Alþýðublaðið - 20.03.1924, Qupperneq 2

s
Þjóðarmein.
IV. AtTlnnnleyslð.
Atvlnnuleysið er eitt h!ð raesta
þjóðarmein vor íslendinga. Fjöldl
hraustra manna, sem einskls óska
frekar en að fá eitthvað að gera,
neyðist tll að ganga atvinnuiaus
mikinn hluta ársins. Enginn vill
kaupa vinnu þeirra, og sjálfa
skortir þá bæði fé og tæki til
að hagnýta sér hana.
Peir þurfa fæði og klæði sem
aðrir menn, tá það líka, þótt oft
ré það naumt skamtað, en vinnu-
afl þeirra er Iátið ónotað og
kemur engum að gagni. —
Ailir viðurkenna líka í orði,
að atvinnuleysið sé >þjóðarböl<
og >vandræðamál<, en flestir
þeirra, sem mestu ráða, segja
jafnframt, að það sé afleiðingar
stríðsins og tjárhagsörðugleik-
anna, og láta svo útrætt um
það mál.
Þetta er þó ekki nema háltnr
sannleikur og tæplega það. At-
vlnnuleyslð er einmltt ein aðal-
ástæðan til fjárhagsvandræðanna;
bezta ráólð til að bæta úr þeim
er að auka atvinnuna í landinu.
Hver maður veit, að það er
vinnan ein, sem breytt getur
gæðum jarðar til lands og sjávar
f nauðsynjar manna, f verðmæti
og auð.
Land vort er að ýmsu leyti
ko tafand, fiskimið vor flestum
öðrum betri. En það þarf vinn-
andi menn til að rækta jörðina,
veiða fiskinn og verka aflann.
E>ví fleiri menn sem vinna að
slíkum störfum, og þess betri
tæki sem þeir hafa, þess meira
verðmæti framleiða þeir, og þess
betri verður fjárhagur þjóðar-
lnnar.
Að bæta ekki úr atvinnuleys-
iuu er því sama og að flaygja í
sjóinn öllu því verðmæti, sem
vinna atvinnulausra manna gæti
framleitt. Með því móti verður
seint ráðin bót á ijárhagsvand-
ræðunum.
Framför atvinnuvega vorra
hefir gengið í þá átt, að tæki
þau, sem nota þarf til framleiðsl-
unnar, hafa orðið æ dýrari og
stórvirkari. Mótorskip hafa komið
f stað opnu bátanna, togarar í
Stað þllskipanns.
ALÞW1ÖMLA&m
Afleiðingin hefir orðið sú, sð
framielðsluíyrittækin eru kom:n
í hendur tiltöluleíía fárra manna,
atvinnurekendacna, sem ýmsrá
hluta vegna hafa náð tökum á
því fjármagni, sem til þarf. Þeir
reka svo fyrirtækin til þess að
græða sjálfir á þeim fyrst og
fremst. Verkafólk skortir hins
vegar fé og Iánstranst til að
kaupa slík tæki og verður því
að selja þeim, sem eiga þau,
vinnu síná.
Nærfelt öll vinna á landi og
sjó, í búðum, skrifstofum og
verksmiðjum er unnin af verka-
fólki fyrir ákveðið kaup, Mestan
hluta þess verðmætis, sem búið
er til í landinu, framleiðlr það
með vinnu sinni.
Það liggur í augum uppi, að
hagsmunir þessara tveggja stétta,
verkamanna og atvinnurekenda,
fára ekki saman.
Atvinnurekendur kaupa vinnu
alþýðu og seljá afurðirnar. Því
ódýrara sem þeir kaupa vinn-
una, og þess dýrara sem þeir
selja afrekstur hennar, því meiri
verður gróði þeirra.
Vinnan er f augum þeirra
elns konar kaupmannsvarningur
til að græða á. Verðlág hennar
ter eftir framboði og eftirspurn.
Þess meira sem atvinnuleysið
er, þess ódýrari verður vinnan,
þ. e, þéss lægra kaupið, og
þess meira er hægt að græða
á henni.
Atvinnnrekendur segja auk
þess sjálfir, að því minni sam
framleiðsla og framboð afurða
vorra sé, þess betur seljist þær,
og þess meiri verði gróði þeirra.
Nú er varja unt að bæta úr
atvlnnuleysinu án þess að auka
framleiðsluoa, en það verður
til að drága úr gróða atvinnu-
rekenda að þeirra eigin dómi.
Ekkl er heldur hægt að bæta
úr atvinnuleyslnu án þess, að
framboð á vinnu minki og eftir-
spurn aukist, og hækkar þá
kaupið og gróði þess, sem það
borgar, minkar.
Þess er því tæplega að vænta,
að atvlnnurekendur geri mikið
til að bæta úr atvinnuleysinu;
þeir hugsa auðvitað fyrst um
sig og sinn hág.
En þingið á að hugsá um hag
allrar þjóðarinnar, ifka aiþýðu; ;
þess er skyídan að ráða böt á i
HjálpnrstðO hjúkrunarfélaga-
ir.g >Líknar< er epin:
Mánudaga . . . kl. ii—12 f. k.
Þrlðjuéagá . , . — 5-6 c. -
Mlðvlkudaga . . — 3—4 ©. -
Föatudaga . . . — 5—6 c. -
Laugardaga . . — 3—4 9i ""
Útbrelðið Alþýðublaðlð
hvar um þlð eruð og
hvert sem þlð farlðl
Umbúðapappír fæst á afgreiðslu
Alþýðublaðsins með góðu verði.
atvinnuleysinu. Það á að sjá um,
að ailir, sem vilja vinna og geta
það, fái eitthvað gagnlegt að
starfa, er veitl þeim lífsviður-
væri.
Þetta ©r hægt.
Vérkaupum frá útlöndumýmiss
konar varnlng, sem vér sjáifir
getum búið til, ef vér að eins
fáum til þess nauðsynleg áhöid
og efni, Er það næg atvinna
mörkum mönnum árið í kring.
Ianflutning á þessum varningl
á þingið að t;ka undir eftirlit
rikisins og sjá fyrir nauðsynleg-
um tækjum til að búa hann tii.
Vér seljum afurðir vorar til
útlanda ýmist óunnar eða hálf-
unnar; þar er svo unnið úr þeim,
Þetta eigum vér sjáifir að
gera; er það ærin atvinna fyrir
fjöida fólks. Verksmiðjur þarf að
reisa tii að vinna úr sfld og
fiskúrgangi, uil og skinnum, til
að sjóða nlður fisk, kjöt og
mjólk, og svo mætti lengi telja.
Þetta er flestum einstökum uns
megn, en ríkið, þjóðin öll, getur