Fjarðarpósturinn - 25.02.1988, Síða 9

FJARÐARPÓSTURINN
9
fyrst og fremst til af því að við
treystum ekki því sem okkur er sagt
að komi út úr staðgreiðslukerfinu,
og við fáum ekki rétta mynd af því
fyrr en í júní. Þessi tekjuliður er því
sýnd veiði en ekki gefin. Um þá
fullyrðingu Árna að tekjurnar séu
vantmetnar af okkar hálfu segi ég
aðeins: Betur að satt væri.
í þessari umræðu vil ég líka að
það komi fram að álögur á Hafn-
firðinga eru ekki hærri en í sam-
bærilegum sveitarfélögum.
Við gerð fjárhagsáætlunarinnar
urðum við að hafa trausta tekjuliði
til að geta framkvæmt allt það sem
hún gerir ráð fyrir. Hún sýnir að
fólk fær mikla og góða þjónustu í
staðinn fyrir það fé sem það leggur
af mörkum með gjöldum til bæjar-
ins.
Tillögur Sjálfstæðismanna um
minni tekjur af fasteignagjöldum
og lántökur í staðinn, voru því að
okkar dómi ekki vænlegur kostur,
enda kæmi endurgreiðsla þeirra
lána einnig úr pyngjum skattborg-
aranna.
ÁRNI: Mig langar fyrst að benda
á það að það sýndi sig í fyrra að
tekjur fóru um 100 milljónir fram
úr áætlun. Sú reynsla bendir til þess
að enn sé um verulega vanáætlun
að ræða og því ekki nauðsynlegt að
hækka fasteignagjöldin. Varðandi
tillögur okkar um lántökur vil ég
benda á tvennt. í fyrsta lagi standa
til boða mjög hagstæð lán hjá hús-
næðismálakerfinu, sem hægt er að
nýta til kaupa félagslegra íbúða, og
raunar má allt eins búast við því að
þeir möguleikar verði nýttir ef svo
ber undir. Þess vegna vildum við að
gert yrði ráð fyrir því í fjárhags-
áætlun. í öðru lagi töldum við fylli-
lega réttlætanlegt að taka lán til
sundlaugarbyggingarinnar, sem er
sérstaklega stór framkvæmd, og
ætti að fjármagna á lengri tíma þótt
framkvæmdum sé hraðað. Ég vil
minna á að það gafst vel á sínum
tíma að taka lán til hitaveiturfram-
kvæmdanna.
Þá vil ég ítreka það sem ég sagði
áðan að við teljum að þegar séu til
staðar tekjur til að mæta hækkun-
inni sem gerð var á fasteignagjald-
inu, þar sem ýmsir tekuliðir eru
greinilega vanmetnir.
JÓNA: Við stóðum frammi fyrir
því að sú hlutfallstala af staðgreidd-
um sköttum sem ríkisvaldið ætlaði
sveitarfélögunum var mun lægri en
þau höfðu reiknað út að þyrfti til að
sömu tekjur fengjust af þessum lið
og áður. Þess vegna þurftum við
annaðhvort að auka tekjurnar ann-
ars staðar eða reikna með lántök-
um, ef fjárhagsáætlunin ætti að
standast. Niðurstaðan varð sú að
draga úr afslætti af fasteignagjöld-
um. Sá afsláttur var 25%, en er nú
15%.
ÓLAFUR: Ég get að mörgu Ieyti
fallist á þau rök að fasteignagjaldið
sé eins konar tvísköttun og þar af
leiðandi vandræðaskattur. En með-
an við búum við hann óbreyttan
verðum við að nýta hann sem tekju-
lið eins og önnur sveitarfélög. Mitt
mat var því að sú staða sem bæjar-
félagið er í kallaði raunverulega á
þessa hækkun, sem er í samræmi
við það sem önnur sveitarfélög
gerðu með einum og öðrum hætti í
stöðunni.
Hins vegar mætti hugsa sér ein-
hverjar breytingar á þessari skatt-
heimtu, t.d. þá að af lágmarkshús-
næði yrði ekki krafist gjalda, held-
ur yrði það lagt á þá sem kalla yfir
sig þennan skatt með stórum hús-
byggingum.
Loks vil ég benda þeim sem eru
hvað óhressastir með fasteigna-
gjöldin á þá staðreynd að hluti af
hækkuninni er víða til kominn
vegna þess að samhliða hækkun
bæjarins hefur almennt orðið
hækkun á fasteignamati. Þá er rétt
að minna á það að fasteignagjöldin
eru að miklu leyti gjöld fyrir beina
þjónustu sem bærinn veitir íbúun-
um.
MAGNÚS: Ég er þeirrar skoðun-
ar að þessi gjöld verði áfram við
lýði, þótt hugsanlega megi draga úr
þeim eftir svipuðum leiðum og
Ólafur bendir á. Nú þegar er þeim
létt af eldra fólki, og í framhaldi af
því er spurning hvort þeir sem eru
að byggja í fyrsta sinn ættu ef til vill
líka að njóta niðurfellingar.
Stenst þessi áætlun?
Minnihlutinn hefur nokkuð
gagnrýnt það að ekki tókst að halda
sig innan ramma fjárhagsáætlunar
síðasta ár. Er þess að vænta að bet-
ur takist til núna?
JÓNA: Já, það held ég að hljóti
að vera. Það er búið að breyta upp-
setningu fjárhagsáætlunar frá því
sem verið hefur og því verður mun
auðveldara að fylgjast með hlutun-
um en áður. Áður þurfti að fara á
marga staði til þess að sjá hvað ein-
hver framkvæmd kostaði. Til dæm-
is var kostnaðurinn við eitt dagvist-
arheimili að finna á þremur stöðum
í áætluninni. Nú er hægt að sjá það
á einum stað hvað „pakkinn“ kost-
ar. Laun og önnur rekstrargjöld eru
aðgreind svo og gjaldfærð fjárfest-
ing. Þetta finnst mér mjög til bóta
og auðveldar allt eftirlit, sem var
erfitt að koma í kring með eldra fyr-
irkomulaginu.
ÓLAFUR: Ég er ánægður yfir
því að þetta skyldi koma upp. Ég
gæti vel trúað því að seinna meir
verði vitnað til þeirra tímamóta sem
átt hafa sér stað með uppsetningu
þessarar fjárhagsáætlunar. Þetta er
mjög til bóta og ætti nú m.a. að
verða til þess að embættismenn
bæjarins geta fyrirhafnarlítið fylgst
með því sem er að gerast, og sjáf-
sagt ætti að vera tiltölulega auðvelt
fyrir bæjarfulltrúa að fá mánaðar-
lega upplýsingar um það hvernig
ýmsum málaflokkum miðar fram í
samræmi við fjárhagsáætlun, því
að allt bókhald verður aðgengi-
legra.
I tengslum við þetta held ég að
önnur breyting fylgi í kjölfarið. Það
er að tengja saman bæjarsjóð og
aðrar sjálfstæðar einingar innan
bæjarkerfisins. Þar á ég t.d. við
Rafveituna og Hafnarsjóð og hugs-
anlega fleiri einingar. Það segir sig
sjálft að það segir aldrei nema hálfa
söguna um afkomu bæjarsjóðs ef
jafn stóra aðila og Rafveituna og
Hafnarsjóð vantar inn í myndina.
Með breyttu fyrirkomulagi væri því
hægt að milli færa fé frá einum
aðila til annars og stuðla þannig að
hagkvæmari afkomu þeirra.
Ég tek fram að þessi ágæta breyt-
ing held ég að hefði átt sér stað, þótt
aðrir hefðu setið við meirihluta-
völd. Þetta er eðlileg afleiðing
tölvuvæðingar og aukinnar tækni
og hagræðingar í uppsetningu bók-
halds.
ÁRNI: Fjárhagsáætlun er
stefnuyfirlýsing varðandi það sem
gera skal á árinu. En framkvæmdin
ræður þó öllu. Það er því sama
hvað bæjarstjórn samþykkir ef ekki
tekst síðan að framkvæma hlutina.
Frá því að núverandi meirihluti
komst til valda hefur mjög verið
brugðið út af fjárhagsáætlun. Þrátt
fyrir að tekur sl. árs hækkuðu um
rúmar 100 milljónir var ekki ráðist
í framkvæmdir fyrir nema um 50
milljónir sem samþykktar höfðu
verið. T.d. var búið að samþykkja
að vinna fyrir 10 milljónir við sund-
laugina, en ekkert var gert. Veittar
voru 9 milljónir í vatnsveituna, en
ekki unnið nema fyrir 2 milljónir.
Ýmsum framkvæmdum sem fyrri
meirihluti var búinn að ýta úr vör,
og gert hafði verið ráð fyrir fjárveit-
ingu til, var ekki sinnt. Þetta hefur
út af fyrir sig ekkert með bókhald
að gera. Þetta er spurning um að
fylgja eftir þeim framkvæmdum
sem búið er að samþykkja.
Það er ljóst að Hafnarfjarðar-
bær stendur vel, vegna þess að í tíð
fyrri meirihluta hafði tekist að gera
bæinn nánast skuldlausan, en því
miður hefur lausafjárstaðan verið
ákaflega slæm síðan núverandi
meirihluti tók við. Fjármagns-
kostnaður og vextir hafa því stór-
hækkað á síðasta ári. Þessi liður var
áætlaður um 15 milljónir, en fór í
um 30 milljónir.
Fjárhagsáætlun er stefnuyfirlýs-
ing, en síðan reynir á framkvæmd-
ina, sem því miður reyndist fara úr
böndunum í fyrra. En ég læt í ljós
þá von að betur takist til í ár, og að
mörg ágæt mál sem búið er að sam-
þykkja verði framkvæmd.
MAGNÚS: Ég er sammála Árna
Grétari um það að fjárhagsáætlun
er stefnuyfirlýsing. En fjárhags-
áætlun hlýtur ávallt að taka ein-
hverjum breytingum á því ári sem
hún nær til. Ástæðan fyrir því að
ekki tókst að framkvæma allt það
sem við höfðum viljað á sl. ári er
m.a. sú, að undirbúningur verkefn-
anna var skemmra á veg kominn en
menn hugðu. Nægir þar að nefna
sundlaugina í Suðurbænum, sem
einn bæjarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins sagði „að drollað hefði
verið við“, og ég vil bæta við:
„ . . . frá 1980“.
Hvað varðar fjárhagsáætlunina
1988 verður að spyrja að leikslok-
um. Hvernig stöndum við í árslok?
Eins og áætlunin liggur fyrir í dag
er uppsetningin mikið breytt, og um
það tókst full samstaða í bæjar-
stjórn. Hins vegar eru ekki komnar
til framkvæmda allar þær breyting-
ar sem þyrftu að koma og um hefur
verið rætt meðal bæjarfulltrúa.
Lokamarkmiðið er að koma upp
samstöðureikningi fyrir bæjarsjóð
og fyrirtæki hans.
Hér hefur verið rakinn kjarni
umræðunnar sem fór fram á vegum
Fjarðarpóstsins sl. laugardag og
vonandi hafa lesendur sótt einhvern
fróðleik í þetta spjall. Gestum okk-
ar þökkum við fyrir þátttökuna og
gestgjöfunum góðan viöurgjörn-
ing.