Læknablaðið - 01.12.1934, Blaðsíða 85

LÆKNABLAÐIÐ
173
Læknisferð á stríðsárunum.
Eítir Ingólf Gíslason héraSslækni, Borgarnesi.
Eg var aÖ losa svefninn kl. tæplega 9 um morguninn. HvaSa urg var
þetta sem vakti mig? HríSarhamurinn, sem lamdi gluggann gat þaö naum-
ast veriö, því hljóöi var eg svo vanur, nei þaö var hringing í símanum,
sem var í stofunni undir svefnherberginu. Þótt eg væri ýmsu vanur, varÖ
mér hálf felmt við, því einhver óljós grunur sagði mér, að nú ætti að
hrekja mig út í óveðrið, og guð mátti vita hvert. Eg leit ósjálfrátt í
gluggann en hann var hélaður, nenti ekki að þýSa rúSuna því eg vissi að
úti var ekki annað aS sjá en fönn, ef nokkuö sást þá fyrir hríSinni og
myrkrinu, því lítið var farið að birta af degi, sem naumast var að vænta
— í miöjum janúar. Kalt að fara upp úr rúminu, hvergi búiS aS leggja í
svo snemma, því spara varð eldivið á stríðstímunum og enginn rafmagns-
knappur að styöja á til þess aö fá ljós. Niöur í stofuna varS eg aö fara,
vafinn einhverri kápu, og brátt varS eg þess vísari aS þetta voru Gríms-
staSir á Hólsfjöllum, sem báöu mig aö koma til konu í barnsnauð, fóstrið
væri aS vísu komið en fylgjan næðist ekki. Eg benti á aS ófært myndi
vera yfir einn versta og lengsta fjallgarð á íslandi, „Haug“, í hriðar-
garra, ófærö og myrkri, og taldi reynandi aS ná í annan lækni um torfæru-
minni veg, en eftir litla stund var aftur hringt og óskin um aS eg legði
af staö endurtekin. Sá eg þá að ekki dugði annaS en fara hvernig sem
réðist.
Þá var aö búa sig, láta meSöl og áhöld í tösku og reyna að ná i ein-
hvern fylgdarmann. SíSan síminn kom hafSi aSstaðan hvaB fylgdarmann
snerti gjörbreytst. ÁSur kom bóndinn sjálfur af heimili hins sjúka, eða
þá einhver útvalinn af honum, alla leið til læknisins og stjórnaSi fetSa-
laginu að öllu leyti, hvatti til áframhalds þótt örðugt gengi, þótt útlit
versnaði eSa ófærS og torfærur hindruSu, en nú varð læknirinn aS reyna
aö fá einhvern óviökomandi til þess aS fylgja sér og gat þaS orSiS
snúningasamt. Flestir þorpsbúar sjómenn, óvanir ferSum, ónýtir á skíö-
um, ókunnugir veginum og, aS vonum, tregir til aö taka á sig fádæma
erfiöi og lífshættu fyrir litla borgun og óvissa — 0g væri lagt af staS
og í tvísýnu komiö í stórhríö, ófærð eöa öörum torfærum var þaS eSlilega
slíkum fylgdarmanni freisting aö snúa viS til sama lands, þar sem eigin-
maSur eða vinur sjúklingsins heföi klofiö þritugan hamarinn til aö ná
ákvörSunarstað, getur þetta gert kjör læknisins aS ýmsu leyti verri og
vandasamari. En margar eru auövitaS undantekningar frá þessu á báöa
bóga.
Ég náði í fylgdarmann, sem hafði ráð á hesti, lagði svo á Brún minn,
sem var sterkur og fótviss og viö lögöum af staS fram dalinn á leiS til
fjallanna. Ófæröin var ekki meiri en þaS aö viS gátum setið á hestunum
lengst af fram aS fremsta bæ, en eftir aS viö höfðum hvílst þar um stund
og notið hressingar stigum við á skíðin, báðum bónda fyrir hestana, því
þeim var ekki fært lengra, og nú héldum viö af staS út í náttmyrkriS og
hríðina. Eg skrefaöi upp brekkurnar eftir fylgdarmanninum, þaö söng í
simanum og glóröi í staurana þegar viS fórum fram hjá þeim — þeir
voru okkur leiðarljós. — Svona átti þaS aö ganga hvíldarlaust fyrsta