Dagfari - 01.10.2000, Blaðsíða 4

Sögulegar aðstæður
Laugardaginn 30. september síðastliðinn kom Madeleine Albright,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna, í opinbera heimsókn til landsins í boði
Halldórs Ásgrímssonar. Megintilgangur heimsóknarinnar var að ræða
framtíð herstöðvarinnar á Miðnesheiði og umsvif Bandaríkjahers þar.
Bókun sem gerð var um þau efni árið 1996 rennur út í apríl á næsta ári og
hefur raunar verið uppsegjanleg frá því í aprílmánuði á þessu ári.
Á blaðamannafundi sem haldinn var í Ráðherrabústaðnum við
Tjamargötu kom skýrt fram að bandarísk stjómvöld hyggjast draga úr
umsvifum hersins hér á landi og mun það vera liður í víðtækari
spamaðaraðgerðum Bandaríkjahers.
Allir herstöðvaandstæðingar hljóta að líta þannig á stöðu málsins
að nú sé kjörið tækifæri til að binda enda á hersetuna fyrir fullt og allt.
Rök herstöðvasinna voru löngum þau, það er að segja á tímum kalda
stríðsins, að verja þyrfti landið fyrir rauðu hættunni. Nú er óvinurinn úr
sögunni og þessi rök að mestu horfin úr umræðunni þó stöku maður tali
um að verja þurfi landið fyrir alls kyns óvissu.
Þau rök sem helst hafa verið færð fyrir hersetunni undanfarin tíu ár
em af efnahagslegum toga. Herstöðvasinnar hafa lagt þunga áherslu á
mikilvægi herstöðvarinnar fyrir atvinnulíf á Suðumesjum. Og því verður
ekki á móti mælt að herstöðin hefur gegnt stóm hlutverki í atvinnulífí á
svæðinu þó að við herstöðvasinnar teljum það ekki réttlæta vem herliðs í
landi okkar.
Ef litið er á umsvif hersins í samhengi við atvinnulífið frá lokum
kalda stríðsins er greinilegt að vægi hans hefur stöðugt farið minnkandi.
Þannig hefur hermönnum í Keflavíkurstöðinni fækkað um 42% eða úr
3.300 árið 1990 í 1.900 í júlí á þessu ári. íslenskum starfsmönnum hefur
einnig fækkað og em þeir nú um 1500 talsins. Hlutfall þeirra tekna sem
landsmenn hafa af herliðinu miðað við heildarútflutningstekjur hefur líka
lækkað jafnt og þétt. Á síðasta ári var það komið niður í 4,7% miðað við
7% árið 1990. Sé miðað við landsframleiðslu hefur hlutfall þessara tekna
farið úr 2,5% í 1,6% á sama tímabili. Því er óhætt að segja að
efnahagslegu rökin séu smám saman að missa gildi sitt fyrir
herstöðvasinna.
Þó að vitanlega sé þetta fagnaðarefni fyrir herstöðvaandstæðinga
em þessar tölur ekki dregnar hér fram til þess að núa andstæðingunum því
um nasir að okkar málstaður styrkist dag frá degi á þeirra kostnað. Það
4