Verktækni - 01.02.2002, Blaðsíða 11

Hógværö verkfræðinga
Egill Skúli Ingibergsson, heiðursfé-
lagi VFÍ flutti þakkarávarp fyrir
hönd þeirra fimm verkfræðinga sem
heiðraðir voru á 90 ára afmælisárshá-
tíð félagsins. Hann veitti góðfúslegt
leyfi til að birta ávarpið hér.
Veislustjóri - formaður -
ráðherra - aðrir veislugestir.
Það er mér mikill heiður að vera til-
nefndur til heiðursfélaga VFÍ og síðan
talsmaður þessa stæðilega hóps verk-
fræðinga sem hér eru á palli. Fyrir hönd
okkar allra þakka ég félaginu og stjórn-
endum þess sem fengu þessa ágætu
hugmynd.
Auðvitað á maður að segja að þetta
komi alveg á óvart og allt það, sem er
sjálfsagður liður í menntun verkfræðinga
að vera hógværir.
Hógværð er í sjálfu sér ágæt, en ég
hrökk við þegar ég las pistil, sem vinur
minn Jón Erlendsson hjá Upplýsinga-
þjónustu Háskólans sendi mér. Þar var
fjallað um ímynd verkfræðinga. Hvernig
er hún? Greinin byggði á Gallup athug-
un sem gerð var í Bandaríkjunum og var
niðurstaðan m.a.:
Aðeins 2% aðspurðra tengdu verkfræð-
inga við uppfinningar og lausnir vanda-
mála. Aðeins 3% tengdu verkfræði og
sköpunargetu saman. Ég þekki ekki til
svona könnunar hér en á því miður ekki
von á niðurstaðan væri mjög fjarri þessu.
Hvernig stendur á þessu?
Hvað gera verkfræðingar eiginlega?
I hógværð sinni eru þeir allavega ekki
alltaf að tala um sjálfa sig eða sín verk,
en það mætti vera meira.
Ég á von á því að ef maki verkfræðings
væri spurður yrði svarið: „Hann fer í
vinnuna á mánudagsmorgnum og kemur
stundum heim um helgar." Sjálfur upp-
lifði ég það þegar ég kom heim eftir
meira en tveggja mánaða útivist -auðvit-
að mjög glaður og hélt að krakkarnir
myndu verða himinlifandi að sjá pabba
sinn og þetta byrjaði svo sem allt vel. -
Eftirmiðdagskaffi, labb og leikir og
kvöldmatur, síðan sest inn til að hlusta á
utvarpið (því þetta var fyrir tíma sjón-
varpsins). Þá stillir yngri dóttirin, sem þá
var um tveggja ára, sér upp fyrir framan
stolinn hjá mér, horfir á mig og segir svo
stundarhátt og skýrt „ætlar hann að sofa
hérna líka"? Þetta var mikill lærdómur
sem aldrei gleymist.
En varðandi spurninguna um hvað
verkfræðingar gera rakst ég á svar sem
mér finnst ágætt en það er: „Þeir hanna
(vinna) undir pressu".
Sem þýðir að lausn þarf að fullnægja að
minnsta kosti eftirfarandi kröfum:
• Kröfum um kostnað
• Kröfum um stærð vinnuflokka og véla
sem nota skal
• Kröfum um stærðir
• Kröfum um þunga
• Kröfum um útlit
• Kröfum um öryggi
• Kröfum um framleiðslumöguleika
• Kröfum um viðhald
• Kröfum um tillit til umhverfisþátta og
fleira.
Verkfræðistörf, hvort sem er úti í
mörkinni eða við hönnun eru nánast
alltaf skapandi vinna og að fá tækifæri
til að vera þátttakandi í slíkri vinnu er
spennandi og skemmtilegt, en skoðun
almennings er greinilega allt önnur.
Hversvegna?
Eða gerir það kannski ekkert tii?
Mér skilst að víðast hvar annars staðar
en hér á íslandi fækki fólki sem sækir
nám í verkfræðigreinum. Meðal annars
vegna vöntunar á raunhæfum upplýs-
ingum um hvers konar störfum verk-
fræðingar eru í og að eina myndin sem
við blasir í fjölmiðlum er ef verkfræðilegt
slys verður. - Og ekki veifa verkfræðing-
ar að jafnaði sverum seðlabúntum til að
sýna velgengni, um starfsánægju er ekki
skrifað. Viljum við ef til vill að stéttin
vaxi ekki, og þegjum þess vegna um
raunveruleg ágæti þess starfs; spennu,
stöðuga glímu við margþætt vandamál,
fögnuð yfir árangri og þokkalega af-
komu? Nei, ég held ekki að það sé svo
heldur sé um að kenna hugsunarleysi,
önnum og vissri sjálfsánægju með feng-
inn hlut. En ég tel það skyldu okkar
vegna framtíðarinnar að láta unga fólkið
vita að það er að jafnaði mjög spenn-
andi og eins og það heitir víst í dag gef-
andi að fá að starfa sem verkfræðingur,
og með því að laða fólk að greininni. Nú
og ekki sakar að starfsánægja er ekki
skattlögð ennþá!
Verkfræðingar þurfa að taka sér tak og
verða meira og betur áberandi og um-
fram allt pennaglaðari, og það þarf ekki
alltaf að vera innlegg í doktorsritgerð.
Við verður auðvitað að líta í eigin barm.
Við gerum ekki nóg af því að gera grein
fyrir því sem gert er, finnst svo sjálfsagt
að hlutirnir virki eins og til stóð að það
sé ekki til þess að tala um, hæverskan er
þar alltaf í fyrirrúmi.
Umtalið í fjölmiðlum um verkfræðileg
verkefni er helst þegar eitthvað fer úr-
skeiðis, og það er ekki oftar en svo að
jafnvel verkfræðingheitið skilst ekki
meðal almennings, og þó eru starfandi
um 2000 verkfræðingar í landinu.
Menn gleyma því stundum þegar fjár-
málaspekingar okkar, sem ég ber að
sjálfsögðu mikla virðingu fyrir, og efn-
hagsgúrúar eru hafðir upp til skýja
vegna verðbréfa sem hækkuðu eða
ágóða hlutafélaga, að undirstaða efna-
hags þróaðra þjóðfélaga byggist á vís-
indamönnum og verkfræðingum að
verulegu leiti. - Og staðreynd er að í
hinum þróuðu löndum eru 2-4 slíkir á
hverja 1000 íbúa en í vanþróuðu lönd-
unum eru þeir 0,1 til 0,5 og margir hag-
fræðingar benda á þetta sem eina af
helstu skýringum ástandsins
Ég vil svo endurtaka þakkir til félagsins
fyrir mína hönd og félaga minna hér og færa
félaginu hamingjuóskir á afmælisári með
ósk um enn sterkara félag í framtíðinni.
Góða skemmtun.