Læknablaðið - 01.11.1937, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
Sérstaklega er hinn lausi areoleri
bandvefur, sera fyllir upp glufurn-
ar milli vö'Öva og annara vefja i
kring ura axlarliÖina, og sem nær
alla leiÖ út undir scapula, næraur
fvrir hverskonar trauraa og verÖa
fibrösar breytingar í honura. Vef-
irnir missa sinn eÖlilega teygjanleg-
leika, verða stirðir og óeftirgefan-
legir.
Þessar söinu eða líkar breytingar
verÖa og við bólgur, sem breiðst
hafa út í nærliggajndi vefi frá
bólgnum bursae.
Við hina hreinu imnióbilisation,
sem hvorki er háð trauma eða bólg-
ura kring um axlarliðina, verða
einnig líkar breytingar. Stafar þetta
sennilega af því, að lymphan, sem
á náttúrlegan hátt streyrair um vef-
ina og baðar þá og heldur þeira
sleipum og rennilegum hverjum
upp að öðrum, límist eins og sam-
an og filirosis myndast smátt og
smátt.
Vegna þessara fihrösu breytinga í
vefjunum, hindrast hin eðilega blóð-
og lymphurás, og því lengur sem
þetta stendur yfir, því meira rýrna
vefirnir, einkum vöðvarnir. Þegar
handleggurinn er immoljiliseraður
inn að síðunni, verður adaptiv sam-
dráttur í adductorunum : m. pector-
alis major, teres major og latissi-
mus dorsi; þeir styttast og verða
aumir, en ahductorarnir: m. deltoi-
deus, m. supraspinatus og teres
minor lengjast, grennast og rýrna
af of litilli notkun. Kalk getur og
komið í bursae, einnig getur bein
myndast í axlarvöðvunum —• myo-
sitis ossificans, — en það snertir
minna periarthritis humero-scapu-
laris.
Venjulega sjást engar röntgen-
ologiskar lireytingar við periarth-
itis humero-scapularis, nema ef kalk
eða bein hefir myndast. Mönnum
hefir þó tekist aÖ sjá þessa áður-
83
nefndu fibrösu samvexti á rönt-
genmyndum. Notað var lipiodol —
(sem ,,kontrastmiddel“) — og var
því sprautað inn undir m. deltoideus
suhacromialt. Fylti þetta upp alt
hið lausa bandvefsrúm frá spatium
subdeltoidale út undir scapula.
Periarthritis humero-scapularis
getur komið fyrir hjá fólki á hvaða
aldri scm er, en er algengastur á
milli 20 og 50 ára aldurs. Deilt hef-
ir verið um, hvort konur eða karlar
fái hann oftar. Eftir minni reynslu
fá bæði kyn hann jafnoft. Sjúk-
dómurinn getur komið í hvora öxl-
ina sem er.
Syinptoviatologia. Subjectiv ein-
'kenni fara hér eins og annarstaðar
eftir þvi, hvort sjúkdómurinn er
acut eða chroniskur. Á acuta stig-
inu ber mest á verkjunum, sem eru
mjög mismunandi miklir, frá seið-
ingi upp i hina mestu verki. Þeim
hefir oft verið likt við tannpínu-
verki. Oft eiga sjúklingarnir erf-
itt með að sofa vegna verkjanna,
einkum þegar þeir liggja á sjúku
öxlinni. Menn hafa verkina bæði í
ró og þó einkum við hreyfingu, hve
lítil sem hún er. Venjulegast eru
þeir framan til á öxlinni, dálitíð
fyrir ofan upphandleggs festuna á
m. detoideus og geisla þaðan niður
eftir handleggnum, oftast lateralt
alla leið niður i fingur og brachial
neuralgia, eða þeir geisla upp í
hnakka.
Af ótta við verkina halda menn
handleggnum adduceruðum og
hreyfa hann sem minst, en það hef-
ir i för með sér, að mm. pectorales,
teres major og latissimus dorsi
dragast saman og verða aumir, sam-
fara þessu myndast svo hinir áður-
nefndu samvextir. Nú fer meir og
meir að bera á stirðleika i öxlinni,
og eykst hann sem lengra líður, því
chroniskari sem sjúkdómurinn
verður.