Læknablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 85
79
LÆKNABL AÐ [ Ð
D
E
2. mynd (staða D og E).
Eins og fyrr getur, eru l)át-
beinsbrot langalgengustu áverk-
ar á úlnliðsbeinum, eða meira
en helmingur allra áverkanna.
Það er því ástœða til að geta
þeirra brota að nokkru sérstak-
lega.
Bátbeinsbrot ern aðallega
þrennskonar. I fyrsta lagi l)rot á
bátshnjót, í öðru lagi brot á
miðju beini og í þriðja lagi brot
á efri enda.
Því var lengi baldið fram, að
blóðrás til bátbeins væri mjög
ófullkomin, þannig, að ekki
lægju nema tvær aðalblóðæðar í
beinið, önnur í bátshnjótinn og
hin í æðagat á miðju beini, og
síðan lægju æðar innanbeins til
efri enda beinsins. Hefði þessi
kenning verið rétt, þá hefði öll
blóðrás til efri hluta beinsins
rofnað við brot á miðju beini
eða ofar. Reynsla manna á því,
hvernig þessi brot greru, og svo
hitt, livernig beinhlutarnir voru
útlits við röntgenskoðanir
nokkru eftir að brotnað hafði,
benti hins vegar í þá átt, að ein-
hver blóðrás væri að jafnaði til
efri beinhlutans. Nákvæm skoð-
un á bátbeinum leiddi svo í ljós,
að æðagöt eru finnanleg eftir
endilöngu beininu á riminni
milli liðflatanna handarbaks-
megin, en þau eru misjöfn og
misdreifð.
Þannig telst til, að um það bil
i tveim af hverjum þrem bein-
um séu æðagötin jafndreifð um
beinið, og ætti þá ekki að rofna
æðasamband efri beinhluta þótt
beinið brotni um miðjuna. í hin-
um þriðjungnum eru hins veg-
ar engin eða fá æðagöt á efri
enda, og liggja þá æðarnar inni
i beininu, og rifna við brotið.
Það má því gera ráð fyrir, að
í tveim tilfellum af hverjum
þrem grói bátbeinsbrot vel, og
ekki seinna en önnur beinbrot,
en a.m.k. þriðjungur brotanna
grói seint.
Við fyrstu röntgenskoðun er
er ekki liægt að segja fyrir um
livernig brotið grói, ef það er
þverbrot, en venjulega er hægt
að sjá á myndum eftir mán-
uð, hvort æðatengsl efri bein-
endans eru heil, á því, hvort