Læknablaðið - 01.04.1956, Page 18

8
LÆKNABLAÐIÐ
Óreglulegt víkjandi
arfgengi.
Við víkjandi arfgengi geta
komið fyrir ýniis afvik á svip-
aðan hátt og við ríkjandi arf-
gengi, bæði frá erfðastofni og
öðruni samverkandi áhrifum.
Gláka.
Eftir að hafa stiklað á stóru
um erfðir langar mig til þess
að fara nokkrum orðum um
þann augnsjúkdóm, sem við
höfum tíðastan og alvarlegast-
an hér á landi, hvernig hann
hagar sér, tiðleika, erfðir o.
fl.
Sjúkdómur þessi hefur ver-
ið mjög mikið rannsakaður, t.
d. í sambandi við almenna
sjúkdóma, sjónlag (refrak-
tion), blóðþrýsting, endokrína
sjúkdóma, taugatruflanir, sál-
ræn áhrif, erfðir o. fl.
Gláku köllum við það ástand
augans er augnþrýstingurinn
fer yfir sín eðlilegu takmörk
um lengri eða skemmri tíma,
með þeim afleiðingum, að
flestir v,erða hlindir, ef ekki er
eitthvað að gert.
Við greinum prímera gláku
frá sekundaria. Hinn prímeri
glákusjúkdómur getur hyrjað
með mjqg háum augnþrýst-
ingi, miklum þrautum og bólgu
(glaucoma acutum) eða mjög
liægfara, lítið hækkuðum
þrýstingi og eðlilegu útliti
augnanna, glaucoma simplex.
Stundum kemur glákusjúk-
dómurinn fram sem nokkurs
konar millistig milli þessara
tveggja, sjúklingarnir sjá í
móðu eða regnbogaliti (glauc-
oma inflammatorium clironi-
cum).
Við afleidda (secundaria)
gláku stafar augnþrýstingur-
inn af bólgu, meiðslum, með-
fæddum vanskapnaði, sérstak-
lega í frárennslisbrautum
augnvökvans í framhluta aug-
ans o. fl. Greint er á milli
gláku hjá börnum, unglingum
og l'ullorðnu fólki, vegna þess,
að þrýstingshækkun í barna-
augum v.eldur nokkuð öðrum
breytingum í útliii augnanna
en hjá eldra fólki. Barnagláka
(hydrophthalmus) stafar oft-
ast af þvi, að frárennslisganga
augnvökvans vantar eða þeir
eru vanskapaðir, sérstaklega
canalis Schlemmi, ligamentum
pectinatum og trabecula fram-
hólfsins.
Ilornhimnu- og hvíthimnu-
vefir augans eru mjúkir og láta
undan Iiinum háa þrýstingi
svo augun stækka mikið, þenj-
ast út. Barnagláku er það sam-
eiginlegt gláku fullorðins fólks
að ej'ðileggja sjónhimnu og
sjóntaug augans, sem eru mjög
viðkvæmar gagnvart háum
þrýstingi.
Barnaglákan er oftast arf-
gengur sjúkdómur, sem erfist
aðallega eftir víkjandi erfða-
lögmáli.
Prímera glákan kemur