Læknablaðið - 01.12.1934, Blaðsíða 78

i68
LÆKNABLAÐIÐ
Eg ætla aS hlaupa hérna á sögum af tveim ö'Örum mönnum, sem marga
hafa sýkt.
Þegar eg kom hér í héraÖiS, var á bæ einum vinnukona vel fullorSin,
Fæddd var hún í bygS, sem berklar fundust eigi í fyrr en 30 árum síÖar.
25 ára gömul fluttist hún í bygÖ, sem mikiS var um berkla í, og hafSi
nú dvaliÖ víSa síÖan, í ein 10 ár.
ÞaS var nú 1922, aS ungt barn dó úr meningitis tuberculosa á heimili
hennar, en ekki vitnaSist þá um samhengi smitunar. Ekki er þaS barn i
sjúklingatölu minni. Veturinn 1926—27 var hún i vist hjá hjónum utan
héraSs. HeimilisfólkiÖ var þau, 4 börn ung og stúlkan. Urn voriS dóu 3
börnin úr meningitis tub. Iijónin þekti eg vel fyr og síSar, því þau voru
úr minu héraSi, og fluttu þangaS aftur, og get ekki eignaS þeim smitun.
Þetta vor fluttist stúlkan í vist í nágrenni viS mig, kom gangandi langan
heiSarveg i slabbfæri og hafSi kvefast. Eg sá hana þá í fyrsta sinni, svo
heiti'Ö geti, og vissi þá ekkert um fyrri dvalarstaÖi hennar, nema þann síS-
asta. Heyrt hafÖi eg um veikindi barnanna, þó óljóst og rangfært, á þá
leiÖ, aS væri mænusótt, er þá gekk, og þó síSar. Samt lá einhver grunur
á um brjóstveilu stúlkunnar.
Eg gat eigi sannfærst um, aS neitt væri aS henni, nema kvef, og fór
hún í vistina. Þar var hún næsta ár viÖ góSa heilsu. ÞaS var barnaheimili,
en ekki hefir síSan orSiÖ vart viS, aS neinn hafi smitast þar. Þetta ár
höfSu mér nú samt smalast líkur fyrir því, aÖ hún væri berklaveik, og
skoSaSi eg hana nokkrum sinnum. Undir lok vistarársins (voriÖ 1925)
fékk hún ljótan þurrahósta og fann eg nú skemd neSan hægra viSbeins
framan. EinangraSi eg hana nú og sendi hráka til Akureyrar, því ekki
átti eg þá smásjá. SvariS var tvírætt; haldiÖ þó, a'S ein bacilla hefÖi sést.
— Næsta sumar var hún á spítala, hafSi aldrei hita né hósta, og aldrei
bacill. í sputum.
Hún kom heim meÖ síÖustu skipsferS um haustiS meS þaS fylgibréf, aS
rétt væri, aS hún væri ekki á barnaheimili. Frá þessu skýrÖi eg á hreppa-
móti, því hún var nú ómagi, og nefndi til tvo bæi, sem hún helst væri
hafandi á. Eftir mikiS þjark, buSust 3 bændur til þess aS hafa hana þrjár
vikur hver, alt barnamenn. Eg var mjög óánægSur meS þessi leikslok, en
hugSist mundi gæta hennar, enda voru 2 heimilin í grend viS mig. — A
þeim dvaldi hún nú til jóla viS góSa heilsu, en fór þá á hi'S þriSja. Þar
var hún 3 vikur, og sá eg hana eigi þann tíma.
Þegar hún kom þaÖan, í jan., leist mér illa á hana, en skipsferS var
engin burt fyr en seint i mars. Eg sendi hana þá á vegu hreppsnefndar
dagleiS burtu, meS þeirn fyrirmælum, aS hún dveldi á tilteknu heimili.
ÓtíS var og ófærS og spurSi eg eigi, aS hún hafSi lent á barnaheimili.
Þrem vikuin eftir aS hún fór af bænum, sem hún var á um jólin, eSa
I. febrúar, sýktist 18 ára stúlka þar fremur snögglega, meS febris continua,
án frekari einkenna. Endurtekin Vidals-rannsókn á hæfilegum tíma neit-
aÖi typhus. Litlu síÖar en stúlkan, veiktist bróÖir hennar, 14 ára, á sama
hátt, en hjá honum kom brátt í Ijós pleuritis og cerato-conjunctivitis phlyc-
tenularis. I saina niund veiktust enn tvö systkinin 12 og 16 ára, á sama
hátt og stúlkan fyrsta. Öll lágu þau lengi, en náSu heilsu.
Þessi 4 systkini höfSu í 3 vikur sofiÖ í sama herbergi og stúlkan. Hin
börnin, flest yngri, annarsstaÖar, og hefir eigi bori'S á þeim, a. m. k. svo,