Fréttatíminn - 06.12.2013, Blaðsíða 10
Styrkir til náms
og rannsókna
Orkurannsóknasjóður Landsvirkjunar styrkir náms-
menn og rannsóknarverkefni á sviði umhverfis- og
orkumála. Til úthlutunar 2014 eru 52 milljónir króna.
Styrkir til efnilegra nemenda í meistara- eða
doktorsnámi á sviði umhverfis- eða orkumála.
Styrkir til rannsókna á sviði umhverfis- og
orkumála, veittir til að mæta kostnaði vegna vinnu
sérfræðinga, þátttöku meistara- og doktorsnema
og öðrum útgjöldum.
Umsækjendur um styrk til
rannsóknarverkefna þurfa
að leggja fram lýsingu á
verkefni sínu, og rökstuðning
fyrir því að verkefnið tengist
markmiðum sjóðsins.
Umsóknareyðublöð og
nánari upplýsingar eru
á www.landsvirkjun.is.
Umsóknum ásamt fylgi-
gögnum má skila rafrænt
á orkurannsoknasjodur@
landsvirkjun.is. Öllum
umsóknum verður svarað
og farið með þær sem
trúnaðarmál.
Umsóknarfrestur er
til 9. janúar 2014.
Árangur landsbyggðarbarna
versnar í efri bekkjum
Sérfræðingur í menntamálum segir að skoða þurfi sérstaklega hvað veldur því að börn á lands-
byggðinni komi ver út í PISA könnun en höfuðborgarbörn. Samræmd próf sýni betri árangur
landsbyggðarbarna miðað við höfuðborg á yngri stigum grunnskólans, en svo dregur höfuð-
borgin á. Spurning hvort skortur á fagkennurum úti á landi, sé um að kenna, segir Þorbjörg
Helga Vigfúsdóttir.
Þ orbjörg Helga Vigfúsdóttir, borgarfulltrúi og sér-fræðingur í menntamálum, segir niðurstöður PISA könnunarinnar grafalvarlegar. „Fyrst og
síðast eigum við ekki að draga fram einhverjar afsak-
anir eða réttlætingar á stöðunni heldur horfa á stað-
reyndirnar. Okkur hrakar og við erum nú fyrir neðan
næstum öll lönd sem við almennt viljum bera okkur
saman við. Það verður að hætta að ræða um niðurstöður,
nú þarf að fara að nota niðurstöður til að búa til markmið
og umbótaáætlanir, jafnvel með fjárfestingum í náms-
gögnum, námskeiðum og eða fleiri mælingum til að geta
rýnt árangurinn betur. Aðalmálið er að nota gögnin og
taka þátt í fleiri alþjóðlegum rannsóknum,“ segir Þor-
björg Helga.
„Allir landshlutar eru að sýna lakari árangur og línan
frá upphafi hallar allt of mikið niður. Þetta segir okkur
að það er eitthvað kerfisbundið að í skólaumhverfinu
10. bekkur
Stærðfræði Íslenska Enska
1 Seltjarnarnes 36,0 1 Þingeyjarsveit 35,5 1 Seltjarnarnes 33,7
2 Flóahreppur 34,6 2 Reykhólahreppur 34,4 2 Garðabær 33,3
3 Garðabær 34,0 3 Húnavatnshreppur 34,0 3 Reykhólahreppur 32,5
4 Bláskógabyggð 32,4 4 Seltjarnarnes 34,0 4 Skútustaðahreppur 31,7
5 Kópavogsbær 31,8 5 Vopnafjarðarhreppur 34,0 5 Árborg 31,7
6 Þingeyjarsveit 31,7 6 Bláskógabyggði 33,9 6 Kópavogur 31,5
7 Breiðadalshreppur 31,3 7 Flóahreppur 33,9 7 Reykjavík 31,5
8 Vopnafjarðarhreppur 31,3 8 Skútustaðahreppur 33,8 8 Hörgársveit 35,5
9 Reykjavík 31,1 9 Breiðadalshreppur 32,6 9 Bláskógabyggð 31,2
10 Mosfellsbær 30,7 10 Garðabær 32,0 10 Mosfellsbær 31,1
Landið, meðaltal 30,1 11 Borgarfjarðarhreppur 31,5 Landið, meðaltal 30,2
12 Rangárþing ytra 31,4
13 Kópavogur 32,2
14 Reykjavík 31,0
Skaftárhreppur 31,0
Landið, meðaltal 30,0
7. bekkur
Stærðfræði Íslenska
1 Ölfus 33,6 1 Skútustaðahreppur 36,7
2 Seltjarnarnes 33,2 2 Skeiða- og Gnúpverjahreppur 35,3
3 Skútustaðahreppur 33,1 3 Flóahreppur 34,3
4 Grýtubakkahreppur 32,9 4 Þingeyjarsveit 33,5
5 Garðabær 32,8 5 Húnavatnshreppur 33,1
6 Kópavogsbær 32,7 6 Garðabær 33,0
7 Djúpavogshreppur 32,6 7 Seltjarnarnes 32,7
8 Skeiða- og Gnúpverjahreppur 32,3 8 Grýtubakkahreppur 31,7
9 Snæfellsbær 31,8 9 Mosfellsbær 31,7
10 Mosfellsbær 31,4 10 Bláskógabyggð 31,7
11 Grímsnes- og Grafningur 31,0 11 Kópavogur 31,6
12 Húnavatnshreppur 30,8 12 Sveitarfélagið Skagafjörður 31,4
13 Bláskógabyggð 30,7 13 Ölfus 31,4
14 Reykjavík 30,7 14 Hveragerði 30,9
15 Bláskógabyggð 30,7 15 Súðavík 30,8
Landið, meðaltal 30,0 16 Grímsnes- og Grafningar 30,8
17 Reykjavík 30,7
Landið, meðaltal 30,7
4. bekkur
Stærðfræði Íslenska
1 Grýtubakkahreppur 36 1 Grímsnes- og Grafningar 34,8
2 Ölfus 35,7 2 Skútustaðahreppur 34,1
3 Hörgársveit 34,8 3 Garðabær 33,3
4 Skútustaðahreppur 34,6 4 Flóahreppur 33,1
5 Garðabær 34,0 5 Ölfus 32,3
6 Grímsnes- og Grafningur 33,4 6 Seltjarnarnes 32,2
7 Reykjanesbær 32,0 7 Húnavatnshreppur 32,2
8 Húnavatnshreppur 34,6 8 Þingeyjarsveit 31,8
9 Bláskógabyggð 31,6 9 Kópavogur 31,2
10 Kópavogsbær 31,6 10 Sveitarfélagið Skagafjörður 31,1
11 sveitarfélagið Skagafjörður 31,5 11 Grýtubakkahreppur 31,1
12 Akranes 31,4 12 Reykjavík 30,7
13 Vestmannaeyjar 31,3 13 Mosfellsbær 29,7
14 Bolungarvík 31,3 Landið, meðaltal 30,0
15 Hveragerði 31,0
16 Fjarðabyggð 30,9
17 Rangárþing ytra 30,8
18 Norðurþing 30,8
19 Seltjarnarnes 30,7
20 Svalbarðsstrandarhreppur 30,2
21 Reykjavík 30,0
22 Vopnafjarðarhreppur 30,0
Landið, meðaltal 30,0
okkar eða í uppeldismálum almennt sem við verðum að
breyta. Mín skoðun er að við tengjum árangur alltof lítið
við daglegt starf í skólunum og að krakkarnir skynji ekki
markmið og tilgang námsins. Annað sem þarf að skoða
ítarlega er kennaramenntunin. Í nýlegri doktorsrigerð
Bjargar Jóhannsdóttur sem starfar við háskóla í Kali-
forníu kemur fram að íslenskir stærðfræðikennarar séu
ekki nægilega vel undirbúnir undir þær kröfur sem við
gerum til skilnings barna á stærðfræði. Fæstir í rann-
sókninni gátu til dæmis skýrt út hvers vegna útreikning-
ar voru leystir eins og þeir voru leystir og vísuðu til þess
að þeir höfðu lært að reikna þetta svona í skóla. Þeir gátu
sem sagt aðeins skýrt út tæknilega útfærslur á dæmum,
en síður skilning,“ segir Þorbjörg Helga.
Skortur á sérgreinakennurum á landsbyggðinni?
Þorbjörg Helga bendir á að niðurstöður úr samræmdum
prófum sýni að höfuðborgarsvæðið komi mun betur
út á efsta stigi grunnskólans en yngstu, en benda má á
að PISA prófið nær til 15 ára barna. „Ég myndi telja að
munurinn á árangri barna á landsbyggðinni og höfuð-
borgarsvæðinu í PISA könnuninni ætti að vera nokkuð
sem menntamálaráðherra hefði verulegar áhyggjur af. Ég myndi vilja
vita hvort fagmenntun kennara sé minni á landsbyggðinni, það virðist
eitthvað vera að skólunum, að kennslunni. Ef til vill eru bekkir og skólar
fámennir og því síður hægt að bjóða upp á val og sterka fagkennara á
unglingastigi líkt og hægt er að gera í Reykjavík. Ef við horfum bara á
tölurnar úr samræmdu prófunum má sjá að Reykjavík er ekki að standa
sig vel á grunnstigunum en betur á eldri stigum,“ segir Þorbjörg.
Hún segir að foreldrar þurfi líka að taka sér tak. „Þeir þurfa að
fylgjast betur með árangri barna sinna og ekki gera lítið úr því ef barn
les hægt, er með greiningu er varðar málþroskaröskun og hætta að
gefa sér að hlutirnir lagist bara af sjálfu sér. Þeir þurfa að krefjast betri
upplýsinga um árangur barna sinna í skólunum og setja skýr markmið
um lestur heima við. Foreldrar þurfa að muna að það er munur á því
að kunna að lesa og lesskilningi. Það er mjög mikilvægt að spjalla um
innihald þess sem barnið er að lesa. Ef lesskilningur er ekki góður er til
lítils að geta lesið stafi,“ bendir hún á.
„Það er hins vegar fagnaðarefni að nemendum líður vel. Það hlýtur
samt sem áður að þurfa að tengja árangur barna betur við líðan. Skólinn
á fyrst og síðast að tryggja grunnfærni barna og tryggja jöfn tækifæri
barna eftir 15 ára, ef við gerum ekkert erum við að segja að skólinn sé
ekki lengur þetta jöfnunartæki,“ segir Þorbjörg Helga.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatiminn.is
Árangur íslenskra
nemenda versnar
Árangur íslenskra 15 ára barna
í PISA könnuninni, sem fram
kom í vikunni, hefur versnað
verulega frá 2009 og sé horft til
allra PISA mælinga frá upphafi,
þá hefur nemendum hrakað
sem nemur um hálfu skólaári
á síðasta áratug, að því er fram
kemur hjá menntamálaráðu-
neytinu. Helstu niðurstöðurnar
eru þær að Ísland, ásamt Sví-
þjóð, er með lökustu frammi-
stöðu allra Norðurlandanna,
verulegur munur er á höfuð-
borgarsvæði og landsbyggð í
öllum greinum og hefur aftur-
för orðið mest á landsbyggðinni
þó svo höfuðborgarsvæðið hafi
einnig látið undan síga. Piltum
hefur farið verulega aftur í les-
skilningi og stærðfræðilæsi, og
eru nú um 30% þeirra á tveimur
neðstu þrepum lesskilnings
og um 20% á neðstu þrepum
stærðfræðilæsis. Frammistaða
íslenskra nemenda í nátt-
úrufræðilæsi er sú lakasta af
öllum Norðurlöndunum, mikill
munur er á frammistöðu inn-
fæddra og innflytjenda í öllum
greinum. Ennþá er mikill jöfn-
uður á Íslandi, munur á milli
skóla er hvergi minni en hér á
landi en skólabragur og viðhorf
nemenda til náms hafa batnað
verulega frá því sem áður var.
Meðaltöl úr samræmdum prófum á árunum 2007-11. Einkunnakvarði samræmdra prófa er normaldreifður frá 0 til 60 stig með meðaltal 30 og staðalfrávik 10. Túlka má mun uppá 3 stig sem nokkurn mun, mun uppá 5
stig (hálft staðalfrávik) sem töluverðan mun og mun uppá 7 stig eða meira sem mikinn mun. Niðurstöður eru einungis birtar þegar fleiri en 10 nemendur eru á bak við meðaltöl.
10 fréttir Helgin 6.-8. desember 2013