Læknablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 107

LÆIvNABLAÐIÐ
101
'Oómas s4. Jfó>
onasson:
Pancreatitis chronica s. recnrrens
Pancreatitis chronica s. re-
currens er sjaldgæfur sjúkdóm-
ur, en er orðinn velþekktur og
vel skilgreindur og hefur all-
mikið verið um hann skrifað
síðustu 20 árin. Sjúkdómurinn
kemur yfirleitt ekki fram fyrr
en á þriðja eða fjórða aldurs-
tug, nema hin arfgenga mynd
hans. Mér þykir því iilýða að
segja frá átta ára stúlku, sem
lá í Landakotsspítala á síðast-
liðnu ári vegna þessa sjúkdóms.
Verður fyrst lýst sj úkrasögunni,
en síðan rætt lítillega um P. chr.
almennt, sérstaklega orsakir og
meðferð.
Sjúkrasaga.
S. H., átta ára stúlka, var fyrst
vistuð í Landakotsspitala 14. ágúst
1958 vegna verkja í kviðarholi, upp-
kasta og hitahækkunar. Verkirnir
höfðu byrjað einum sólarhring áð-
ur, ofan til í kviðarholi og voru
stöðugir en missárir. Foreldrar
sjúklingsins upplýstu, að hún hefði
fengið svipuð verkjaköst nokkrum
sinnum síðastliðin þrjú ár. Fylgdu
þeim jafnan uppköst og lítilsháttar
hitahækkun, en sjúkl. hafði aldrei
verið eins slæm og í þessu kasti.
Hún var á þessu árabili mjög mög-
ur, þrátt fyrir sæmilega matarlyst,
en hafði áður eðlilegt holdafar.
Enga aðra alvarlega sjúkdóma
hafði sjúkl. fengið. Af farsóttum
hafði hún fengið kíghósta, og enn-
fremur fékk hún hettusótt um
fjögra ára aldur, og var þá allmik-
ið veik. Ekki muna foreldrar eftir
kvörtunum um kviðarholsverki í
þeim veikindum, né heldur langvar-
andi hita. Sjúkl. hafði ekki, svo vit-
að sé orðið fyrir kviðarholsmeiðsl-
um. Eftirgrennslanir um ættingja
leiddu ekki í Ijós vitneskju um ein-
staklinga með svipuð verkjaköst.
Skoðun: Við komu í spítalann var
sjúkl. illa haldinn af verkjum, hiti
38°C. Stúlkan var smávaxin, mjög
holdgrönn með einkenni um vefja-
þurrk. Litarháttur eðlilegur, -h ict-
erus.
Cav. oris: Tunga þurr, annars
eðlileg.
Collum: -í- eitlastækkanir
struma.
Thorax: Eðlileg lögun, öndun
eðlileg, stet. pulm. et eordis eðlil.,
púls 90.
Abdomen: Kviður dálítið spennt-
ur, eymsli um hann allan, en ekki
greinilega défence.
Útlimir: Eðlilegir.
Ranns.: Hgb. 96%, hv. blk. 16580,
sökk 14 mm. Þvag -s- A -s- P -h S.
Sjúkl. var talin hafa Peritonitis, og
var samdægurs gerð laparotomia.
Lýsing skurðlæknis (RichardThors)
á útliti kviðarholslíffæra var á
þessa leið: Allmikið af gulleitum,
tærum, lyktarlausum vökva finnst í
peritoneum, sem er rautt og þrútið.
Omentum og mesenterium er bólgið
og alsett smáum hvítum blettum.
Smágirni og ristill er eðlil. við
þreyfingu, engin perforatio visceral-
is, botnlangi eðlilegur. Við þreyf-