjarstæður
og hugmyndir sem við vitum að
eru rangar. Almennt samkomulag
er um það þegar einhver kveður
sér hljóðs til að segja brandara
eða fara með gamanmál: Hér á
eftir ætla ég að fara út fyrir mörk
skynsemi og réttra skoðana. Nú
er ég að fara að segja vitleysu. Í
gamanmálum er því teflt saman
sem ekki á saman, háu og lágu,
göfugu og lítilsigldu, því heilaga
og því óhreina. Og allir hlæja á
eftir eins og til staðfestingar því
hversu skemmtilega fráleitt það
hafi verið sem sagt var.
En þessi eiginleiki brandarans
getur þá líka orðið nokkurs konar
skálkaskjól; leið til að viðra það
sem viðkomandi langar að segja
en veit í rauninni að er ekki við
hæfi, vegna þess til dæmis að það
meiðir aðra. Grínið getur verið
leið til að grafa undan valdi – en
það getur líka verið leið til þess
að festa í sessi vald. Í ákveðinni
tegund af bröndurum viðra ráð-
andi hópar sem telja sig í miðju
valda og áhrifa fordóma sína
gagnvart svokölluðum minni-
hlutahópum, nota brandarann til
að niðurlægja þá sem neðar eru í
stigveldinu; gömlu íslensku sög-
urnar af Bakkabræðrum eru af
því tagi; og allt smælingjagrínið
sem Íslendingar hafa svo miklar
mætur á.
Þetta helgast af aðstæðunum.
Við sitjum í hring og einhver
kveður sér hljóðs til að segja
brandara og það þykir kurteisi
að hlæja að honum. Í bröndur-
um er sem sé þvingaður fram
almennur hlátur og þar með
viðurkenning á þeim hugmynd-
um sem liggja brandaranum til
grundvallar. Við hlæjum með og
tökum um leið undir hugmyndir
sem við myndum alla jafna ekki
gera; til dæmis að konur séu upp
til hópa fáfróðar og eyðslusamar
og ákaflega illa akandi afætur á
sístritandi eiginmönnum sínum
en ljóshærðar konur séu fagrar
og fákænar í jöfnum og réttum
hlutföllum. Og svo framvegis.
Tíðarandinn
Af hverju þekkja þeir ekki
mörkin? Af hverju eru strákar
á þessum aldri aftur og aftur
að vekja á sér athygli með svo
lítið skemmtilegum klúrheitum
sem ganga út á mjög skringi-
legar hugmyndir um kynferðis-
legt samneyti kynjanna? Enn og
aftur: við megum ekki alhæfa
um unga karla út frá þessu, og
ekki draga hvatvíslegar álykt-
anir um innræti þeirra sem hafa
í frammi svo mislukkuð gaman-
mál. En eitthvað eru þeir að tjá.
Þeir eru að tjá sig.
Þeir eru andsetnir. Í þeim
hefur tekið sér bólfestu illur
andi og hvæsir og fnæsir út um
munninn á þessum vesalings
drengjum. Sá illi andi er tíðar-
andinn sem fullur er af kven-
hatri, kven ótta og kvennakúgun,
þar sem sú hugmynd er alls-
ráðandi að konur eigi að þjóna
körlum til borðs og sængur og
karlinn þurfi að vera vakinn og
sofinn í því að bæla niður hvers
kyns tilhneigingar konunnar til
sjálfstæðis. Þar með er ekki sagt
að þessir drengir aðhyllist slíkar
ranghugmyndir – í rauninni.
Þessi tíðarandi er ekki áberandi
í opinberri umræðu – nema í
skúmaskotum athugasemdakerfa
netsins – og þegar hann skýt-
ur upp kollinum á opinberum
vettvangi verður fólk almennt
felmtri slegið. En hann er þarna
einhvers staðar.
Hann er í því menningarefni
sem ungu fólki er almennt boðið
upp á; ekki þarf lengi að horfa
á myndbönd poppstöðvanna til
að sjá þennan tíðaranda, og er
þá ónefnt allt það ofbeldisefni í
ýmsum myndum sem menn milli
tektar og tvítugs hafa horft á
inni í herberginu sínu frá unga
aldri, athugasemdalaust.
Ungir menn fá sem sé að
minnsta kosti tvöföld skilaboð
frá samfélaginu. Og línum getur
slegið saman. Menningarefnið
sem þeir neyta frá unga aldri,
grínið sem þeir horfa á, músíkví-
deóin, tölvuleikirnir og annar
sjónrænn neysluvarningur
þeirra – hin menningarlega inn-
ræting sem þeir fá – hið andlega
kókópöffs sem þeir nærast á – er
allt fremur hömlulaust, espandi,
hvatning til að lifa á forsendum
hvatalífsins og fullt af stereó-
týpum, karl- og kvenlegum. Við
þurfum ekki að horfa lengi á
Cartoon network og þætti þar
sem ætlaðir eru litlum drengj-
um til að sjá slíkan ofstopa. Úti
í hinu raunverulega lífi fá ungir
menn – auðvitað í misjöfnum
mæli – þau skilaboð frá foreldr-
um og skóla að konur séu jafn-
ingjar þeirra og þeim beri að
sýna virðingu. Þeir fá allt önnur
skilaboð úr svonefndu afþrey-
ingarefni. Flestir strákar átta sig
á þessu. En þegar þessum ólíku
hugmyndaheimum lýstur saman
getur orðið sprenging.
AF NETINU
Samfylkingin, sjálfsmyndin, hægri- og vinstrisveiflur
Árni Páll Árnason boðar breytingar nú þegar hann hefur sigrað í prófkjöri í Kraganum. Eins og kom fram í Silfri Egils í
dag er hann einni maðurinn sem langar mjög mikið að verða formaður Samfylkingarinnar. Kannski tekst honum það.
Hann segir að þurfi nýjan takt.
Það er samt óljósara hvað felst í þessu? Er það Samfylking sem er vinsamlegri stóriðju, fjármagni og útgerð? Sem á
þá minni samleið með Vinstri grænum en á tíma Jóhönnu? Flokkur sem sveiflast aftur til hægri, eftir að hafa sveiflast
til vinstri á tíma hrunsins, en þar áður hafði hann verið í mikilli hægri sveiflu?
blog.pressan.is/silfuregils
Egill Helgason
Af hverju eru strákar á þessum aldri
aftur og aftur að vekja á sér athygli með
svo lítið skemmtilegum klúrheitum…
Ef viðskipta-
vinir fá ekki
stæði nærri
verslunum
leita þeir
annað.
Skortur á bílastæð-
um við Laugaveg
Strákarnir okkar
Guðmundur Andri
Thorsson
rithöfundur
Í DAG
Skipulagsmál
Jón
Sigurjónsson
kaupmaður