Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 12

98
LÆ K NA B LAÐ I Ð
árum, þrátt fyrir insulinmeöíerð,
nema helzt í Noregi og á íslandi.
í Danmörku var dánartala áriö
1921—1930 aö meðaltali milli 13
og 14 (af hverjum 100.000 íbúum),
en smáhækkaöi svo og komst 1936
upp í 21,3 (1937 20,6). Olav Scheel
yfirlæknir í Oslo segir í grein
sinni um Dibetesdödelighet og in-
sulinvirkning, aö þrátt fyrir ýmsa
ágalla á skýrslum urn dauðaor-
sakir, sé réttmætt að álykta, aö á
siðustu áratugum hafi diabetes-
dánartala hækkað. Þetta komi
einkum fram í hækkaöri dánar-
tölu gamalmenna, einkum gamalla
kvenna. Aftur á móti hafi insulin-
ið lækkað mortalitet hinna yngri
diabetes-sjúklinga, einkum milli
20 og 40 ára.
Hér á landi er auðvitað ekki til
nein skýrsla um diabetes-sjúklinga,
en þau 11 ár, sem eg hefi starfað
hér í Reykjavík, hefi eg séð og
rannsakað 26 sjúklinga með dia-
betes og getur það ekki talizt mik-
ið en þó meira en eg bjóst við. Þess
skal getið að 3 af þessum sjúk-
lingum voru útlendingar. Eftir
upplýsingum frá Landspítalanum
höfðu síðastliðið vor (1940) alls
legið þar á lyflæknisdeildinni 29
sjúklingar með diabetes.
Samkvæmt skýrslum um dauða-
orsakir hér á landi, hafa dáið úr
diabetes:
1911—1915 .......... 8
1916—1920 .......... 9
1921—1925 .......... 7
1926—1930 ......... 10
1931—1935 ......... T3
1936-^1939 ......... 7
Verða það 54 sjúklingar á 29 ár-
um eða tæplega 2 af hverjum 100.-
000 íbúum árlega. Virðist hér lit-
ill sem enginn vottur um hækkun
á dánartölunni, einkum þegar tillit
er tekið til fólksfjölgunar. Jafn-
margt dó af konum og körlum. 4
börn, innan 14 ára aldurs, dóu úr
diabetes á þessu tímabili.
Ef þetta er borið saman við dia-
betes-dánartölur með þeim þjóð-
um, sem okkur eru skyldastar, eru
þessar tölur svo lágar, að furðu
gegnir.
Alls
Dánir úr diabetes af hverj- dánir
um 100,000 íbúum. úr dia-
betes á
Danmörk. Noregur. íslandi
1921—25 13,9 9.8 i,3
1926—30 13.4 10,5 2
1931 13,9 10 3
1932 17,9 11,6 4
1933 16,1 10,8 3
1934 18,3 9.3 2
1935 19 9,5 1
1936 211,5 10,1 2
1937 20,6 8,6 1
1938 20,4 óvist 1
1939 óvist óvist 3
Að visu hefir verið álitið, að
diabetes væri sjaldgæfari meðal
sveitamanna en bæjarbúa, en eft-
ir enskum skýrslum virðist diabet-
es-útbreiðsla þar nokkurn veginn
jöfn í borgum og á landsbyggðinni.
Þá bendir ýmislegt til þess, að þeir,
sem stunda erfiðisvinnu, taki
sjaldnar veikina. Eftir ameríkönsk-
um skýrslum er sykursýki 4 sinn-
um tíðari meðal kaupsýslumanna
en meðal kolanámumanna. Hij-
mans van den Bergh telur þó dia-
betes algengan meðal fátækari
stétta í Hollandi, stétta, sem alls
ekki hafa tækifæri til þess að lifa
i neinu bilífi.
Við héldum fyrir nokkrum ár-
um, að anæmia perniciosa fyndist
naumast hér á landi, en eftir því
sem betur var leitað, hafa tilfellin
með þann sjúkdóm orðið fleiri og
fleiri. Ef til vill verður útkoman