Fréttatíminn - 25.05.2012, Síða 45

Helgin 25.-27. maí 2012 viðhorf 37
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri:
Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is.
Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
S
Svo virðist sem menntakerfið svari ekki
kröfum atvinnulífsins og um leið sam-
félagsins um menntun. Það er gífurleg þörf
fyrir fólk með verkfræði- og tæknimenntun
á háskólastigi og fólk með iðnmenntun á
mörgum sviðum. Svo segir meðal annars
í riti Samtaka atvinnulífsins, uppfærum
Ísland, þar sem horft er til framtíðar og
skoðaðar undir nýju sjónarhorni hugmyndir
og tillögur sem geta stutt við
jákvæða þróun atvinnulífsins,
breytt viðmóti og sýn fólks
og opnað á nýja möguleika til
atvinnusköpunar.
Það brennur á þeim sem í
fyrirtækjum starfa að fá hæft
fólk til fjölbreyttra starfa.
Samhljómur er í sýn samtak-
anna og þess sem fram kom
í grein Þórönnu Jónsdóttur,
framkvæmdastjóra rekstrar-
og stjórnunar við Háskólann í Reykjavík, í
Fréttatímanum í síðustu viku. Hún sagði að
þörf fyrir tæknimenntað fólk hafi sjaldan
verið jafn mikil á íslenskum vinnumarkaði
og nú. Forsvarsmenn fyrirtækja fullyrtu
jafnvel að skortur á tæknimenntuðum ein-
staklingum stæði vexti fyrirtækja fyrir þrif-
um og einhver þeirra hefðu kosið að flytja
starfsemi sína úr landi til að freista þess að
hafa betri aðgang að vinnuafli.
Að þessu verða yfirvöld menntamála og
skóla að hyggja þegar unnið er að því að
koma atvinnulífinu á skrið eftir mikinn efna-
hagssamdrátt. Menntakerfið verður að vera
í stakk búið til að mæta þörfum atvinnu-
lífsins fyrir fólk með fjölbreytta menntun
svo skapa megi meiri verðmæti, öllum til
hagsbóta. Svari menntakerfið ekki þessari
þörf hefur það neikvæðar afleiðingar í för
með sér, eins og Þóranna bendir á, starfs-
tækifærum fækkar, skatttekjur minnka og
lengri tíma tekur að komast upp úr efna-
hagslægðinni. Hún varar því við viðvarandi
niðurskurði til háskólastarfs enda leiði slíkt
til stöðnunar og tapaðra tækifæra. Skynsam-
legra sé að fjárfesta í menntun einstaklinga
á þeim sviðum sem skortur sé á. Þóranna
bendir á fordæmi Finna sem sýni að fjárfest-
ing í háskólamenntun og rannsóknarstarfi
sé lykilatriði við endurreisn atvinnulífs og
betri lífskjara.
Strax á grunnskólaaldri þarf að hvetja
börn til sköpunar og tæknimenntunar sem
síðar færist yfir í framahaldsskólann. Bregð-
ast þarf við skorti á tækni- og iðnmenntuðu
fólki með sérhæfðu námi á framhaldsskóla-
stigi eða með því að flétta verknám inn í
nám til stúdentsprófs. Samtök atvinnulífsins
kalla eftir því að vottuð verði sjálflærð tölvu-
þekking ungs fólks sem yfir henni býr. Þar
er enn fremur farið fram á frekari tengingu
grunn- og framhaldsskóla svo námslok þar
geti orðið við 18 ára aldur. Fyrir liggur að
unglingar í flestum öðrum OECD-ríkjum
útskrifast fyrr úr framhaldsskóla en hér. Af
því leiðir að Íslendingar ljúka til dæmis BA-
og BS-háskólanámi síðar en flestar OECD-
þjóðir og fara því eldri út á vinnumarkaðinn.
Ákall atvinnulífs og skóla getur vart farið
fram hjá stjórnvöldum þar sem skorað er á
þau að forgangsraða verkefnum og tryggja
með þeim hætti að búið sé að þeirri þekk-
ingu og þeim mannafla sem þörf er á. Tekið
skal undir ósk fyrirtækja og samtaka í
atvinnulífi, auk skólanna, um sameiginlega
stefnumótun með yfirvöldum menntamála
sem er forsenda nauðsynlegra breytinga.
Þarfir atvinnulífsins
Tækni- og iðnmenntunarkröfum ekki svarað
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
G leði og samvera er yfirskrift Dags barnsins sem haldinn er 27. maí. Ekki eru þó öll börn svo lánsöm að
geta notið gleði og samveru með jafnöldr-
um sínum. Meðal baráttumála Barnaheilla
– Save the Children á Íslandi er að vernda
börn gegn öllu ofbeldi og þar á meðal
einelti. Einelti er félags- og sálfræðilegt
vandamál og varðar alla. Ábyrgðin liggur
víða. Hún liggur hjá samfélaginu, lög-
gjafanum og stjórnvöldum en einnig hjá
skólayfirvöldum og foreldrum. Einelti er
ekki einskorðað við börn heldur finnst á
flestum stöðum þar sem börn og fullorðnir
koma saman. Einelti getur komið upp milli
barna og fullorðinna, bæði á vettvangi
skóla og þar sem börn stunda íþróttir og
tómstundir.
Barn á grunnskólaaldri á mest á hættu að vera
lagt í einelti á leið í eða úr skólanum, á skólalóðinni, í
matsal eða þar sem börnin eru saman komin annars
staðar en inni í bekk. Eineltið á sér sjaldnar stað á
meðan á kennslustund stendur. Birtingarmyndirnar
eru fjölmargar og sumar áþreifanlegri en aðrar; allt
frá augnagotum og hunsun yfir í gróft andlegt og
líkamlegt ofbeldi. Sá sem eineltið beinist að, þoland-
inn, getur beðið alvarlegan skaða af, ef það viðgengst
í langan tíma.
Enda þótt foreldrar séu helstu ábyrgðaraðilar fyrir
uppeldi barna sinna og einnig aðal fyrirmyndir þeirra,
þjónar það hagsmunum barnanna best ef allir aðilar
sem koma að uppeldi þeirra geta litið á eineltisvand-
ann sem eitt stórt samvinnuverkefni.
Ræða þarf við börnin um að ekkert rétt-
læti einelti, hvorki eigin vanlíðan né
eitthvað í fari eða háttum annars aðila.
Það er á ábyrgð okkar sem samfélags
að kenna börnum að setja sig í spor
annarra, finna samkennd og umfram allt,
taka ábyrgð á hegðun sinni allt eftir því
sem þroski þeirra leyfir. Tilfinninga- og
félagsgreind barna, eins og færni að setja
sig í spor annarra, mótast að miklu leyti
af uppeldi og þeirri ást og umhyggju sem
þeim er veitt. Börn muna ekki eingöngu
eftir því hvað mamma og pabbi sögðu
þeim heldur getur greypst í huga margra
hvað kennarinn eða íþróttaþjálfarinn
sagði eða gerði. Af þessu má sjá að allir
þeir sem umgangast börn með einum
eða öðrum hætti eru fyrirmyndir.
Með því að hjálpa börnum að finna snemma sam-
kennd með öðrum og tengja hana inn í daglegt líf
auðveldar það þeim að finna hvar mörkin liggja í sam-
skiptum við aðra. Spurningin: Vil ég vera í þessum
sporum? hjálpar börnum sem eru óörugg að skynja
hvar landamærin liggja í samskiptum við aðra.
Öll börn eiga rétt á að upplifa sig örugg í aðstæðum
sínum. Þau eiga aldrei að þurfa kvíða því að fara í
skólann. Það eru hagsmunir þeirra að við sameinumst
gegn einelti í öllum myndum og við allar aðstæður.
Með því að hvetja börnin til að gera slíkt hið sama
geta þau verið áhyggjulaus, glöð og notið samver-
unnar.
Dagur barnsins
Öll börn eiga rétt á að vera glöð
Kolbrún Baldursdóttir,
formaður Barnaheilla –
Save the Children á Íslandi
Menntakerfið verður að vera í stakk búið til að
mæta þörfum atvinnulífsins fyrir fólk með fjölbreytta
menntun svo skapa megi meiri verðmæti, öllum til
hagsbóta.