Læknablaðið - 01.03.1915, Blaðsíða 4

34
LÆKNABLAÐIÐ
Hvenær þessir sjúkdómar fluttust hingaö til landsins er ekki hægt aö
segja, en þaS er fyrst á síSustu 20—30 árunum, aö þeir hafa fest hér
rætur, og fariS aS breiSast út. Því var lengi haldiS fram, og er jafnvel
taliS órannsakaS í nýjustu kenslubókum, hvort íslendingar ekki væru
ónæmir fyrir syfilis, því þaS hefur ætíS veriS kunnugt, aS hann hefir
ekki legiS hér i landi. AS svo er ekki, er okkur öllum full-ljóst. — Land-
læknir G. B j ö r n s s o n hefir sagt mér, aS hér á landi hafi oft komiS
upp faraldur af syfilis um undanfarnar aldir, en af því hvaS ætíS hafi
hér veriS auSvelt aS fá landiS til aS hlaupa undir bagga, þá hafi sóttin
veriS drepin niSur á almennings kostnaS, þannig aldrei náS aS festa
hér rætur. SíSasta faraldriS af þessu tagi, kom fyrir á Eyrarbakka núna
um aldamótin. — Eiríkur Kjerúlf var þar þá læknir. — Heil fjölskylda
sýktist af veikinni. Hún var öll læknuS á landsins kostnaS, og síSan hef-
ir ekkert boriS á veikinni þar. Hvort allar þessar sóttir hafa í raun og
veru veriS syfilis eSa ekki, ætla eg ekki hér aS fara frekar út í, en frem-
ur þykir mér þaS ósennilegt. SíSan Salvarsan kom til sögunnar, virSist
þaS ekki svo sjaldan koma fyrir — aS dæma eftir ritgerSum um endur-
sýkingu, sem birtar hafa veriS — aS syfilis læknist aS fullu. En áSur
var þaS áreiSanlega mjög sjaldgæft, aS syfilis læknaSist fyr en eftir
mörg ár, og þaS því aS eins, aS lækningarnar væru mjög vel ræktar
allan tímann. Hafi því ekkert afturkast (recidiv) komiS, eSa komi fram-
vegis, t. d. á fjölskyldunni á Eyrarbakka, þá verS eg aS draga þaS mjög
í efa, aS þaS hafi nokkurn tíma veriS syfilis, sem aS henni hafi gengiS.
Eftir þeirri viSkynningu, sem eg hefi af syfilis, þá get eg ekki séS annaS,
en aS hann hagi sér hér nokkuS likt í öllum meginatr. eins og hann gerir
í öSrum löndum, þó eg hins vegar ekki geti neitaS því, aS mér virSist
hann hafa nokkuS annaS háttalag (typus).
ÞaS sem eg nú hefi nefnt er þaS eina, sem hingaS til hefir veriS gert
til varnar gegn útbreiSslu þessara sjúkdóma hér á landi. Og þaS hdfa
áreiSanlega veriS alls ónógar varnir, því þar sem sjúkd. hefir komiS
upp á siSari árum, hefir honum sjaldnast veriS útrýmt, aS minsta kosti
er þaS víst, aS þessir sjúkdómar fara aS kalla má dagvaxandi og eru
nú orSiS alls ekki svo ýkja-sjaldgæfir.
AS eg hef vakiS máls á þessu efni hér í félaginu, kemur af þvi, aS
eg hefi saknaS þess aShalds, sem lög um varnir gegn þessum sjúkdóm-
um í öSrum löndum veita læknum þar, til þess aS geta haldiS þessum
sjúklingum nægilega lengi undir sinni hendi til þess, aS þeir ekki væru
hættulegir öSrum mönnum, og til þess, aS þeir heldur ekki yrSu þaS i
framtíSinni.
Til þess aS geta gert sér glögga hugmynd um þörfina á sérstökum
vörnum gegn þessum sjúkd., er nauSsynlegt aS vita, hvaS algengir þeir
eru í landinu og hvaS útbreiSslan er ör. Ritarinn okkar* hefir gert mér
þann greiSa, aS gefa mér útdrátt úr skýrslum um þessi efni fyrir áriS
1911 og 1912, sem nú er veriS aS vinna aS. Einnig hafa bæjarlæknarnir
sýnt mér þá velvild, aS skýra mér frá þeim sjúklingum, sem þeir hafa
séS hér i bænum á árinu 1914, svo aS meS þvi móti fæst nokkru betra
yfirlit yfir, hvaS útbreiSslan er ör.
* Jón Rósenkranz, einnig ritari landlæknis.