Læknablaðið - 01.07.1941, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
RITSTJÓRN: JÓHANN SÆMUNDSSON, JÓN STEFFENSEN,
JÚLÍUS SIGURJÓNSSON.
27. árg. Reykjavík 1941. 5. tbl. "
Lyfseðlasyndir.
Eftir Valtý Albertsson.
Oft fer vel á því aö gefa sjúk-
lingi 2 eöa fleiri lyf í einu vegna
heppilegra samverkana þeirra
(synergismus, potentiatio) og hafa
margar slíkar compositiones hlot-
iö maklega viöurkenningu. Áöur
fyr var oftrú meðal lækna á syn-
ergismus lyfja. Þótti það um skeiö
öruggur vottur um lærdóm og
þekkingu læknisins, ef hann skrif-
aöi nógu langa og flókna lyfseöla.
í enskumælandi löndum var t. d.
eitt sinn mikiö notuö mixtura, sem
kennd var viö einhvern Warburg,
en í henni voru hvorki meira né
niinna en 36 „ingrediensar“ og
margir minni spántenn uröu hálf-
drættingar á við Warburg þenn-
an eöa vel það.
Sem betur fer er slik polyphar-
macia aö mestu liðin undir lok.
Sumum læknum þykir þó enn
gaman að því að skrifa langa lyf-
seöla, enda virðast sjúklingarnir
taka þeim fegins hendi.
Reynslan hefir sýnt, að i mörg-
um lyfjablöndum má ekki aðeins
vænta synergismus og potentiatio,
heldur líka stundum antagonism-
us og incompatibilitas. Verða þá
stundum efni ónýt með öllu og ef
til vill koma önnur, ekki með öllu
skaðlaus efni, í þeirra stað.
Allir læknar vita, að sjúklingi
má ekki gefa samtímis joösölt og
kvikasilfurssambönd vegna eitrun-
arhættu. Af sömu ástæðu hefir
verið ráðlagt að nota ekki brenni-
steinssúr sölt á nteðan sulfapyri-
din, sulfanilamid og skyld lyf eru
gefin. Um þess háttar mistök ætla
eg þó ekki að ræða frekar, heldur
skal vikið að skyssum, sem okk-
ur verður stundum á, einkuin þeg-
ar viö skrifum óþarflega flókna
lyfseðla. Sem betur fer eru ntis-
tök þessi sjaldan stórhættuleg,
enda myndi lyfjafræðingurinn þá
jafnan gera lækni aðvart, en þau
eru þó stundum svo alvarleg, að
allt kapp ber aö leggja á, að slikt
hendi ekki.
Hygginn og margreyndur lyf-
læknir sagði eitt sinn: Góður skot-
maður notar riffil, en viðvaningur-
in haglabyssu, og hann taldi það
eins fráleitt að píra í sjúklingana
mörgum og oft sundurleitum lyfj-
um eins og þaö, að ætla sér aö
skjóta útsel með rjúpnahöglum.
En þetta „mixtum compositum“
hefir jafnan átt vinsældum að