Læknablaðið - 01.11.1937, Blaðsíða 11

LÆKNABLÁÐlí)
89
hypenemiski staÖurinn er að hverfa,
finst vefurinn viÖ palpation venju-
lega miklu mýkri en áÖur.
Mest hafa sogskálar veriÖ not-
aÖar við ýmsa rheumatiska sjúk-
dóma, sem hafa í för með sér
eymsli, herslu og spennu — myo-
gelosis — í vöðvum og subcutis, og
hafa sogskálar einkum verið settar
á lendar, bak, herðar og háls.
Aumu, föstu staðirnir eru ])á
leitaðir uppi með palpation og sog-
skálarnar svo settar þar á.
Það er alkunna, að slík sogskála-
meðferð mýkir vefina og dregur
úr verkjum og eymslum sjúkling-
anna.
Það sést því, að sogskálarnar
hafa i för með sér hyperæmi, mýkja
vefina, draga úr verkjum og geta
ef til vill verkað sem ,,reiztherapie“.
Sagt er, að einnig verði leucocytosis
á staðnum, sem sogskálarnar eru
settar á, og þannig aukin vörn.
En hér með er ekki alt talið. Með
sogskálum getur maður líka elt vef-
ina, teygt á samvöxtum og smátt
og smátt slitið þá í sundur, en á
mildari hátt fyrir sjúklinginn en við
brisement forcé. Þar eð reynslan
hafði sýnt mér, hve miklir verkir
voru í för með brisement forcé
fór eg, eins og áður er getið, að
hugleiða, hvort ekki væri unt að
losa þessa samvexti í periarticulera
vef axlarliðsins á mildari hátt. Fór
eg því að reyna að setja sogskál-
ar á sjúklinga með j>eriarthritis
humero-scapularis, og komst brátt
að því, að aðgerð þessi gafst ágæt-
lega. Allir sjúklingarnir gátu vel
þolað aðgerðina, og þeir, sem reynt
höfðu báðar, lirisement forcé og
sogskálar, voru miklu ánægðari
með sogskálarnar. Hreyfingin í öxl-
inni varð fljótlega betri og betri og
batnaði með viku hverri. Eftir ca.
4—6 vikur má segja, að hreyfing-
in hafi verið óhindruð.
AÖgerð þessi tekur því ekki
lengri tíma en brissement force,
nema síður sé. Með leyfi yfirlæknis-
ins á Folkekuranstalten ved Hald,
var aðgerð þessi því tekin þar upp,
og er notuð með góðum árangri.
Áður hafði brisement forcé verið
notað þar allmikið, en var nú lögð
niður.
Ekki er svo að skilja, að aðferð
þessi, ein út af fyrir sig, nægi,
heldur á hún að vera einn góður
og mikilvægur liður í meðferðinni
á periarthritis humero-scapularis,
líkt og brisement forcé.
Aðgerðin. Sjálf aðgerðin er
mjög einföld og létt að framkvæma.
Sjúklingurinn situr á stóli, með
handlegginn beygðan í olnboganum
og hvílir handleggurinn á borði,
sem stendur við hlið stólsins. Það
er hér sem annarstaðar við nudd-
meðferð áríðandi, að sjúklingurinn
hafi alla vöðva sem máttlausasta
eða linasta. Á undan sjálfri aðgerð-
inni er ágætt að láta langbylgju-
lampa verka á öxlina í 10 mínút-
ur, húðin þar á eftir fljótlega þveg-
in með kaldri, rakri þurku, en það
eykur hyperæmi á staðnum. Nú er
húðin í axlarlið-regioninni vand-
lega smurð með palmin feiti, og eru
svo sogskálarnar settar yfir m. del-
toideus, sem og frarnan og aftan
á öxlina, og niður með ytri rönd-
inni á scapula. Ekki er rétt að setja
sogskálarnar upp í sjálfa axilla,
vegna kirtlanna þar. Þegar sogskál-
arnar hafa verið settar á þann stað,
sem óskað er, er loftinu dælt út
úr þeim með sogdælunni, og þegar
nægileg loftþynning er fengin, er
ventlinum á sogskálinni lokað og
dælan tekin úr sambandi. Sogskál-
in stendur nú föst á húðinni. Tek-
ið er nú í sogskálarhölduna, og er
sogskálin toguð upp eins mikið og
hægt er, eða eins mikið og sjúk-
lingurinn þolir. Ýmist er sogskál-