Læknablaðið - 01.11.1927, Blaðsíða 22

i8o
LÆKNABLAÐIÐ
lokasótthreinsun, nema trygSur væri þá meiri þrifnaöur, en nú ætti sér
staö.
III. Forseti lagöi fram tillögu nefndarinnar, sem kosin var til aö
semja yiö S:úkrasamlag Rvíkur um læknataxta fyrir næsta ár. Nefndin
leggur til aö fastaborg-un fyrir einstaklinga lækki um 10% árið 1928.
Ályktun frestaö til væntanl. aukafundar.
IV. Lesið upp bréf frá nefnd kvenna, er hyggst að starfa aö skreyt-
ing Revkiavíkurbæjar 1930. Óskaö samvinnu viö læknana.
Fundi slitiö.
Ritíregn. — Doctorsrit.
Helgi Tómasson: Undersögelser over nogle af Blodets Elektro-
lyter og det ve^etative Nervesystem, særlig hos Patienter med
maniodepressiv Psykose.
Langt er síðan íslendingur hefir unnið sér doktorsnafnbót í læknisfræði.
Það er því ánægjulegra að sjá doktorsritgerð eftir ungan landa vorn,
sem hún er í alla staði hið mvndarlegasta verk. Höfundurinn er starfs-
maður mikill og duglegur, og hefir viðað miklum fróðleik aö sér um
viðfangsefni sitt og lagt mikilsverðan skerf til þeirra hluta, sem hann
hefir fengist við^ið rannsaka. Bók hans ber merki þess. að hann hefir unn-
ið með hinni mestu vísindalegu nákvæmni, ekki látið sér næg:a rann-
sóknir annara, heldur þaulprófað alla hluti sjálfur og haldið áfram þar
sem aðrir hafa numið staðar.
Eins og titill bókarnnar ber með «ér. lúta rannsóknir H. T. einkum
að vissum söltum (Calcium, Kalium, Natrium), í blóðinu, ennfremur hefir
hann rannsakað svrustig (Ph) blóðsms bæði hiá sjúkum og heilbrigð-
um. Rannsóknirnar eru bygðar á kenningum Howell’s og Zondeks, um
að sympaticusverkunin sé fólgin i því að stjórna flutningnum á calcium
þangað sem þess er þörf i hvert skifti; parasympaticus (vagus) -verk-
unin aftur á móti að sjá um flutning á kalium og natrium.
Eftir þeirri kemrngu er viðkvæmni tauganna (og vöðvanna) komin
undir hlutfallinu Ca: (Na + K). Ef calcium eykst í blóðinu, minkar við-
kvæmnin, og sama verður útfallið ef hlutfallið stækkar við það að K eða
Na, eða hvorttveggja, nr’nkar. Ma:c Callum og Voegtlin hafa fyrir löngu
sýnt fram á, að Ca er óeðlilega lítið í blóðinu við tetani, svo að það kemur
vel heim við þessa kenningu.
H. T. hefir nú tekið sér fyrir hendur aö rannsaka, hvort breytingar
finnist á söltum blóðsins, einkum Ca, Na og K, hjá siúklingum, sem
era í því sálarástandi, að búast má við breyttri (truflaðri) starfsemi i
vagus-sympaticuskerfinu.
Rannsakaðir voru 170 geðveiklingar (með manifest psychose). Hjá
81 (47%) af þeim fanst Ca óeðlilega mikiö, eða lítið í seram (fyrir of-
an eða neðan 10—12 mg. %).
Þessi breyting á serum-Ca fanst oftast við psychosis manio-depressiva,
en mismunandi eftir því á hvaða stigi sjúkdómurinn var. Hún fanst