Læknablaðið - 15.12.1949, Blaðsíða 37

L Æ KNABLAÐIÐ
153
að skaðað augu sex vikna í'óst-
urs, sem hvorki hefur sér til
hlifðar augnlok, Descemeti- né
Bowmans-himnu, og liggur
varnarlítið með yfirborðsþekju
sína að fósturvatninu. Þar eð
fyrirbrigði þetta kemur ekki
fyrir eftir þriðja mánuð með-
göngutímans, liggur nærri að
halda, að augnlokin, membrana
Descemeti og Bowmani séu aug-
unum nægjanleg vörn eftir
þennan tíma.
Swan rannsakaði nákvæm-
lega þrjú börn, sem dóu áður
en þau náðu 10 vikna aldri.
Mæður þeirra höfðu fengið
rubeola á öðrum mánuði með-
göngutímans. Þau höfðu öll
hjarta-insufficiens. Tvö höfðu
cataracta, annað aðeins annars
vegar. I öllum börnunum fannst
ductus Botalli og foramen ovale
opið, og eitt hafði þar að auki
galla (defect) í septum ventri-
culorum. I lens fundust
necrotiskar breytingar í nucleus
lentis, og ói-eglulega lagaðir
frumuþræðir.
I nýrum fundust sclerotiskir
blettir í glomeruli og skemmd-
arblettir í lifrinni.
Það verður að teljast sannað,
að rauðir hundar geti valdið
breytingum i ýmsum líffærum
líkamans á fyrstu mánuðum
fósturlífsins. Menn hafa reynt
að finna samband milli þess
um hvert leyti meðgöngutím-
ans konurnar veikjast -— og
hins vegar hvaða líffæri verða
fyrir skemmdunum, þvi talið
er, að hvert líffæri sé sérstak-
lega viðkvæmt á vissu þroska-
stigi, einkum á meðan hin hár-
fína greining líffæranna á sér
stað, og viti menn hvenær kon-
an veikist og hvenær hún hefur
orðið barnshafandi sé nokkurn
veginn hægt að segja fyrir,
hvaða vansköpun muni helzt
koma l'ram á fóstrinu. Hættast
er talið, að börnin fæðist með
starblindu, ef móðirin veikist
um 6. viku meðgöngutímans,
heyrnarleysi um 9. viku, og
hjartasjúkdómar frá 5.—10.
viku o. s. frv. Er þetta sett
fram, eftir þeim skýrslum, sem
náðst hefur til.
Það er einkennilegt, að menn
skuli ekki fyrir löngu hafa
tekið eftir sambandi milli rube-
ola og vansköpunar, og marg-
ir vísindamenn liafa dregið það
í efa, að þessi útln-otasjúkdóm-
ur væri hin raunverulega orsök
vansköpunarinnar. Bauðir
hundar eru eins og kunnugt er
venjulega meinlaus sjúkdómur,
sem hefur ekkert sérstakt ein-
kennandi, að undanskildum út-
brotunum, dálítið bólgnum
hálseitlum og auknum plasma-
cellum í blóðinu. Flestir fá
sjúkdóm þennan í æsku, og er
honum venjulega ekki veitt
sérstök athygli — landlægur
sjúkdómur, sem öðru hvoru
gengur yfir sem farsótt. Svo
virðist, sem faraldurinn geti
stundum orðið illkynjaðri eins