Fréttatíminn - 06.12.2013, Blaðsíða 36

B arnaverndaryfirvöld í Essex á Eng-landi eru nú harðlega gagnrýnd eftir að þau þvinguðu ítalska konu, sem er
greind með geðhvörf og dvaldist tímabundið
á Englandi, til þess að gangast undir keisara-
skurð og sviptu hana forræði barnsins strax
eftir fæðingu og komu því í fóstur og settu af
stað ættleiðingarferli.
Hliðstæð mál eru ekki þekkt hérlendis, að
sögn Braga Guðbrandssonar, forstjóra Barna-
verndarstofu, en 2-3 dæmi eru um að konur
hafi verið sviptar forsjá strax eftir fæðingu
vegna fíkniefnavanda eða geðsjúkdóma.
Keisaraskurður með dómi
Í málinu í Englandi er um að ræða 35 ára
ítalska konu sem kom til Englands í júlí á
síðasta ári til að fara í starfsþjálfunarnám-
skeið á Stansted-flugvelli í Essex. Hún var
þá langt gengin með barn en fékk ofsakvíða-
kast skömmu eftir komu til landsins og var
það rakið til þess að hún hafði ekki tekið lyf
sem hún átti að taka við geðhvarfasjúkdómi.
Í framhaldinu var hún nauðungarvistuð á
stofnun í samræmi við ákvæði breskra laga.
Félagsmálayfirvöld í Essex fengu síðan sam-
þykkt dómara fyrir því að barnið yrði tekið
með keisaraskurði, sem var gert í ágúst, og
var nýfæddu stúlkubarninu strax komið
í fóstur. Konan sneri svo aftur til Ítalíu en
kom aftur til Englands á fyrrihluta þessa árs
til þess að höfða mál gegn barnaverndaryfir-
völdum og ógilda ákvarðanir þeirra um að
gefa barnið til ættleiðingar. Fyrir dómi kom
fram að konan tekur nú lyfin sín reglulega
og er til meðferðar hjá læknum á Ítalíu en
héraðsdómari í Essex staðfesti engu að síð-
ur ákvörðun barnaverndaryfirvalda þar um
að láta ættleiða barnið sem nú er 15 mánaða.
Þessum dómi hefur verið áfrýjað og John
Hemming, þingmaður Frjálslynda flokksins,
hefur tekið málið upp í breska þinginu og
talað máli móðurinnar opinberlega. Hann
hefur meðal annars dregið í efa að barna-
verndaryfirvöld í Essex hafi nokkra lögsögu
í málinu þar sem móðirin er ítalskur borg-
ari. Þá hafi formlegum leikreglum í málum
af þessu tagi ekki verið fylgt.
„Leikreglurnar eru alveg skýrar þegar um
er að ræða útlendinga og barnaverndarmál,“
segir hann.
Ekki formleg samskipti við ítölsk
stjórnvöld
„Hlutaðeigandi ráðuneyti, þ.e. dómsmála-
ráðuneytið, hefur skyldu til að setja sig í
samband við erlenda ríkið sem í hlut á. Þetta
var ekki gert í þessu máli og sveitarstjórnin
í Essex er augljóslega brotleg í málinu og
hefur ekki tekist að skýra hvers vegna hún
komst að þeirri niðurstöðu að enginn af ætt-
ingjunum væri hæfur til þess að annast um
barnið eins og systkini þess. Sveitarstjórnin
hefur heldur ekki útskýrt hvers vegna barnið
var í þeirra umsjá og í ættleiðingarferli þegar
alltaf stóð til að móðirin færi aftur til Ítalíu.“
Félagsmálayfirvöld í Essex segja að öryggi
og velferð barnsins hafi ráðið því hvernig
staðið var að málinu. Börn séu aldrei tekin
af foreldrum og sett í ættleiðingarferli nema
áður sé búið að leita allra vægari leiða. „Móð-
irin á tvö önnur börn sem hún annast ekki
sjálf vegna fyrirmæla ítalskra stjórnvalda,“
segir þar. „Félagsráðgjafar áttu mikil sam-
skipti við fjölskylduna fyrir og eftir fæðingu
barnsins til þess að ganga úr skugga um
það hvort einhver fyndist til þess að annast
barnið.“
Ýmsir aðilar hafa einnig látið sig málið
varða og lýsa áhyggjum af þeirri meðferð
sem ítalska konan var beitt af hálfu stjórn-
valda, m.a. Samtökin Bipolar UK og mann-
réttindasamtökin Liberty.
Engar hliðstæður hérlendis
Þær spurningar vakna hvernig staðið væri
að verki í máli af þessu tagi hérlendis. Bragi
Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu,
segir í að hliðstæð mál séu ekki þekkt hér-
lendis en 2-3 dæmi eru um það að konur hér
á landi hafi verið sviptar forsjá barns síns
strax eftir fæðingu.
„Um var að ræða vanda vegna vímuefna-
neyslu og geðræna erfiðleika. Engin dæmi
eru um þvingaðar læknisaðgerðir í tengslum
við fæðingu barns eftir því sem ég veit best,“
segir Bragi.
Bragi tekur ekki afstöðu til vinnubragða
barnaverndaryfirvalda í Essex eins og þeim
er lýst í fréttum breskra fjölmiðla en segist
ekki geta ímyndað sér að ríkisborgararéttur
móður gæti haft áhrif á það hvernig íslensk
stjórnvöld mundu taka á málinu. Hins vegar
megi reikna með að erfiðara sé koma við
stuðningsaðgerðum og viðeigandi ráðstöf-
unum ef móðir er erlend og er stödd hér á
landi í stuttri heimsókn þegar hún veikist og
fæðir barn.
Í máli Braga kemur fram að mun meiri
áhersla sé lögð á það af hálfu barnaverndar-
yfirvalda nú en á fyrri árum að grípa til for-
varnar- og stuðningsúrræða til þess að koma
í veg fyrir aðskilnað ungbarns og móður.
Pétur Gunnarsson
petur@frettatiminn.is
OKKAR
LOFORÐ:
Lífrænt og
náttúrulegt
Engin
óæskileg
aukefni
Persónuleg
þjónusta
25% afsláttur af völdum vörum í Lifandi
markaði og af öllum bætiefnum frá NOW
25% afsláttur aföllum NOWbætiefnum
HEILSUSPRENGJA
25% afsláttur af völdum vörum
Ti
lb
o
ð
ið
g
il
d
ir
5
. -
1
2.
d
es
em
b
er
.
Ekki gleym
a
heilsunni u
m jólin!
Borgartún 1 Fákafen 1 Hæðasmári
www.lifandimarkadur.is
35 ára ítölsk ófrísk kona var nauðungarvistuð á
stofnun í Essex í Englandi þegar hún veiktist af
geðhvarfasýki. Barnið var síðan tekið með keisara-
skurði samkvæmt dómsúrskurði og barnið ættleitt
gegn vilja móðurinnar. Mynd/GettyImages
Dæmd í keisaraskurð og
barnið tekið til ættleiðingar
 Barnavernd deilt um örlög móður og dóttur
Barnaverndaryfirvöld í Essex eru
harkalega gagnrýnd fyrir að hafa
látið taka barnið ítalskrar konu með
keisaraskurði og gefið það til ætt-
leiðingar. Hliðstæð mál óþekkt á
Íslandi en 2-3 börn hafa verið tekin til
ættleiðingar strax eftir fæðingu.
36 félagsmál Helgin 6.-8. desember 2013