Læknablaðið - 01.09.1921, Blaðsíða 3

LiKKHBLRÐIfl
7- árg.
September, 1921.
9. blað.
Ulcus ventriculi et duodeni.
(Útdrættir úr erindi er haldib var í Læknafél. íslands 1921).
MagasáriS er sá af meltingarsjúkdómunum, sem hver almennur lækn-
ir lendir oftast í vafa og vanda yfir í daglega lífinu. — í vafa vegna
þess hve erfitt er oft að þekkja hann á mismunandi stigi og í öllum
hans mörgu myndum, og í vanda, vegna þess hve sjúkd. er þrálátur
og hve erfitt er oft að samrýma dagleg störf sjúklingsins 0g lækning-
una, sem venjulega er svo langvinn.
TíSleiki. I þeim löndum (Evrópu, Ameríku), þar sem leitaS hefir
veriö á likum, í stórum stíl, aS magasárum eða ummerkjum þeirra, hafa
menn komist aö raun um þaS, aS c. 4—5% af öllu fólkinu heföu haft
sjúkdóminn einhverntíma æfinnar. Þessa anatom. patholog. statistik er
fróölegt aö bera saman viö klin. statistik, þ. e. viö það, hve oft sjúkd.
þekkist í lifanda lifi, og finst hann þá ekki nema hjá %—1% af fólk-
inu. Sjúkd. virðist mjög mistíöur í löndunum, en þó er þaö ekki vel
aö marka, De Langen í Batavia fann t. d. aö eins 48 ulcus-sjúkl. af
422943 innfæddum sjúkl.
Ekki er unt að segja hve algengur sjúkd. er hér á landi en full ástæöa
er til þess að ætla, aö hann sé ekki fágætari en annarsstaðar í Evrópu.
Til samanburöar klin. statistik Lockwood’s í New York er fann ulcus
í 2% af öllum meltingarsjúkd. og Sawyer og Friedenwald er hann cit.,
er fundu ulcus í 3,5% (af 1800 sjúkl.) og y% (af 12598), athugaði eg
hve mörg ótviræð ulcera eg heföi diagnostiserað af 1000 meltingarsjúkd.
á árunum 1917—19, og reyndust þau c. 100, eða um 10%. Ulcera í Ame-
riku virðast hins vegar fágætari en víða i Evrópu.
(Ætiologi, definition, pathol. anatomi slept hér).
Einkenni og auðkentii. Einkennin skiftast x subj. og obj.
einkenni. Þau eru afar margbreytileg og má til hægðarauka skifta þeirn
í mismunandi typi.
Einn niðurröðunar-grundvöllur nægir þó ekki til þess að flokka eftir
allar þessar margvislegu myndir, en lengst má komast með því að raða
þeim eftir subj. einkennum eins og hér fer á eftir:
T. typicus s. classicus —
T. hæmorrhagicus
T. atypicus
T. dyspepticus
T. monosymptomaticus
T. nevrosus
T. vomitans
T. perforans
T. entericus
T. iliacus
T. occipital.
o. s. frv.