Læknablaðið - 01.11.1941, Blaðsíða 11

LÆKNA B LAÐIÐ
133
máltið geta verið fleiri brauðteg-
undir. Þegar talað er um kjöt- eða
fiskkássu, og kartöflur ekki taklar
með sérstaklega, verður að gera
ráð fyrir þeim i kássunni, netna
blaðið að öðru leyti bendi á al-
gerðan kartöfluskort.
Þegar um egg er að ræÖa, þárf
belzt að fá fram, hvort um sneið
ofan á brauð er að ræða eða heilt
egg. Gera þarf og greinarmun á,
hvort kaffi er drukkið svart eða
með mjólk út í.
5-
Þegar búið er aö vinna úr skýrsl-
um eins skólahverfis, höfum við
fyrir okkur glöggt yfirlit yfir mat-
aræði umdæmisins. Við snúum
okkur fyrst að mjólkinni; var hún
nokkuð nálægt því að vera 1 pottur
á dag á mann ? Var þar nokkur ost-
ur eða egg til að bæta upp mjólkur-
skortinn ? Voru kartöflurnar nokk-
uð nálægt 300 gr. á mann á dag?
Hvað var með harðfiskinn? Var
ekki kaffidrykkjan hjá 9—10 ára
börnum alltof mikil? Þannig gaf
heildary f irlitið hinar mikilvæg-
ustu upplýsingar. Þegar heildar-
yfirlitið var sarniö, voru grunsam-
leg blöð einstakra barna tekin út
úr, til frekari athugunar ; ef ástand-
ið var mjög slæmt var flett upp í
spjaldskránni um heilbrigði liarns-
ins, tannskemmdir og þroska, og
fékkst þannig mikilvægur saman-
burður og leiðbeiningar um með-
ferð. Læknirinn fór síðan inn á
heimilið til frekari athugunar og
gaf sín ráð til úrbóta.
6.
Nú kunna menn að draga í efa
sannleiksgildi þeirra upplýsinga,
sem börnin gefa. Eg hefi gert
nokkurn samanburð á upplýsingum
húsmæðra og barna, og mér hefir
sýnst börnin hafa minni tilhneig-
ingu til að ýkja eða draga undan;
í skólanum eru þau auk þess vön
að gera sitt ýtrasta. Börnin taka
vel eftir mat og þau yngri skil-
greina bezt hinar ýmsu matarteg-
undir. En menn verða að hafa það í
luiga, aö börnin segja fyrst og
fremst frá því, sem þau borða
sjálf; og ef þau skortir mjólk, mun
lítið af henni koma inn á heim-
ilið.
Ef við lítum á töflu 1, sjáum við
eftirtektarvert samræmi milli
hinna ýmsu matarflokka á sam-
bærilegum stöðum, þótt einstakar
tegundir innan flokkanna kunni
að vera mismunandi. Við sjáum á
haust-, vetrar- og vor-mataræðinu
í Hnífsdal og Bolungarvík, hvern-
ig sumar matartegundir hverfa eða
minnka, er á líöur veturinn, svo
sem slátur og garðamatur og of-
análag. Lifur og lirogn sjást aðeins
fyrripart vetrar, af eðlilegum á-
stæðum. Kjötið minnkar einnig, en
og drykkjarmjólk 1 skammtur og kakaó skammtur. Hver mjólkur-
skammtur er talinn 250 gr. Eftir mjólkurskammaútreikningi Reykjaness-
skólans varð mjólkin 1245 g11'-! en eftir ljúreikningum tæp 1300 gr. Kar-
töfluskammturinn er talinn 200 gr. Sérstakur kartöfluréttur t. d. á kvöld-
in, er talinn 2 skammtar. Ofanálag á brauð er mjög margvíslegt, en oft-
ast kæfa eða rúllupylsa. Sjaldan sjást sildarbitar, rækjur, kræklingur,
sviöasulta eða sardínur. Osturinn er reiknaður sér og eggin. — Skólalýsi
er gefið i öðrum skólum en Ögur, Lyngliolts og Reykjaness. í Reykja-
nesi er ætlazt til að bræðingur komi í stað sérstakrar lýsisgjafar. Kar-
töfluskammturinn i Reykjanesi er eftir búreikningum tæp 600 gr. á dag.