Læknablaðið - 01.12.1956, Qupperneq 23

LÆKNABLAÐIÐ
133
Pdti Si#nr&
íóion:
Athnganir á hryggjarliðsskriði
(Erindi flutt í Læknafélaginu Eir 25. okt. 1956).
Hryggj arl'ðsskrið hefur
lengi verið þekkt sjúkdómsfyr-
irbæri. Sennilega er því fyrst
lýst af belgiskum fæðingar-
lækni 1782 (Herbiniaux) og þá
sem fæðingarhindrun.
Frá 19. öldinni eru rit þeirra
Kilians og Neugebauers merk-
ust. Kilian (1853) gaf fyrirbær-
inu nafnið spondylolisthesis,
en fram til þess hafði það geng-
ið undlr nafninu luxatio. Hann
gaf þá skýringu á nafngiftinni,
að hér væri um að ræða breyt-
ingu, sem gerðist smám saman
á löngum tíma, en luxatio gerð-
ist venjulega snögglega.
Neugebauer reit 1881 merkt
i'it um hryggjarllðsskrið, sem
liefur að geyma líffræðilegar
athuganir á þeim tilfellum, sem
þá voru þekkt, og ályktanir um
eðli og þróun sjúkdómsins.
Það er fyrst þegar kemur
fram á 20. öldina, að farið er
að gefa gaum sjúkdómsmynd
lu yggjarliðsskriðs, og þá v,erð-
ui’ til samfellan hryggjarliðs-
los—hryggj arliðsskrið.
Athugun sjúkdómsins síð-
ustu áratugi hefur einkum
Þyggst á röntgenskoðunum, og
þekkingin á sjúkdómsmynd-
inni hefur því að miklu leyti
haldizt í hendur við framþró-
un röntgentækni. Á því sviði
hafa sem kunnugt er orðið stór-
stígar framfarir, það eru til
dæmis ekki nema um 30 ár síð-
an fyrst var tekin viðunandi
hllðarmynd af mjóhrygg. Auk
þess hefur aukinn áhugi á
hryggsjúkdómum almennt
vakkð því að liryggjarliðsskrið
hefur meir en fyrr komið til
rækilegrar athugunar.
Hryggjarliðslos má skil-
greina sem missmíð í bein-
gerð liðbogans milli smálið-
anna, svo að þar beingerist
ekki, heldur verður þar brjósk
eða bandvefur og getur líkst
fölskum lið.
Ýmsum getum hefur verið
að því leitt, hvað ylli þess-
ari missmíð, en ekki hefur enn
tekizt að skýra það Lil hlítar.
Helztu kenningar um orsakir
feyrunnar eru þessar. f fyrsta
lagi, að um sé að ræða fjölgun
beinkjarna þeirra, sem liðbog-
arnir beingerast frá. V.enjulega
beingerist hvor bogahelming-
ur frá sínum kjarna. í stað þess
ættu þá að vera tveir bein-
kjarnar í hvorum bogahelming,
og síðan að myndast brjósk-