Fréttatíminn - 06.12.2013, Blaðsíða 97

Veisluréttir
Hagkaups,
eftir Friðiku
Hjördísi Geirs-
dóttur, trónir
á toppi aðal-
lista Félags
íslenskra
bókaútgef-
enda aðra
vikuna í röð.
Skuggasund
Arnaldar Indriðasonar fylgir mat-
reiðslubókinni eftir og Villi naglbítur
er í þriðja sætinu með Vísindabók
Villa.
Lygi Yrsu Sigurðardóttur er í fjórða
sæti og Guðni Ágústsson er léttur í
lundu í því fimmta.
Rikka á toppnum
bækur 97Helgin 6.-8. desember 2013
Um fátt hefur meira
verið fjallað í þjóðmála-
umræðunni í meira en
heila öld en skatta og
gjöld. Sögu skattkerfis-
breytinga hefur þó ekki
verið gerð fræðileg skil fyrr en núna með
ritinu Í þágu þjóðar eftir Friðrik G. Olgeirsson
sagnfræðing. Tíundarkerfið forna var orðið
úrelt á 19. öld og þjóðina vantaði tilfinnan-
lega sameiginlegan sjóð, ríkissjóð, til að geta
byggt upp nútímasamfélag. Það var gert m.a.
með því að taka upp tekjuskattskerfi árið
1877. Allar ríkisstjórnir hafa síðan breytt
skattalögum og því er ritið hvort tveggja í
senn mikilvægt framlag til stjórnmálasögu
þjóðarinnar og grundvallarrit um sögu skatta
og skattkerfisbreytinga á árunum 1877–2012.
Sagan er sögð á ljósan og skilmerkilegan hátt
og margt kemur fram sem áhugafólki um
þjóðarsöguna mun þykja fengur að.
Saga skatta og skattkerfisbreytinga
á Íslandi 1877−2012
Friðrik G. Olgeirsson
Bækurnar fást í bókaverslunum Pennans/Eymundsson
og hjá Bóksölu stúdenta
Í þágu þjóðar
Vísindabók Villa, eftir Vilhelm
Anton Jónsson, sem er betur
þekktur sem Villi Naglbítur,
hefur heldur betur slegið í gegn
á mínu heimili. Yngstu börnin
mín tvö, sem eru að verða sex
og átta ára, hafa unun af því að
hlusta á fróðleikskafla um hitt
og þetta úr heimi vísindanna.
Þeim finnst spennandi að heyra
um rafmagn, um himingeim-
inn, þyngdarkraftinn, blóðið,
beinin, hljóðin og öll hin mögn-
uðu viðfangsefnin sem Villi
tekur fyrir í bókinni og skýrir
á undurskemmtilegan hátt á
máli sem allir skilja. Kaflarnir
eru stuttir og afmarkaðir, eitt
viðfangsefni á hverri opnu, sem
dugir einmitt fyrir athyglisút-
hald yngstu barnanna. Þeir eru
myndskreyttir með fallegum
og litríkum skýringarmyndum
sem styðja vel við textann. Út-
lit bókarinnar hönnuðu Dagný
Reykjalín og Guðrún Hilmis-
dóttir og eiga þær hrós skilið.
Við lesum oftast tvo til þrjá
kafla á kvöldi en tilraunirnar
gerum við eftir því sem okkur
dettur í hug, og alls ekki fyrir
svefninn, þær eru of spennandi
til þess.
Villi skrifar einstaklega
skemmtilegan og hvetjandi
inngang að bókinni – sem ég
hvet alla foreldra til að lesa. Þar
fjallar hann um spurninguna
„af hverju?“, sem hann segir
ótrúlega gagnlega, „eitt af því
kraftmesta og magnaðasta sem
við getum ímyndað okkur. Ef
við spyrjum af hverju nóg oft
komumst við nefnilega að sann-
leikanum. Sumir kalla þetta for-
vitni og finnst það pirrandi. Ég
gæti ekki verið meira ósam-
mála. Þetta er það dýrmætasta
sem við eigum: Að vera for-
vitin og vilja skilja heiminn í
kringum okkur. Hvers vegna
hlutirnir eru eins og þeir eru!
Ef við skiljum það ekki getum
við ekki breytt þeim og ef við
getum ekki breytt þeim getum
við ekki gert heiminn og lífið
betra. Þekking er ótrúlega
dýrmæt og grunnurinn að því
að vita og njóta er að skilja og
grunnurinn að því að skilja er
að spyrja þessarar einföldu
spurningar og vera forvitinn
um allt,“ segir hann.
-sda
Við skjótum
þig á morgun
Í bókinni Við
skjótum þig
á morgun,
mister
Magnússon
rekur
Haukur Már
Haraldsson
sögu Mik
Magnusson,
Skota sem
gerðist
Íslendingur
eftir að hann féll fyrir landi og þjóð.
Hann hefur starfað á ýmsum átaka-
svæðum fyrir Rauða krossinn og Sam-
einuðu þjóðirnar og hefur frá ýmsu að
segja þegar hann rekur lífshlaup sitt frá
Vestmannaeyjum til Namibíu.
Árið er 1964. Bruce Mitchell, rúmlega
tvítugur Skoti, lendir á Vestmannaeyja-
flugvelli. Hann ætlar að vinna í Fiskiðj-
unni í þrjá mánuði. Síðan er liðin hálf öld
og hann heitir nú Mikael Magnússon.
Mik kvæntist í Eyjum, fór á sjóinn, setti
upp leiksýningar, flutti fréttir á ensku í
útvarpinu, var fréttaritari BBC, starfaði
fyrir Menningarstofnun Bandaríkjanna
og á Keflavíkurflugvelli. Leiðin lá til
Afríku og þaðan til stríðshrjáðrar
fyrrum Júgóslavíu.
Honum voru sýnd banatilræði í
Sarajevo og lýsti þeim á þessa leið í
viðtali við Fréttatímanum: „Einn daginn
var skotið á mig í tvígang úr launsátri.
Ég var úti á götu að spjalla við mann
þegar ég fann hvininn frá byssukúlunni
við eyrað á mér. Síðar um kvöldið fékk
ég hringingu þar sem sagt var við mig:
„Þú slappst í dag en við náum þér á
morgun.“ Þetta var virkilega ónotalegt
enda vissi ég að ég hafði sloppið
naumlega fyrr um daginn,“ sagði Mik
við Fréttatímann í vor.
Teiknuð tröll
Florence Helga Thibault og Anna Kristín
Ásbjörnsdóttir hafa sent frá sér barna-
bókina Tröllasögur úr Þjóðsögum Jóns
Árnasonar. Í bókinni eru sjö sígildar sögur
úr sagnabrunni þjóðsagnasafnarans Jóns
Árnasonar, myndskreyttar með unga
lesendur í huga.
Sögurnar eru: Trunt, trunt og tröllin í
fjöllunum, Djúpir eru Íslands álar, Gilitrutt,
Grjótgarðsháls, Jarlsdóttir í tröllahöndum,
Búkolla og Tröllin á Vestfjörðum.
Bókinni er sérstaklega ætlað að
auðvelda yngstu kynslóðinni aðgengi og
lestur á þessum gömlu góðu þjóðsögum.
Hinar fínlegu og litríku myndskreytingar
Florence Helgu sýna tröllin á nýstárlegan
hátt og Anna Kristín færir sögurnar nær
nútímaritmáli með það í huga að halda
sem mest í hinn gamla frásagnarstíl.
 BókadómuR vísindaBók villa
Magnaðasta spurning í heimi

vísindabók villa
Vilhelm Anton Jósnsson
JPV, 96 bls., 2013