Aðventfréttir - 01.03.1999, Side 6

HVILDARDAGURINN
HENNAR MÖMMU
Guð átti trúan gæslumann þegar hlýðni við Hans heilaga boðorð var ógnað
Eftir Svetozar Vitorovich eins og sagan er sögð Ann Vitorovich
Föstudagssíðdegi eitt í byrjun apríl
árið 1946 flýttum við okkur heim á
leið, tvíburabróðir minn og ég, við
höfðum verið úti við hlöðuna að vinna
eftir að hafa gefið kindum og kúm hey
og vatn. Uti var kaldur ffískandi blær
sem blés þægilega á okkur eftir hitann
inni í hlöðunni. Við gengum saman
heim að húsinu á meðan sólin sendi síð-
degisgeisla sína yfir engin og ávaxtatrén
í garðinum.
I gegnum opið hliðið sem skildi að
ávaxtagarðinn frá bakgarðinum sáum
við pabba og elsta bróður hans, Deka,
sem stóðu sitt hvoru megin við girðingu
sem skildi að eignir þeirra. Við hlupum
til þeirra með þeirri kæti og gleði sem
einkennir oft 13 ára stráka sem hafa lok-
ið verkum sínum og geta ráðstafað heilli
helgi að vild sinni.
„Við erum búnir!“ Orð okkar smugu
gegn um loftið en virtust lenda á vegg og
falla dauð til jarðar. Mennirnir tveir
stóðu þögulir og sýndu engin viðbrögð,
augabrýnnar samandregnar, augun döp-
Kirkja Sjöunda Dags
Aðventista
Aðvent
FRÉTTIR
62. árg. - 3. tbl. 1999
Útgefandi: S.d. aðventistar á Islandi
Suðurhlíð 36, 105 Reykjavík
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Einar V. Arason
Þýðendur: Ymsir aðilar
Setning: Sigríður Hjartardóttír
Prentun: Offsetprent efh.
ur og það var eins og heimurinn hefði
orðið dimmur á einu andartaki.
Voya og ég litum hvor á annan.
Seinni heimsstyrjöldinni hafði lokið
ári áður en þessi saga gerðist og nasistar
höfðu haft landið okkar hemumið í fjög-
ur ár. Lýðveldið Júgóslavía tók við af
konungsríkinu Júgóslavíu. Kommúnista-
flokkurinn hafði verið sigursælastur í
innanlandsátökum og tók við völdum
eftir að nasistarnir fóru. „Frelsararnir"
eins og þeir kölluðu sig, frelsuðu landeig-
endur frá þeirri kvöð að eiga „of stórt“
land og tóku allt land og öll einkafyrir-
tæki eignarnámi og skiptu milli allra og
þjóðnýttu það sem ekki var hægt að gefa
einstaklingum.
Þeir tóku eignarnámi 60 hektara
lands af því 100 hektara landi sem fjöl-
skylda mín átti í Glusci í Serbtu, skildu
einungis 10 hektara eftir handa hverri
fjölskyldu föður mfns og þriggja bræðra
hans. Þeir tóku einnig kornmylluna
okkar og múrsteinaverksmiðju og settu
unga flokksmenn í störf yfirmanna -
ókunnuga menn sem kunnu ekki að
meta framsýni, svita og fórnir sem hinir
fyrri eigendur höfðu lagt af mörkum, og
urðu nú að vinna sem hverjir aðrir leigU'
liðar á sínu eigin landi.
Skyndilega, eins og þruma úr heið-
skíru lofti, rauf vélarhljóð kyrrðina. Við
litum niður veginn þar sem fjórar stórar
rússneskar dráttarvélar birtust, hver með
stóran fjögurra blaða plóg á eftir sér. Eft-
ir því sem dráttarvélarnar nálguðust
fannst meiri og meiri titringur undir fót-
um okkar. Okkur til undrunar beygði
fyrsta dráttarvélin heim að húsinu okkar
og lagði á bak við húsið. Hinar dráttar-
vélarnar fylgdu á eftir og lögðu undir
eplatrjánum sem voru að byrja að laufg-
ast á bak við húsið. Hæna sem var þar
úti með ungana sína flýtti sér vagandi og
klakandi í burtu með bömin sín.
Við Voya litum hvor á annan og
pabbi og Deka gerðu það sama. Þeir
hreyfðu sig ekki úr staþ. Við fjórir stóð-
um þama eins og áhorfendur í leikhúsi.
Þá opnuðust bakdyrnar með sínu
venjulega ískri og mamma birtist og
kíkti út. Bláu augun hennar stækkuðu
þegar hún kom út á pallinn fyrir ofan
tröppurnar, hún þurrkaði hendur sínar á
svuntunni og leit spurnaraugum á
pabba. Hann lyfti augabrúnum og yppti
öxlum.
Rétt í þann mund birtist dökkgrænn
bíll í hliðinu við bakgarðinn, hann
flautaði og við heyrðum að þetta var
dieselbíll. Bíllinn keyrði inn í bakgarð-
inn og stoppaði hjá dráttarvélunum. Bíl-
ar voru ekki venjuleg sjón í þá daga og
sérstaklega ekki Mercedes Bens.
Hár og grannur maður á þrítugsaldri
steig út úr bílnum, klæddur dökkbrún-
um jakka og flauelsbuxum og var með
hermannahúfu á höfðinu. Þetta var
Drago. Hann veifaði ökumönnum drátt-
arvélanna kæruleysislega sem stóðu nú
allir við hlið dráttarvélanna. „Góðan
dag, Mara frænka“, sagði Drago þegar
hann sá mömmu ganga niður tröppum-
ar og ganga í átt til hans. Hann notaði
þetta orð; frænka, til að sýna virðingu og
hlýju, því fjölskylda hans og okkar voru
góðir vinir.
„Drago, sonur minn, hvað eru þessar
dráttarvélar að gera hér?“, mamma stóð
nú fyrir framan hann, kringlótt andlit
hennar sneri að honum og augun full
spumingar. Hreinskilni þessarar sveita-
konu virtist koma Drago á óvart. Hann
var stríðshetja, hafði fengið orður
flokksins fyrir að berjast í fjögur ár gegn
nasistum, hafði sofið undir heysátum
undir berum himni og falið sig í hlöðum.
Nú var hann yfirmaður samyrkjubús
þorpsins okkar og var ekki vanur því að
svara spumingum annarra. Hann var
hugsjónamaður sem hallaðist að hug-
mynd kommúnista um jöfnun fólks þrátt
fyrir ríkan bakgrunn.
„Ja, Mara frænka, sagði hann og
ræskti sig, við ætluðum að plægja
akrana fyrir framan húsið þitt á morgun
og við viljum gjaman fá að skilja drátt-
arvélamar eftir hér í nótt.“
Þykkar augabrýr mömmu drógust
saman eins og þrumuský yfir bláan him-
in. í eðli sínu var mamma friðsöm en
síðustu árin höfðu kennt henni að stan-
da fyrir máli sínu og að skoðanir hennar
voru ekkert verri en annarra. Hún talaði
rólega og valdi orð sín af kostgæfni:
„Drago, fjölskylda okkar hefur búið hér á
þessu landi þrjár kynslóðir aftur í tím-
ann. Við seldum ekki landið okkar, það
6
AðventFréttir