Læknablaðið - 01.06.1915, Blaðsíða 3

LEIIIILIflll
i. argangur.
Júní 1915.
6. blað.
Læknabústaðir og sjúkraskýli á föstum læknasetrum.
Eftir Ó1 Ó. Lárusson.
Lækna þá, sem sezt hafa aö í sveitahéruðunum hér á landi, mun reka
minni til, hvílíkum erfiSleikum þaö hefir veriö bundið, að hola sér þar
niður fyrst í staö. í kauptúnum, sem læknar setjast oftast að í, reisa
menn sér hús til eigin afnota og eru því sjaldnast aflögufærir; í sveit-
unum gengur ekki skár að fá sér húsaskjól. Bændur hafa sjálfir hús af
skornum skamti, og geta þvi tæpast leigt út frá sér, þó fegnir vildu.
Einhleypur læknir þarf minst 2 herbergi út af fyrir sig, og fæstir bænd-
ur geta þrengt svo að sér, að þeir geti þau mist og því síður fleiri her-
bergi, sem læknirinn þó þarf, ef hann er fjölskyldumaður.
Vegna þess, að allvíðast hagar svo til enn þá, að læknar eiga hvergi
höfði sínu að að halla, er þeir koma í héruðin, og máske meðan þeir
eru þar, lendá þeir á hrakningi hingað og þangað, verða leiðir á honum
og nota fyrsta tækifæri til að fara úr héraðinu í annað skárra, ef vera
kynni að losnaði, eða þeir verða að hleypa sér í stórskuldir, til þess að
koma upp húsi yfir höfuð sér. Eins og síðar mun á vikið, bæta allir
yngri læknar þar gráu ofan á svart, sligast undir byrðinni, ef út í það
leggja. Flestir yngri lækna munu þó sjá fram á kröggur ef þeir tækjust
slíkt á herðar, og nota því fyrsta hentugleika að forða sér úr héruðun-
um, meðan þess er kostur.
Svona gengur þetta til í fámennari héruðunum út um landið; standa
héruðin eftir læknislaus. Héraðsbúar standa höggdofa eftir, skilja ekkert
í því, hvers vegna læknirinn skyldi fara, og segja sem svo, að lækn-
ar geti bygt yfir sig sjálfir, eins og aðrir menn, því þeir hafa svo sem
beinin til þess, launamennirnir! í sveitahéruðin, strjálbýlustu héruðin,
fara ungir læknar; þeir eru allir meira og minna skuldugir frá náms-
árunum, með verkfæralán, siglingalán, bókaskuldir og ýmsar fleiri skuld-
ir á herðum. Allur þorri yngri lækna, nema því efnaðri séu, munu hafa
skuldað 4—6 þúsund krónur, er þeir fóru í þessi héruð. Hér við bætist,
að fámennu héruðin eru aukatekjurýr. Það mun sanni næst, að aukatekjur
fari ekki fram úr 50 aurum á hvern héraðsbúa yfir 15 ára aldur, eins
og Guðm. landlæknir Björnsson hefir skýrt frá í grein um sjúkrasam-
'ög í Skírni 1909. Aukatekjur lækna í flestum héruðum munu vera frá
300—500 kr. á ári, og er þó ekki dreginn frá átroðningur, sem embætt-
Jnu er samfara, ekki sízt í sveitunum.
Það er því eigi ofmælt þótt sagt sé, að ungum læknum sé það alveg um