Dagfari - 01.02.2000, Blaðsíða 8

venjulegt stríð og hins vegar
kjarnorkustríð. Hin nýja stefna
byggist hins vegar á að hægt sé
að heyja tvö meiriháttar stað-
bundin stríð samtímis (MRC -
major regional conflicts) með
Irak og Norður-Kóreu sem
dæmi um hugsanlega óvini.
Þessi stefna er tíunduð í
skýrslu varnarmálaráðuneytis-
ins í maí 1997 (Report on the
Quadrennial Defense Review
- QDR), en einnig er lögð
áhersla á nauðsyn þess að vera
stöðugt til staðar handan hafs-
ins til að móta hið alþjóðlega
umhverfi og geta betur brugð-
ist við minniháttar átökum og
tilfallandi ógnun. Þetta er að
nokkru leyti fjármagnað með
því að draga úr kostnaði við
herstöðvar innanlands.
Hluti af þessari stefnu er
áætlun um nútímavæðingu her-
aflans, „Joint Vision 2010“,
sem snýst fyrst og fremst um
nýja tækni. Þetta fæddi af sér
það sem kallað er hvorki meira
né minna en „Bylting í hernað-
arlegum málefnum“ (Revo-
lution in Military Affairs -
RMA). Áætlunin gekk út á að
halda við þáverandi herafla en
innleiða jafnframt RMA, en
með þeirri leið yrði haldið uppi
nægum hernaðarmætti til að
viðhalda forystu Banda-
ríkjanna á heimsvísu meðan
RMA yrði komið á með
skynsamlegum hraða (Achcar,
92-94).
Þótt Irak og Norður-
Kórea séu í líkaninu að varnar-
stefnu Bandaríkjanna er auð-
vitað ljóst að þessi gríðarlegi
hernaðarmáttur miðast við eitt-
hvað meira en hættuna af þess-
um ríkjum (Achcar, 98).
Aðeins tveir andstæðingar
heimsforræðis Bandaríkjanna
nálgast eitthvað slíka stærð,
Rússland og Kína. Það má því
✓
ætla að Irak tákni Rússland og
Norður-Kórea Kína.
William Cohen sagði í
skýrslu sinni í maí 1997 um
það sem kallað er „Quad-
rennial Defense Review“ eða
fjögurra ára endurskoðun
varnarmála að ólíklegt væri að
nokkurt ríki eða ríkjahópur
mundi geta ógnað Banda-
ríkjunum fram til ársins 2015 á
sama hátt og Sovétríkin gerðu í
kalda stríðinu. Svo bætti hann
✓
við: „A tímabilinu eftir 2015 er
hugsanlegt að svæðisbundið
stórveldi eða heimsveldi á borð
við Bandaríkin komi fram. Það
má líta svo á að Rússland og
Kína eigi möguleika á að verða
slíkir keppinautar þótt framtíð
þeirra sé mjög óviss“ (Report
on Quadrennial Defense
Review, 2. hluti).
Við Varnarmálaháskól-
ann í Washington, National
Defense University, er stofnun
sem heitir Institute for National
Strategic Studies og gefur út
skýrslur um varnarmál og
stöðu alþjóðamála. Þessar
skýrslur eru ekki á ábyrgð
stjórnvalda en þó má ætla að
þær endurspegli þær hug-
myndir sem uppi eru meðal
ráðamanna. I skýrslunni „1997
Strategic Assessment“ er greint
á milli þrenns konar ógna sem
steðja að Bandaríkjunum:
ógnir frá óstöðugum ríkjum og
vandamál sem ná þvert á
landamæri eins og hryðjuverk,
ógnir vegna meiriháttar
svæðisbundinna átaka, og hér
eru nefnd „utangarðsríki“
(rogue regimes) eins og
Norður-Kórea, írak og íran, og
loks ógnir frá hugsanlegum
keppinautum sem vissulega
gætu ekki ógnað hagsmunum
Bandaríkjanna á heimsvísu en
gætu hugsanlega valdið hern-
aðarlegri ógn á svæðum nálægt
landamærum sínum. Á það er
bent í skýrslunni að Norður-
Kórea og Irak séu ekki lengur
sama ógnin og fáum árum fyrr.
8