Læknablaðið - 01.10.1941, Blaðsíða 34

120
LÆKNABLAÐIÐ
magni, ef það er gefið í mörgu
lagi.
Það voru því miklar framfarir,
þegar protamin insulin (insulin
retard Hagedorn) kom á markað-
inn. Áhrifa þess gætir í 12—14
stundir eða jafnvel lengur. Sjúk-
lingar, sem ekki höfðu neina „bas-
al“ þörf fyrir insulin eða með
öðrum orðum komust af án insu-
lins meðan þeir ekki neyttu matar,
þurftu því ekki nema eina injectio
mane og erfiðir sjúklingar komust
jafnan vel af, ef þeir fengu venju-
legt insulin að morgni dags og
insulin retard nokkru fyrir kvöld-
verð og entist þá verkun þess
fram á næsta morgun.
Zink protamin insulin mun nú
vera mest notaö allra insulinteg-
unda. Áhrifa þess gætir verulega
í rúman sólarhring og ná því á-
hrifin vel saman ef ein injectio
er gefin daglega. Er það mikið og
oft ómetanlegt hagræði fyrir sjúk-
lingana að komast af með eina
dælingu á dag. Talið er að nálega
60% af sykursýkissjúklingum
komist vel af með zink protamin
insulin eitt saman. Aðalkostinn við
insulin þetta telur Joslin, að mun
fleiri sjúklingar fáist til þess að
nota það en gamla insulinið.
Hræðslan við 2 dælingar daglega
og óhagræði, sem því er samfara
telur hann hafa valdið því, að
margir sjúklingar kusu heldur að
þrauka án insulins á óheppilegu
mataræði. En telja má vist, að
starfsþol þeirra sjúklinga, sem
insulinmeðferð fá, aukist og að
minni hætta sé á að sjúkdómur
þeirra versni.
Flestir sjúklingar með alvarleg-
an diabetes telja, að sér líði mun
betur, er þeir fá zink protamin
insulin, heldur en meðan þeir
höfðu - gamla insulinið. Þessir^
sjúklingar höfðu oft háan blóð-
sykur á morgnana og stundum
auk þess lítils háttar ketosis og
vöknuðu því oft heldur illa á sig
komnir. Þess háttar morgunslen
hverfur jafnan að fullu þegar far-
ið er að nota zink protamin insulin.
Sé insulinþörfin ekki meiri en
30 einingar dag hvern, nægir jafn-
an ein injectio af zink protamin
insulini og er það oftast gefið að
morgni dags. Gæta verður þess,
þegar insulin þetta er notað, að
dreifa kolvetnaskammtinum sem
jafnast yfir daginn. Zink prota-
min insulin verkar nokkurn veg-
inn jafnt og þétt allan sólarhring-
inn, þó að áhrifa þess gæti einna
mest 8—14 tímum eftir injectio.
Hóflegur skannntur af því getur
þess vegna ekki hjálpað sjúklingi
með mikla insulinþörf til þess að
hagnýta sér fáar en kolvetnaríkar
máltíðir. Telja því flestir heppi-
legt, að skipta kolvetnum dagsins
í 4—5 nokkurn veginn jafna hluta
og að neyta þeirra með nokkurn
veginn jöfnu millibili. Er þess líka
að vænta, að insulinnæmi verði
meira, ef kolvetna er oft neytt og
það engu síður þó að um aðfengið
insulin sé að ræða. Ef sjúklingi
er hætt við lágum blóðsykri að
næturþeli, má ráða honum til að
borða ofurlitinn hluta af kolvetn-
um dagsins um leið og hann leggst
til hvíldar. Aðrir telja þó heppi-
legra, að sjúklingurinn neyti
eggjahvíturikrar máltíðar að
kvöldlagi. Verulegur hluti af
aminosýrum eggjahvítunnar breyt-
ist að lokum í drúfusykur, en sú
sykurframleiðsla er tiltölulega
hægfara og endist því vel til þess
að fyrirbyggja hypoglycæmia.
Sumir sjúklingar þola þó 50—
60 einingar af zink protamin insu-
lini í einu áu þess að til óþæginda
komi, en það má frekar kallast
undantekning. Svo stór skannntur