Læknablaðið - 01.07.1934, Blaðsíða 16

/8
LÆKNABLAÐIÐ
Ætla mætti, að töluveröan fróðleik mætti fá um krabbameinslækning-
ar og árangur ])eirra úr HeilbrigÖisskýrslunum, með því að bera saman
tölu þeirra, sem dáið hafa úr krabbameini hér á landi og tölu hinna allra,
sem krabbamein -hafa fundist hjá. En það er ekki þvi að heilsa, að mikið
græðist á því að athuga þessar skýrslur, því að stundum er það jafnvel
svo, að fleiri virðast hafa dáið úr krabbameini það og það árið en þeir,
sem sýkst hafa. Þetta nær auðvitað ekki nokkurri átt, því að vitanlegt
er, að margir læknast þó, og er eingöngu um að kenna lélegu framtali
læknanna í skýrslunum, að svona fjarstæða er skjalfest. Óskandi væri,
að skýrslurnar færu batnandi, svo að eitthvað yrði á þeim að byggja, því
að annars fáum við aldrei neitt ábyggilegt að vita um það, hvernig krabba-
mein hagar sér hér á landi, hve margir sýkjast og hvernig, því að annara
skýrslna er varla að vænta um þetta, en skýrslna héraðslæknanna, nema
frá einstaka stærstu sjúkrahúsunum. Töluverður hluti ])eirra, sem lækn-
ingu fá utan sjúkrahúsanna eða á litlu sjúkraskýlunum, hverfa að miklu
leyti í djúp gleymskunnar og verða aldrei taldir með.
Sennilega verður svo hér, eins og víðasthvar annarsstaðar erlendis, að
mestar og bestar upplýsingar um það, hvernig krabbameinið hagar sér
hér á landi, fáum við frá stærstu sjúkrahúsunum, og verðum svo af þeim
að draga ályktanir um ])að, hvað ágengt verður í baráttunni. En til þess
að nokkuð verði á slikum upplýsingum byggjandi, þá verða s])italalækn-
arnir fyrst og fremst að vanda sem mest til sjúkdómsgreiningarinnar,
Hvar sem því verður við komið, ])arf að gera vefjafræðilegar rannsókn-
ir, jafnvel þótt enginn vafi virðist vera á greiningunni af ytra útliti, og
umfram alt ])arf að gera krufningu á hverju líki |)eirra, sem á spitölun-
um deyja, til þess að komast fyrir dánarorsakir ])eirra, sem deyja, og
komast fyrir leynda sjúkdóma þeirra, jafnvel ])ótt ekki séu dánarorsakir.
T. d. dó fyrir skömmu gamall maður á Landsspítalanum úr septiskum
endocarditis, en sem aukagetu hafði hann stóran cancer ventriculi, sem
enginn vissi um, enda var hann aðeins nokkra daga á spítalanum, og
mjög þungt haldinn.
En ])að er ekki nóg að vanda til sjúkdómsgreiningar á lifandi og dauð-
um; ])að þarí lika að fylgjast með þeim. sem fara lifandi úr sjúkrahús-
unum eftir krabbameinslækningu eða með meinið að engu bætt, eða að-
eins að nokkru leyti. Slikt verður ekki gert nema með mikilli fyrirhöfn
læknanna, sem við spítalann vinna og aðstoð læknanna utan spitalans, sem
við sjúklingunum taka. Víða erlendis er ])að svo, að spótaladeildirnar
fylgjast nákvæmlega með útskrifuðum krabbameinssjúklingum. bæði til
þess að sjá sem best árangur starfsins og líka sjúklinganna vegna, til þess
að reyna, i tæka tíð, að uppgötva recidiv og metastases, og ef til vill að
gera við þeim, ef hægt er. Til þessa starfs eru hjúkrunarkonur mikið not-
aðar og með góðum árangri. En ef hér ætti að taka upp ])essa starfstil-
högun, ])á þyrftu starfsskilyrði lækna og hjúkrunarkvenna að vera tölu-
vert betri en ennþá eru hér á spítölum.
Á Landsspítalanum höfum við enn ekki fylgst svo með afdrifum krabba-
meinssjúklinga okkar eins og vera bæri, og því er ekki hægt að gefa hér
neina skýrslu um árangur lækninganna, enn sem komið er, og sízt á svo
skömmum fresti, sem gefinn hefir verið til þessa erindis, enda ekki tími
til þess kominn ennþá, að gefa yfirlit yfir krabbameinslækningar þar,