Læknablaðið - 15.12.1947, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
147
gangur og hiti. En J)að sameig-
inlega öllum þessum einkennum
er það, að þau eru öll inkon-
stant, þegar um berkla er að
ræða og í öðru lagi, öll sam-
eiginleg berklum og ýmsum
öðrum sjúkdómum. Hósti og
uppgangur fylgja engu síður
lungnakvefi (bronchitis sim])-
lex) eða bronchiectasium, sem
sjálfsagt eru algengari en al-
mennt er gert ráð fyrir, en þeim
fylgir oft blóðhósti, meiri eða
minni, auk almennra einkenna,
líkt og við berkla. Þá má nefna
lungnabólgur, Boecks sarcoitl,
illkynja æxli, sulli, infarcta o. fl.
Það er því augljóst, að grein-
ing lungnaberkla getur ekki
hvggzt eingöngu á sjúkdóms-
sögunni né einkennum sem
sjúklingurinn lýsir, heldur verð-
ur lnin að byggjast á rannsókn
á sjúklingnum sjálfum.
Ég skal þá minnast stuttlega
á þær rannsóknar aðferðir, sem
algengast er að nota.
Maður virðir sjúklinginn fyr-
ir sér og gerir sér grein fyrir
ástandi hans almennt, og er
ekki ástæðulaust að minna
lækna á, hve mikilsverður liður
þetta mat er í rannsókn á hverj-
um sjúklingi. Það er þó ekki
þýðingarmest við greininguna,
heldur þegar að meðferðinni
kemur, að meta þarf hvaða að-
gerð hæfi sjúklingnum.
1 sambandi við almenna
athugun á sjúklingnum, má
geta þess, að allar „konstitu-
tions-typur“ fá lungnaberkla.
Það er einnig vert að hafa í
huga að berklasjúklingur, sem
kemur í lækuingastofu, hefir
iðulega, ef ekki í flestum til-
fellum, sæmilega hraustlegt út-
lit, en sé hann orðinn veikinda-
legur má húast við að sjúkdóm-
urinn hafi þegar náð allmikilli
úthreiðslu.
Aldur sjúklinganna er oftast
milli fermingar og þrítugs, en
þó verður að gera ráð fvrir að
berklar finnist í fólki á öllum
aldri, allt fram yfir áttræðisald-
ur. Það má' því jafnlítið reiða
sig á aldurinn og útlitið.
Um leið og almenn skoðun er
gerð á sjúklingnum, er vert að
gá sérstaklega að örum eftir
fistla, t.d. á hálsi, ýfir sternum
og víðar. Jafnframt er þreifað
eftir eitlabólgum.
Hlustunin hefir, á síðari ár-
um, orðið hálfgert olnhogabarn
hjá berklalæknum, horið sam-
an við það sem áður var. Svo
mikið kveður að þessu, að
hlustun er venjulega sleppt, í
hóprannsóknum vegna berkla-
veiki, og þykir ekki eyðandi
tíma í hana. Röntgenskoðunin
hefir flett mjög ofan af hlustun-
inni og sýnt hve svikul hún er,
þar sem það er algengt að ekk-
ert heyrist, þó að um sár í
lungum sé að ræða. Ekki er þó
hægt, né æskilegt, að leggja
hlustun niður sem rannsóknar-
aðferð, einkum vegna sjúklinga,
sem aðeins er hægt að koma við