Læknablaðið - 01.03.1947, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
41
að langflest af þessum æxlum
er liægt að finna við procto-
sigmoidoscopiuna. Aftur á
móti svíkur röntgen mjög oft,
jafnvel oftast, einmitt á J)ess-
um slað, og' það sérstaklega á
byrjunarstigi sjúkdómsins. Það
er einnig vert að hafa það í
huga að cancer í rectum og
colon sigmoideum er ekki von-
laus sjúkdómur. í skýrslu um
mjög marga sjúklinga frá St.
Marks sjúkrahúsi er operations
dánartalan fyrir neðan 15%.
Um 80% sjuklinganna læknúð-
ust, ef sjúkdómurinn uppgötv-
aðist áður en cancerinn liafði
vaxið í gegn um þarmavegginn
eða metastaserað í eitlum. Yar
þetta miðað við fimm ára eftir-
litstíma. Þegar öll skurðtæk
(ilfelli voru lögð saman, var
lækningin 50%, einnig miðað
við fimm ára eftirlitstíma.
Hversu oft meinsemdin er
skurðtæk, fer vitaskuld eftir
því á hvaða stigi sjúkdómur-
inn finnst, en í 1170 sjúkl. voru
(50%- skurðtæk.
Það verður þvi að tcljast yf-
irsjón, ef exploration og ])roc-
tosigmoidoscopia er ekki gerð,
þegar klinisk einkenni henda
til að um cancer geti verið að
ræða.
Þá má einnig húast við að
uppgötva slímhúðarpolvpa.
Þeir þekkjast oftast vel frá
cancer. Þeir eru oft stilkaðir,
og þótt þeir séu á hreiðum
hasis er útlit þeirra öðruvísi.
Þeir eru ekki ulcereraðir, eru
hreyfanlegir, sem finna má ef
gripið er i þá með hiopsitöng í
gegn um sigmoidoscopið, enda
eru þeir aðeins fastir við slím-
liúðina, ekki sjálfan þarma-
vegginn. Ef malign degenera-
tion hefir orðið, geta þó þess-
ir eiginleikar hreytzt. Ef vafi
er um sjúkdómsgreininguna,
sker hiopsian úr. Ofl eru poly-
parnir fleiri en einn, og ef um
marga er að ræða, er sjúkdóm-
urinn nefndur polyposis intes-
tini. Það er oftast arfgengur
sjúkdómur.
Þá má sjá slímhúðarbreyt-
ingar, en þær eru roði, hjúg-
ur, hlæðingarhneigð við
minnstu snertingu, minnkun
eða hvarf á æðanetinu í slím-
liúðinni, sem á eðlilegri slím-
húð sést greinilega, slimhúðar-
sár, smærri eða stærri, stund-
um með slímögnum, og ef
hólgan hefir náð dvpra, sam-
anherping á þarminum, jafn-
vel strikturur. Þessar hreyt-
ingar geta svo verið mismun-
andi hátt eða lágt. Stundum
eru þær aðeins sem mjór hring-
ur í anal-gangnum eða neðst i
rectum, stundum ná þær svo
liátt sem augað eygir.
Greining þessara hreytinga
er mjög subjektiv, eins og
raunar er um alla hluti, sem
engin ákveðin takmörk hafa.
Það var kallað proctitis eða
proctocolitis þegar hrevting-
arnar voru ekki mjög miklar,