Heimilisritið - 01.11.1949, Blaðsíða 13

tignar ekki einungis fegurð
þe'irra, heldur og þá þjóðfélags-
aðstöðu, sem hann sjálfur
keppist við að komast í. Þær
auðga andagift hans, þær verða
fyrirmyndirnar að sumum
sögupersónunum, og þær orka
fágandi á persónulýsingastíl
hans, en það' varð einmitt hann,
sem orkaði mest töfrandi í svo
mörgum verkum hans.
En hin mikla frægð varð ekki
til þess að auðga hann. Einu
sinni hefur hann sagt frá for-
leggjara, sem er á leið'inni tii
þess að kaupa handrit rithöf-
undar nokkurs fyrir fjögur þús-
und franka. En þegar hann
kemur í hið hrörlega hverfi, þar
sem skáldið býr, hugsar hann
með sér: „Fjárinn hafi það, við
lækkum það niður í þrjú þús-
und“. Þegar hann lítur hreysið',
sem ungi maðurinn á heima í,
hugsar hann: „Við borgum tvö
þúsund“. Þegar honum svo er
sagt, að skáldið búi í þakherberg-
inu, segir hann Við sjálfan sig:
„Fimmtán hundruð hlýtur að
vera nóg“. En þegar hann stað-
næmist í hinu fátæklega her-
bergi, hugsar hann enn með sér:
„Vitleysa, maðurinn hlýtur að
verða auðugur með þúsund
franka“.
Balzac skildi, að það' er dýrt
að vera fátækur, og hann tók að
leika þann ríka. Hann heldur
hesta og fær sér skemmtivagna,
ræður sér þjón, sem hann lætur
ganga einkennisbúinn, leigir
íburðarmestu stúkuna í söng-
leikahúsinu, gengur með gull-
bú’inn göngustaf, sem er eins
áberandi og liðsforingjastafur,
og vekur aðhlátur og lineyksli
með því að aðla sjálfan sig og
setja de fvrir framan ættarnafn-
ið sitt. Óhófseyðsla hans gerir
það að verkum, að' skuldirnar
vaxa í staðinn fyrir að lækka
og greiðast niður, hann gengur
í skrokk á forleggjurum sínum
og lendir í klónum á okrurum.
Peningar, peningar, peningar!
Og hann daðrar stöðugt við' hug-
mynd'ir um kaupsýslu og skjót-
fengna fjármuni.
Dag nokkurn dettur honum í
hug að silfurnámurnar á Sardin-
íu, sem hinir gömlu Rómverjar
nýttu, geti í framtíðinni orðið
afkastamiklar auðsuppsprettur.
Hann af stað’ til þess að kaupa
þær! A leiðinni þangað trúir
hann einum samferðamanna
sinna fyrir fyrirætlunum sínum,
tefst nokkra daga í Genúa þar
sem hann þurft’i að hitta fagra
kunningjakonu sína, og þegar
hann kemur til Sardiníu, er sam-
ferðamaðurinn þegar búinn að
vera þar, og hefur keypt nám-
urnar sem hann síðar græddi
stórfé á.
Öðru sinni gekk hann á fund
HEIMILISBITIS
11