Læknablaðið - 01.11.1939, Blaðsíða 11

LÆK NAB LAÐ I Ð
sjálfri orbita, vill þeint hætta viö
að nota aðgerö (nefnilega að skera
í þetta), sent hægt væri að komast
hjá, og sem beinlínis getur veriö
hættuleg fyrir sjúklinginn. ÞaS
hefir veriS lítiS getiS um þessa
sjúkdómsmynd í litteraturum, en
hún er þess virSi, aS menn þekki
hana. Rönne nefnir þetta oedema
collaterale orbitae, og er þetta heiti
nú alment notaS. Kliniska myndin
lýsir sér sem oedem á augnlokunt,
chemosis, exophthalmus og stund-
um minkaSur hreyfanleiki á bul-
bus. Batnar oftast spontant.
ÞaS sem hér hefir veriS um aS
ræSa, hafa ekki veriS ígerSir
(bólgnr) í sjálfri orbita, heldur í
nágrenninu, oftast nær í nefafhol-
um, sem hættir til aS leita inn í
orbita, en eru ekki komnar þang-
aS. Þetta er mjög áríSandi aS vita
og þekkja, til þess aS geta ákveS-
iS hvaS skuli gera viS þessu. Því
viS þetta, eins og alla aSra sjúk-
dóma. ber aS leita aS orsökinni og
útrýma sjúkdómnum þar, en um
fram alt ekki aS óþörfu aS opna
leiS fyrir infektionina inn í orbita,
sem eins og áSur er getiS er full af
venösum vef, þar sem ígerS á svo
hægt meS aS ná sér niSri og hætt-
an er mikil, ef hún kemst lengra,
nefnilega inn í cav. cranii.
Sem dæini upp á þessa rnynd set
eg hér eftirfarandi sjúkrasögn.
Karlm. P. J. 73 ára (Nr. 1124/
33). Kom 19/9 '33. Altaf frískur.
Fyrir 4 vikum tók sjúklingurinn
eftir roSa á hægra auga og bólgu í
kringum þaS. Vissi ekki til þess
aS hann hefSi veriS kvefaSur. Eft-
ir 8 daga voru einkennin horfin, án
þess aS neitt yrSi gert viS þessu.
Fyrir tveim vikum fékk hann aftur
sömu einkenni, í þetta sinn sam-
tímis svolitlu nefrensli. Sjúkl. leit-
aði læknis, sem lagSi hann inn á
augnadeild þann 17/9. ÞaS voru
E31
dálitlir verkir í h. auga og í kring
urn þaS. Enginn hiti, ógleSi, upp-
köst. ViS augnskoðun fanst ekkert
athugunarvert viS v. auga. H.
auga: dálítiS ptosis á efra augn-
loki, dálitiS oedem. eymsli og
roSi á saccus lacrym. Bulbus dis-
loceraSur fram á viS og lat. Aug-
hreyfingar minkaSar til allra hliSa,
-(- chemosis, sérstaklega aS neSan,
minna aS ofan. Exophtalmometri
o. d. 17 mm. o. s. 13 mm. FjarlægS
frá radix nasi o. d. 35 mm. o. s. 31
mm. Oftalmoskopi: ekkert athug-
unarvert. Þ. 19. var sjúkl. lagSur á
eyrnadeild. Þá fundust eymsli og
infiltration yfir h. ennisholu og
cell. ethmoid. -f- chemosis. -j- pro-
trusion bulbi. Augnahreyfingar
minkaSar í allar áttir. Cav. nasi:
v. hliS H— h. hliS: concha med.
bólgin og slímhúS rauS. ~~ polypi.
-r- pus. Röntgenm.: H-. MeS því
aS sjúga úr nefi kom pus. ÞaS voru
notaSir heitir baktstrar, dreypt
adrenalini í nef og sogiS á eftir.
Sjúkl. var hitalaus og á fótum.
Einkennin hurfu smátt og smátt
og sjúkl. fór heim þ. 26/9 og voru
þá öll einkenni horfin, nema aS
þaS var dálítil protrusio bubli. Þ.
23/11 sama ár kom sjúkl. aftur.
HafSi þá 4 vikum áSur orSiS kvef-
aSur og fékk nú sömu einkenni og
áSur, en í þetta sinn á v. auga.
Objectivt fanst hiS sarna og áSur,
en aS þessu sinni voru einkennin
meira áberandi. Sjúkl. fékk sömu
therapi og fór heim þ. 11/12, þá al-
heill. Diagn.: Sinuitis ethmoid. ac.
Oedema coll. orbit. 1. gr. Con-
junctivitis.
Sé nú bólgan kominn í vefinn í
orbita, nefnist þetta phlegmona
orbitae, sem getur veriS mjög
hættuleg. ÞaS eina, sem er aS gera
viS þessu, er aS opna vel inn í or-
bita og fá gott afrensli. Næsta
sjúkrasaga er dæmi upp á þetta: