Læknablaðið - 01.07.1934, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
69
slikt aÖhald vantar algerlega, meÖ því fyrirkomulagi sem nú er í þess-
um efnum.
4) Ljóslækningar vegna berklaveiki verÖi lagðar til ókeypis af sjúkra-
húsum ríkisins, einnig sjúklingum, sem ekki dvelja á spítala, en ekki greitt
fyrir þær til annara sjúkrahúsa, frekar en nú á sér stað.
5) Loks vildum við bera fram þá tillögu, að alt að 100.000 kr. verði
varið árlega til berklavarna, þ. e. sérstakra ráðstafana til að sporna við
útbreiðslu veikinnar. Þessari hlið berklavarnanna hefir fram að þessu verið
alt of lítið sint, en það er sá þáttur í berklaveikisbaráttunni, sem búast
má við mestum árangri af, enda sú leið, sem flestar menningarþjóðir leggja
mesta áherslu á nú á tímum. Fyrir þetta fé ætti m. a. að koma upp sér-
stökum hjálparstöðvum, sem veitt gætu fátækum sjúklingum ýmiskonar
hjálp og ráð, ennfremur læknum aðstoð til að leita uppi berklasmitbera
í sambandi við hvert nýtt tilfelli, sem uppgötvast af berklaveiki.
Samkvæmt þessum tillögum okkar yrðu útgjöld ríkissjóðs samtals ca.
580.000 Kr. á ári. Ætti með því móti að vera séð fyrir nægilegum styrk
til berklasjúklinga og auk þess séð fyrir útgjöldum við berklavarnastarf-
semi, sem nú er lítið sint, en nauðsynlegt er að hafin verði, og ætti að
margborga það fé, sem til hennar er varið.
Jón Árnason, héraðslæknir, lýsti útbrciðslu og útbreiðsluhœtti berkla-
veikinnar í Öxarfjarðarhéraði. Taldi hana hafa byrjað i suðvesturhluta
héraðsins um 1865, en 1931 hefði þó nyrsti hluti héraðsins verið að mestu
ósmitaður, að þvi er virtist. Gat íleiri landshluta, er hann taldi veikina
fátíða i. Taldi hann:
1) að veikin væri fárra áratuga gamall þjóðarsjúkdómur, og að enn
ættum við hið versta eftir, með óbreyttu varnarfyrirkomulagi;
2) að veikin ylli óumræðilegu böli og gífurlegum kostnaði, ríki, en þó
einkum einstaklingum;
3) að vafasamt væri, hvort gildandi berklavarnalög veittu nokkura vörn.
Beinar varnir yrði að auka, en það væri ekki enn að gagni, nema með því
að fjölga starfsliði í baráttunni. Héraðslæknum yrði að fjölga í sveitum
og kaupstöðum; þeir einir hefðu næga þekkingu og þeir einir gætu fengið
yfirlit. I sveitum væru þeir sjálfsagða hjálparstöðin. Milli þeirra yrði að
vera öflug samvinna í baráttunni, í leit að smitberum og gæzlu þeirra.
Smitberarnir myndu færri en haldið hefði verið. en stórvirkari, enda veik-
in næmari og hér á landi líkari bráðri farsótt, en menn hefðu talið. Sagði
sögur nokkurra smitbera, þessari skoðun til styrktar.
4) Kvað læknana hafa haft erfiða aðstöðu um margt undanfarið, en
þeir yrðu að hafa forgöngu í baráttunni, enda liti allur landslýður til
þeirra í því trausti, en þó varla lengur verðskulduðu í þessu efni. Lækn-
arnir yrðu að knýja fram þjóðarvilja, með fræðslu og hvatningu. Vist
væri, að berklabakteríur skipuðu sér ekki í pólitíska flokka. Þjóðin ætti
að standa í einum flokki gegn þeim. Taldi, að ríkisstjórn ætti að skipa
nefnd, er gerði tillögur um breytta læknaskipun og berklalöggjöf. Þetta
hvorttveggja væri úrelt og þyrfti að breytast frá grunni. Næst því, að þjóð-
in héldi sjálfstæði sínu, væru berklavarnirnar mesta nauðsynin. Til þeirra
yrði að auka útgjöld og spara aðrar greinar ríkisbúsins. Heildarútgjöld
og skuldir ríkisins mætti ekki auka.
Þórður Edilonsson: Finst vanta ýmislegt í þær till., sem fyrir liggja