Læknablaðið - 01.02.1915, Blaðsíða 10

24
LÆKNABLAÐIÐ
Þaö sem maöur fyrst rekur augun í er það, hvaö mikill munur er á,
hvað marga holdsveiklingarnir sýkja. Þannig eru þaö 13 af þessum 36
sjúklingum, sem engan sýkja, 13 sýkja aðeins 1 hver, 4 sýkja 2 hver, 2
sýkja 3 hver, 2 sýkja 5 hver, 1 sýkir 6 og 1 sýkir 8. Sá sem flesta sýkir,
sýkir n æ r þ v í a n n a n h v e r n m a n n, s e m e r i s a m b ý 1 i v i ð
h a n n, 6 af 13. Einn sýkir nálega 4. hvern, 8 af 34.
Eg skal engum getum að því leiða, hvernig á þessu stendur, en benda
má á, að sjúklingarnir, sem eftir skýrslunum engan sýkja, geta þó hafa
sýkt einhverja án þess maður viti. Meðgöngutími veikinnar er langur og
veikin hefir ef til vill ekki verið komin í ljós þegar maðurnn dó af ein-
hverjum öðrum sjúkdómi.
Annað er eftirtektarvert, að megnið af þeim, sem sýkjast, sýkjast af
þeim holdsveiklingum, sem eru á sveit f y r s t u árin, sem hér er um að
ræða. Þannig sýkja þeir 8 holdsveiklingar, sem eru á sveit 1843 28 af þeim
51, sem sýkjast, en hinir allir 28 aðeins 24. — Þetta getur að nokkru leyti
stafað af því, að seinni árin er fleira af sambýlisfólkinu á lífi og veikin
því ekki komið fram á því, En nær er mér þó að halda, að veikin hafi fyrr-
um veriö illkynjaðri. Það kemur líka heim við það, að holdsveikin á Suð-
urnesjum var i talsverðri rénun á seinni hluta 19. aldar, hvort sem það nú
stafar af meira hreinlæti, betri aðbúnaði, betri húsakynnum eða öðrum
óþektum ástæðum.
Það er alment álitið, að meiri sýkingarhætta sé að hnútaveikinni
heldur en hinni s 1 é 11 u. Ástæðuna telja menn þá, að við hnútaveikina eru
svo margfalt fleiri bakteríur. Armauer Hansen hefir enda neitað, að lima-
fallssýkin sýki og hefir sýnt það með tölum, að í þeim héruðum i Nor-
egi, sem hnútaveikin er mest, þar er holdsveikin að vaxa, en þverra þar
sem slétta veikin er fremur. Þó hafa á síðari tímum komið fram raddir
um það, og enda tilfærö dæmi, að slétta tegundin getur og sýkt (Achmead).
Og ef það er rétt, sem Sticker heldur fram, að holdsveikin byrji aðallega
sem nefsjúkdómur, rhinitis, og að í nefinu séu ávalt flestar bakteríur, þá
er ekkert efamál, að slétta veikin getur eins sýkt og hnútaveikin.
Sticker rannsakaði 153 sjúklinga, og höfðu 127, eða 83 pct., bakteríur
i nefsliminu. Af þessum 153 voru 57 með hnútaveiki og af þeim 55 með
bakteríur í nefslíminú, 68 sléttu veikina og 45 með bakteríur í nefslíminu,
en 28 blandaða veiki og þar af 27 með bakteríur. Golle komst að likri nið-
urstöðu, en Lie nokkuð annari.
Ef nú skýrslan, sem hér liggur fyrir, er athuguð, má sjá, að af þess-
um 51 sjúkling, sem sýkst hafa af ómögunum, þá hafa 37 af þeim, ©ða
7 2,5 pct. sýkstaf I7limafallssjúkum ómögum, en aðeins 14,
eða 27,5 pct., af holdsveikum.
Enda þótt nokkrir af þeim, sem limafallssjúkir eru kallaðir, hafi bland-
aða veiki, virðist þetta benda á, að hin slétta tegund holdsveikinnar g e t-
u r sýkt.
Tölur þær, sem hér er um að ræða, eru vitanlega of smáar til þess að
þær geti svarað nokkru áreiöanlegu um það, hvort sýkingarhættan sé
meiri fyrir karla en konur; en þær virðast benda á, að sýkingarhættan sé
nokkuð jöfn fyrir liæöi kyn. Er þó alment talið, að karlar sýkist fremur
cn konur.
Að því er aldurinn snertir, virðist barns- og unglinga-aldurinn hafa mesta