Læknablaðið - 01.09.1934, Blaðsíða 12
98
LÆKNABLAÐIÐ
Léttuppleysanleg ferro-sölt.
Hin léttuppleysanlegu ferro-sölt, svo sem: ferroklorid, ferrojodid og
ferrosulfat, eru ekki vel til þess fallin, að gefa þau í vatnsupplausnum,
vegna þess, að þess háttar upplausnum hættir til að ummyndast, sökum
oxydationar á ferro-saltinu, þannig, a'Ö basisk ferri-sölt fellist út. Af þess-
um ástæðum fást ekki hrein ferro-áhrif, heldur sambland af ferro- og ferri-
verkun, og auk þess eru upplausnirnar slæmar á brag'Si'ð og hafa ska'Öleg
áhrif á tennurnar.
Til þess að upplausnirnar haldi sér betur, má setja í þær sýru (Mixtura
acido ferrea F.n.c.H. 1887), en jafnvel í súrum vökva verður oxydation
(uppleysanlegt normalt ferri-salt myndast), og verða menn því einnig í
þessum tilfellum að gera ráð fyrir samblandi af ferro- og ferri-verkun,
og blöndunin með sýrunni megnar ekki að minka óbragðið eða hindra
hin skaðlegu áhrif á tennurnar.
Sé settur sykur í upplausnirnar, halda þær sér einnig betur, og er þetta'
að öllum líkindum vegna þess, að haldið er að ferro-ionirnar og sykur-
molekylin gangi í samband hvort við annað. Præparöt, svo sem Syr. jodeti
ferrosi og Syr. chloreti ferrosi, halda sér mjög sæmilega, og með lyfjum
þessum fást vafalaust hreinar ferro-verkanir, en bragðið er slæmt, og að
öllum líkindum má gera ráð fyrir skaðlegum áhrifum á tennurnar.
Það, að gefa léttuppleysanleg ferro-sölt í töflum, til þess að hlífa sjúk-
lingunum við hinu óþægilega bragði, og skaðlegu áhrifum á tennurnar, er
ekki heppileg úrlausn. Eins og kunnugt er, hefir það á síðustu árum tíðk-
ast mjög rnikið, að gefa ýms meðul sem töflur, en menn virðast ekki hafa
tekið nægilega tillit til þess, að ekki er heppilegt að gefa léttuppleysanlegt
efni á þennan hátt, þar sem reynslan hefir sýnt. að slikar töflur leysast
illa sundur. Skýringin á þessu einkennilega fyrirbrigði, sem áreiðanlega
er ekki nægilegur gaumur gefinn, mun ekki verða tekin til meðferðar hér,
en þó er ástæða til að benda á það, sem almenna reglu: 1) að ekki er rétt
að gefa léttuppleysanleg efni i töflum, heldur í upplausnum, og sé þá ef
til vill bætt í bragðbætandi efnum, 2) að töflur, sem ætlaðar eru til að
gleypa í heilu lagi, ber að búa til úr tiltölulega illa uppleysanlegum efnum.
Með því að nota varanleg ferro-sölt, svo sem Sulfas ferrosus siccatus
og Chloretum anhydricum, má búa til töflur, sem ekki hafa neitt veru-
legt magn af ferri-söltum að geyma, og með því að húða þessar töflur
með lakki, má varðveita ferro-söltin frá oxydation, en vegna þess, hve
töflurnar leysast illa sundur, verður ekki komist hjá lokal-ertandi áhrif-
um á slímhúð magans, og að líkindum heldur ekki hægt að gera ráð fyrir
verulegum ferro-áhrifum strax i maganum, þar eð skilyrðið til þess er,
að töflurnar sundrist tiltölulega fljótt.
Illuppleysanleg ferro-sölt.
Af hinum þunguppleysanlegu ferro-söltum hafa hingað til einkum ver-
ið notuð ferrokarbonat og ferrofosfat. Með því að nota þessi efni hrein
í töflurnar, mætti eflaust framkvæma lækninguna án óþæginda fyrir sjúk-
lingana, þar sem þessi efni ganga í samband við saltsýruna í maganum
og mynda ferro-klorid. En mjög er erfitt að framleiða efni þessi hrein,
þar sem þeim hættir mjög til að oxyderast, og þau præparöt, sem á mark-